του Δημήτρη Ρωμανού, συγγραφέα
Τελικά, τι είναι προτιμότερο; Η Ελευθερία ή η ασφάλεια; Kαι το μέλλον έχει μια η περισσότερες εκδοχές όπως και η θεωρία των παράλληλων συμπάντων υπαινίσεται;
Σε αυτά τα ερωτήματα απαπειράται να δώσει απαντήσεις με το δυστοπικό του μυθιστόρημα OUTLAW, o συγγραφέας Γιώργος Σταφυλάς. Ο Σταφυλάς αφήνει το γνώριμο του πεδίο του crime fiction και τις ιστορίες του αστυνόμου Λάμπρου, για να καταπιαστεί με ένα είδος που στην Ελλάδα δεν έχει μεγάλο κοινό ούτε και μεγάλη παραγωγή. Μιλάμε για την λογοτεχνία του φανταστικού, αν και το το συγκεκριμένο μυθιστόρημα δύσκολα κατατάσσεται σε κάποιο συγκεκριμένο είδος αποτελώντας ενα ιδιόμορφο θα έλεγε κανείς λογοτεχνικό υβρίδιο.
Πρόκειται για μια ιστορία που βαδίζει στα χνάρια των μεγάλων δυτοπικών έργων του περασμένου αιώνα χωρίς να κρύβει τις επιρροές της από εκείνα τα τιτάνια έργα. Ενας έμπειρος αναγνωστης μπορεί στο OUTLAW να ξεχωρίσει αναφορές από το 1984, τον Θαυμαστο καινουργιο κόσμο, το Φαρεναϊτ 451, αλλά και από την κινηματογραφική ταινία Hunger Games ακόμα και από το Terminator. Κι όμως ο συγγραφεας συγχωνεύοντας αρμονικά όλα τα παραπάνω στοιχεία αποδίδει τελικά ενα ομοιογενές αποτέλεσμα, μια σφιχτοδεμένη ιστορία. Μέσω της δύσκολης αφηγηματικής τεχνικής της αναδρομής στο παρελθόν αλλά και της εναλλαγής της αφήγησης από τρίτο σε πρώτο πρόσωπο και τούμπαλιν καταφέρνει να παρουσιάσει την δική του τρομαχτική εκδοχή του μέλλοντος.
Tα “Ειδικά Τμήματα” στο Outlaw παραπέμπουν στα αντιστοιχα του “Hunger Games”
Βρισκόμαστε στο έτος 2050 στην Μητρόπολη 1, μια φανταστική πόλη που θα μπορούσε να είναι το Σικάγο η η Νέα Υόρκη, η οποιαδήποτε υπερτεχνολογική αχανής μεγαλούπολη με δεκάδες εκατομμύριων κατοίκων. Σε αυτά τα 30 χρόνια που εχουν μεσολαβήσει από την εποχή μας έχουν συμβεί πολλές αλλαγές. Η δημοκρατία εχει καταργηγθεί ως πολιτικό συστημα, το ιδιο και η οργάνωση των ανθρώπινων κοινωνιών σε εθνικά κράτη. Ενας μεγάλος συνασπισμός από τις σημαντικότερες μητροπόλεις είναι η μορφή που έχει αντικατασταστήσει την κρατική οργάνωση που γνωρίζουμε σήμερα. Την διακυβέρνηση του συνασπισπιμού των Ενωμένων Μητροπόλεων της γης, έχει αναλάβει μια παράξενη τεχνοθρησκευτική επιτροπή σοφών, η Ασάνα. Αυτή η επιτροπή τελεί υπο την σοφή καθοδήγηση ενός υπερ νου, του Τherion, γυρω απο την ύπαρξη και την πραγματική μορφή του οποίου πλανάται σκόπιμα ένα μυστήριο.
Η πανίσχυρη επιτροπή των σοφών ιερέων της Ασάνα έχει απαγορεύσει κάθε θρησκευτική εκδήλωση εκτός από την δική της οικολογική θρησκεία. Οι Μοναδικοι ναοί που επιτρέπεται να λειτουργούν είναι οι μεταμοντέρνες πυραμίδες από την κορυφή των οποίων αναπέμπονται θυσιαστικές ευωδιές προς το σύμπαν. Η ατομική ιδιοκτησία έχει απο χρόνια καταργηθεί αλλά οι πολίτες είναι χαρούμενοι αφού τους παρέχονται τα πάντα χωρίς να υπάρχει ανάγκη για εργασία. Απλώς η ”κοινωνική τους κάρτα” ένα είδος ψηφιακού διαβατηρίου – πιστώνεται απο την Ασάνα με αντάλλαγμα την υπακοή τους. Ολοι οι άνθρωποι ειναι διασυνδεδεμένοι μεταξύ τους, μέσω του παγκόσμιου ιστού και οι κοινωνικές σχέσεις που μέχρι τώρα γνωρίζαμε, περνούν αυστηρώς και απαραιτήτως δια μέσω του ιστου. Ακόμα και το φλερτ μεταξύ των δυο φύλων χρειάζεται την έγκριση του ιστού και συνεπώς του Therion που κρύβεται πίσω από αυτόν.
