του Γιώργου Σχοινά, εραλδικού καλλιτέχνη
Οι Mediæval Bæbes αποτελούν ένα αποκλειστικά γυναικείο μουσικό σχήμα από την Αγγλία, που δραστηριοποιούνται δισκογραφικά από τo 1997, ενώ το “Mydwynter” αποτελεί το ενδέκατο στουντιακό τους άλμπουμ. Ο αριθμός των μελών τους ποικίλλει αναλόγως της περιόδου και μουσικά εντάσσονται στην ευρύτερη ομπρέλα της παλαιάς μουσικής- δηλαδή αυτή της προκλασικής περιόδου- με έμφαση τον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση, όπως άλλωστε μας προϊδεάζει και η ονομασία του σχήματος. Πολλές από τις μελωδίες έρχονται από το παρελθόν, ενώ συχνά αποτελούν μελοποιήσεις ποιημάτων της ιστορικής περιόδου, από την «αρχηγό» του σχήματος Katharine Blake.
Ας αναφέρω εδώ πως, παρακολουθώντας την μπάντα από την κυκλοφορία του πρώτου τους δίσκου, θυμάμαι την ισχυρή εντύπωση και τις αντιρρήσεις που προκαλούσε η ονομασία τους στο ελληνικό κοινό, ή τουλάχιστον εκείνους που εγώ τύχαινε να συναντήσω (καθώς στην Ελλάδα δεν εντάχθηκαν ποτέ στο κυρίως ρεύμα). Προσωπικά είχα θεωρήσει εξ αρχής ιδιοφυή και «ακομπλεξάριστη» την πικάντικη ονομασία τους, δεδομένης της ποιότητας της εργασίας τους: συνδυασμό που κοινοποιεί άμεσα στον ακροατή πως τα «κορίτσια» δεν παίρνουν τον εαυτό τους στα σοβαρά, όμως- ας μην έχουμε καμία αμφιβολία- παίρνουν πολύ στα σοβαρά αυτό που κάνουν! Αυτό το σκεπτικό, κατά την προσωπική μου εκτίμηση, αποτελεί ευρύτερα, ενδεικτικό ατόμων με υψηλή ευφυΐα και θετικό προσανατολισμό.
Υπάρχει μία αντίληψη που συνοδεύει την σύγχρονη απόδοση της μεσαιωνικής μουσικής, κατά την οποία, μία μεταφορά θα πρέπει κατά το δυνατόν να ανταποκρίνεται στα πρότυπα και την ερμηνεία της ιστορικής περιόδου. Αυτός ο σκοπός δεν είναι χωρίς επιχειρήματα και θα τον χαρακτήριζα ευγενή, όμως ενέχει πολλές δυσκολίες. Η ιστορική τεκμηρίωση μπορεί να προσεγγιστεί μέσα από τα μουσικά όργανα και την πιστότητα προς τις γραπτές πηγές, ωστόσο το ζήτημα της ερμηνείας παραμένει κάτι το ανοικτό στην καλλιτεχνική αντίληψη του κάθε μουσικού- διασκευαστή.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, τουλάχιστον κατά την εποχή που οι Mediæval Bæbes βρισκόντουσαν στην πρώτη τους περίοδο, οι «σοβαρές» προσπάθειες απόδοσης της παλαιάς μουσικής γίνονταν από άτομα με κλασσική μουσική παιδεία, κάτι που σε κάποιες πτυχές του εκδήλωσε και κάποιες αγκυλώσεις. Για παράδειγμα, η συχνότατη οπερετική ερμηνεία στην απόδοση των φωνών, κατά την προσωπική μου εκτίμηση, δεν προσδίδει στην μεταφορά της αυθεντικής αισθαντικότητας των κομματιών αυτών. Άλλωστε, η οπερετική τεχνική είναι πιο κοντά σε εμάς χρονικά, απ’ ότι στην περίοδο που αυτά τα κομμάτια γράφτηκαν. Οι Mediæval Bæbes δεν υπέκυψαν σε αυτή την παγίδα, θα έλεγα με παρρησία, καθώς κάτι τέτοιο, κατά την εποχή του ξεκινήματoς τους, ήταν από ανέλπιστο έως ατόπημα.
