Του Γιώργου Πισσαλίδη
Σαν σήμερα στις 1 Απριλίου 1920 γεννήθηκε ο «Τελευταίος Σαμουράι» του διεθνούς κινηματογράφου, Τοσίρο Μιφούνε.
Υπήρξε ο μεγαλύτερος μεταπολεμικός ηθοποιός της Ιαπωνίας και το “άλτερ έγκο” του Ιάπωνα σκηνοθέτη Ακίρα Κουροσάβα” με τον οποίο γύρισαν μια σειρά από ταινίες με σαμουράι που επηρέασαν το γουέστερν και την επιστημονική φαντασία. Η αρχή έγινε με το «Ρασομόν» (Rashomon, 1950) μια ταινία που παρουσίαζε το γεγονός του βιασμού μιας Ιαπωνέζας στον Μεσαίωνα μέσα από τέσσερεις διαφορετικές αλληλοσυγκρουόμενες περιγραφές μαρτύρων. Ήταν η ταινία που τοποθέτησε το Ιαπωνικό σινεμά στον παγκόσμιο χάρτη του κινηματογράφου. Κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας και κέρδισε Τιμητικό Όσκαρ.
Ακολούθησαν οι «Επτά Σαμουράϊ» (Seven samurai, 1954), όπου ένα χωριό που κάθε χρόνο δέχεται επίθεση από μια συμμορία ληστών που κλέβουν την σοδιά τους, αποφασίζουν να προσλάβουν αντί πιάτου ρυζιού επτά «ρονίν» (σαμουράι δίχως αφέντη) για να τους βοηθήσουν. Έγινε τόσο μεγάλη επιτυχία, που μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ ως το γουέστερν «Και οι Επτά ήταν Υπέροχοι» του Τζων Στάρτζες με τον Γιουλ Μπρύνερ ως αρχηγό επτά πιστολέρο και με τους ανερχόμενους τότε Στηβ Μακ Κουήν και Τσαρλς Μπρόνσον.
Για τα επόμενα τρία χρόνια θα παίξει στην «Τριλογία του Σαμουράϊ» του Χιρόσι Ιναγκάκι, βασισμένη στην ζωή του διάσημου σαμουράι Μουσάσι Μικαγιότο. Αυτή αποτελείται από τον «Σαμουράι Ι» (Samurai I : Musashi Miyamoto, 1954) τον «Σαμουράι ΙΙ: Μονομαχία στον ναό» (Samurai II: Duel at Ichijoji Temple, 1955) και «Σαμουράι ΙΙΙ: Μονομαχία στο Νησί Γκανρύου» («Samurai III: Duel at Gunryu Temple, 1956)
Την επόμενη χρονιά μαζί με τον Κουροσάβα θα γυρίσουν τον “Θρόνο του Αίματος” (Throne of Blood, 1957), μια διασκευή του «Μακμπέθ» του Σαίξπηρ μεταφερμένη στον Ιαπωνικό Μεσαίωνα, που παρόλες την διαφορετική γλώσσα και την καλλιτεχνική ελευθερία θεωρείται μία από τις καλύτερες μεταφορές του έργου στην μεγάλη οθόνη.
Την επόμενη χρονιά θα ακολουθήσει το “Κρυμμένο Κάστρο” (Hidden Fortress, 1958) όπου δύο άπληστοι χωρικοί που απέτυχαν να επωφεληθούν από ένα πόλεμο ανάμεσα σε δύο αντίπαλες φυλές συναντούν ένα άνδρα και μια γυναίκα που θέλουν να αποφύγουν τα σύνορα που έχει καταλάβει η νικήτρια φυλή και να φτάσουν σε φιλική χώρα. Θα τους υποσχεθούν χρυσάφι αν τους βοηθήσουν . Αγνοούν όμως ότι πρόκειται για τον Ρακουότα Μακάμπε, ένα διάσημο στρατηγό της ηττημένης πλευράς και την αγαπημένη του πριγκήπισσα Γιούκι.
Είκοσι χρόνια σχεδόν αργότερα, ο Τζωρτζ Λούκας θα γυρίσει το «Κρυμμένο Φρούριο» ως «Πόλεμο των Άστρων» (Star wars: A New Hope, 1977) με τον Χαλ Σόλο στην θέση του Μακάμπε και την Πριγκήπισσα Λέια. Ενώ οι άπληστοι χωριάτες είναι τα δύο ρομπότ C- 3 PO και R-2 D-2.
Θα ακολουθήσει η «Σάγκα του Σαμουράι» (Samurai Saga, 1959) του Χιρόσι Ιναγκάκι πριν γυρίσει το «Γιοζίμπο» (Yojimbo, 1961) λι του Κουροσάβα , όπου ως ρόνιν θα εκμεταλλευτεί οικονομικά την σύγκρουση ανάμεσα σε δύο αντιμαχόμενες συμμορίες πριν τους εξοντώσει, λυτρώνοντας το χωριό από την παρουσία τους. Αυτή φυσικά είναι και η ιστορία του «Για μια χούφτα δολλάρια» Σέρτζιο Λεόνε με τον Κλιντ Ήστγουντ.
Θα ακολουθήσουν ο «”Ναύαρχος Γιαμαμαότο” (Αdmiral Yamamoto, 1966) του Σείτζι Μαρουγιάμα , η “Εξέγερση των Σαμουράϊ” (Samurai Rebellion, 1967) του Μασάκι Γιοτασάκι και οι “Σημαίες των Σαμουράί” (Samurai Banners, 1969) του Χιρόσι Ιναγκάκι.
Η φήμη του τον επέτρεψε να παίξει σε δυτικές ταινίες, όπως , τα “Λιοντάρια του Ειρηνικού” (Ηell in Pacific, 1969) μαζί με τον Λη Μάρβιν, στην “Μονομαχία στον Κόκκινο ¨Ηλιο” (Red Sun, 1971) δίπλα στους Αλαίν Ντελόν, Τσαρλς Μπρονσον και Κλαούντια Καρντινάλε, όπου ως σαμουράι προσπθούσε να βρει ένα κλεμμένο σπαθί τακάνα που προοριζόταν ως επίσημο δώρο για τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών.
Υποδύθηκε ξανά τον Γιαμαμότο στην «Μάχη του Μίντγουαίη» (Midway, 1976) δίπλα στους βετεράνους Τσαρλς Ήστον, Χένρυ Φόντα, Γκλέν Φόρντ, Τζέημς Κόμπερν. Όμως από λάθος εκτίμηση του ατζέντη του, αρνήθηκε να παίξει στον “Πόλεμο των Άστρων”, που τόσο επηρέασε με το “Κρυμμένο Φρούριο”
Έπαιξε όμως στην τηλεοπτική σειρά “Σογκούν, ο Μεγάλος Σαμουράι” (Shogun, 1981) , δίπλα στον Ρίτσαρντ Τσάμπερλαιν, και την Γιόκο Σιμάντα σε μια σειρά που άφησε εποχή και ήταν η μόνη που γυρίσθηκε εξ’ ολοκλήρου στην Ιαπωνία. Βασισμένο στο ομώνυμο μπεστ σέλλερ του Τζέημς Κλάβελ, η ιστορία εξελίσσεται στην Ιαπωνία του 17 ου αιώνα , όπου δύο τοπικοί άρχοντες σχεδιάζουν ο καθένας για δικό του όφελος να καταλάβει την θέση του Αυτοκράτορα, μέχρι την στιγμή που η άφιξη ενός ολλανδικού πλοίου με Εγγλέζο ναύαρχο τους αλλάζει τα σχέδια.
Ο Τοσίρο Μιφούνε πέθανε στις 24 Δεκεμβρίου 1997.