Η αυθεντικότητα, κατά την έννοια της ιστορικής πιστότητας, είναι κάτι που προσεγγίζεται από τις Mediæval Bæbes κυρίως κατά τους δύο πρώτους, αριστουργηματικούς τους δίσκους (Salva Nos, Worldes Blysse), χωρίς όμως να τις περιορίζει. Η ανταπόκριση προς αυτήν ποικίλλει αναλόγως της χρονικής περιόδου, του άλμπουμ, ίσως και του εκάστοτε μουσικού κομματιού. Κατά την πορεία τους δεν έχουν διστάσει να εισαγάγουν σύγχρονα μουσικά όργανα, όπως το σαξόφωνο και η ηλεκτρική κιθάρα. Ωστόσο υφίστανται κάποια σταθερά στοιχεία κατά το σύνολο της δισκογραφίας τους: Η μουσική τους παραμένει κατά κύριο λόγο φωνητική, συχνά a cappella, ενώ η παρουσία οργάνων δεν αναλαμβάνει κυρίαρχο ρόλο, πέρα από τα ορχηστρικά κομμάτια. Επίσης, δεν διστάζουν να τραγουδούν σε διάφορες γλώσσες, περιλαμβανομένων των μεσαιωνικών αγγλικών, των λατινικών, των γαελικών («κελτικών»), των γερμανικών κ.α.
Η υπεραξία του σχήματος, στηρίζεται στο ότι η κυρία Katharine Blake διαθέτει μία μοναδική ευφυΐα στον τρόπο που αντιλαμβάνεται την Παλαιά Μουσική, παρουσιάζοντάς την με τρόπο που την αισθανόμαστε να ζωντανεύει. Κομμάτια που, διασκευασμένα από άλλες μπάντες ηχούν απλά σαν «μία ωραία μελωδία», στις διασκευές της Blake αποκτούν ουσία και αμεσότητα, κάνοντας το μυαλό μας να γεννά εικόνες μέσα από ένα ταξίδι στην εποχή του αυλικού έρωτα. Η μουσική ιδιοφυΐα της Blake κατά την άποψή μου συνιστά το κύριο συστατικό που καθιστά τις Mediæval Bæbes ξεχωριστές και την προσφορά τους σημαντική.
Όσο αφορά το Mydwynter, όπως μας προϊδεάζει και ο τίτλος, αποτελεί έναν θεματικό δίσκο για την περίοδο των Χριστουγέννων. Περιλαμβάνει κομμάτια, από πολύ έως λιγότερο γνωστά, μέσα από μία σειρά από πηγές. Τα περισσότερα αποτελούν παραδοσιακά κάλαντα από την γενέτειρα τους, ενώ κάποια ανάγονται στον 14ο, 15ο και 16ο αιώνα. Επίσης, υπάρχει μία σύνθεση της Blake και μία διασκευή της σε μουσική του Mycola Leontovych. Όλες οι διασκευές έχουν γίνει από την ίδια, όπως και η εξαιρετική παραγωγή, κατά παράδοση ενός δίσκου των Mediæval Bæbes.
Εάν θα θέλατε να απολαύσετε έναν Χριστουγεννιάτικο δίσκο, διαφορετικό από τις γνωστές τζαζ διασκευές που ακούγονται ευρύτερα αυτές τις ημέρες, που θα μπορούσε να ακουστεί και πέρα από την εορταστική περίοδο, ενέχοντας το άρωμα παλιότερων, ρομαντικών εποχών, θα σας το συνιστούσα ανεπιφύλακτα.
Οπωσδήποτε το Mydwynter έχει την σταθερή ποιότητα ενός δίσκου των Mediæval Bæbes και μπορεί να αποτελέσει ένα ακόμα κόσμημα για κάθε οπαδό της μπάντας ή και του μουσικού είδους γενικότερα.