H κοινωνική κάρτα του Outlaw θυμίζει το Κοινωνικό Πιστωτικό Σύστημα της Κίνας
Αστυνομία και στρατός δεν υπάρχουν, το έγκλημα εχει σχεδόν εξαφανιστεί, οι συναλλαγές γίνονται μόνο με ψηφιακό τρόπο. Ενα παράξενο point system εχει αντικαταστήσει το παλιό πολύπολοκο και δυσλειτουργικό ποινικό σύστημα. Η ποινή για την παράβαση ειναι μια και πολυ απλή: απενεργοποίηση της κοινωνικής κάρτας. Στις τρεις ποινές ο πολίτης περνάει στην κατάσταση του OUTLAW. Αυτό πολυ σημαίνει ότι χάνει πλέον το δικαιώμα της συναλλαγής και τίθεται αυτομάτως στο περιθώριο της κοιωνίας μέχρι μια επιτροπή ιερέων ναι εξατάσει την περίπτωση και τελικά ο Τherion να αποφανθεί. Αν η απόφαση του Τherion ειναι καταδικαστική τότε ο πολίτης δεν επανέρχεται ποτέ στην κατάσταση του πολίτη και εξορίζεται σε μια κολασμένη ηφαιστειακή ατόλη στην μέση του ωκανου (που θα μπορούσε να ειναι ο Ατλαντικός ) και κει συναντάει αργά η γρήγορα εναν φριχτό θάνατο.
Κανείς δεν μπορεί να εναντιωθεί σε αυτό το σύστημα. Η Ασάνα ειναι πανίσχυρη καθώς κυβερνάει με την σιωπηρή ανοχή των πολιτών. Εξάλλου οι πολίτες δεν μπορουν να διανοηθούν κάποοια άλλη ζωή, ουτε να ενθυμηθούν το πως ήταν ο παλιός κόσμος. Οι σοφοί ιερείς της Ασάνα έχουν φροντίσει γι αυτό απαγορεύοντας την έκδοση νέων βιβλιων, συλλέγοντας παράλληλα και καταστρέφοντας καθε παλιό αντίτυπο. Για την σπάνια περίπτωση που κάποιος πολίτης αποπειραθεί να επαναστασήσει υπάρχει το Ειδικό Τμήμα μια υπερτεχνολογική μονάδα καταστολής απαρτιζόμενη από μέλη που αποδεικνύονται υβρίδια.
Κι όμως παρά το ασφυκτικό τούτο πλέγμα που εγκλωβίζει τους ανθρώπους κάποιος θα σκεφτεί να επαναστατήσει και τότε θα αρχίσουν οι περιπέτειες των ηρώων του έργου που δρουν μεν σε διαφορετικά χωροχρονικά συνεχή ωστόσο μπλέκονται μεταξύ τους. Θα μπορέσουν οι ήρωες του βιβλίου με τις ενέργειες τους να δώσουν ενα συντριπτικό χτύπημα στο ολοκληρωτικό κυβερνοκράτος της Ασάνα; Αυτό ειναι κάτι που ο συγγραφέας επιφυλάσσεται να μας το αποκαλύψει στο δεύτερο μέρος του OUTLAW. Yet Hope Remains (η Ελπίδα ακόμη παραμένει), όπως αναφωνεί η Γκαλάντριελ στον “Άρχοντα των δαχτυλιδιών”.
Ο ολοκληρωτισμός έχει βάση μια επιδημία
Κλείνοντας το παρόν κείμενο θα μπορούσαμε να πούμε πως το OUTLAW είναι ενα πρωτότυπο έργο. Παρά τις φανερές επιρροές έρχεται να καλύψει ενα κενό στην Ελληνική λογοτεχνική παραγωγή. Και το σημαντικότερο : ειναι ενα έργο καταγγελίας αλλά και προειδοποίησης για τον επερχόμενο αυριανό ολοκληρωτισμό που απειλεί την ανθρωπότητα(κάτι που ηδη το βλέπουμε να διαμορφώνεται). Δεν ειναι τυχαίο ότι στο σύμπαν του OUTLAW η εκκίνηση του ολοκληρωτισμού έχει αφορμή και αφετηρία μια μεγάλη επιδημία. Και βεβαίως δεν ειναι καθόλου τυχαίο πως όλοι οι δρόμοι και οι κεντρικές λεωφόροι της Μητρόπολης 1 έχουν ονόματα προσώπων βγαλμένων είτε από τον πάνθεον του Μαρξισμου( Μαρξ, Λένιν) είτε απο την σύγχρονη ποπ κουλτουρα που ειδωλοποιεί πρόσωπα όπως ο Τζών Λένον, η Γκρέτα Τούνμπεργκ και ο Μπαράκ Ομπάμα. Οπως και ο Χάξλει στον θαυμαστό καινούργιο κόσμο έτσι κι εδώ ο συγγραφέας πετάει μέσω αυτων των αναφορών τα καρφιά του για τον αυριανό κόσμο που ηδη απο σήμερα διαμορφώνεται και που σύμφωνα με το OUTLAW αναμένεται να αποτελεί μια θανάσιμη μείξη τραπεζικού καπιταλισμού και κομμουνισμού.
Κείνο που κάνει το OUTLAW να διακρίνεται απο τα τιτάνια δυστοπικά έργα του παρελθόντος ειναι η πινελιά αισιοδοξίας που αφήνει ο συγγραφέας να πλανάται πάνω στον καμβά του δικου του σύμπαντος. Στo 1984 o Ουινστον Σμίθ τελικά αναγνωρίζει το σφάλμα του, αναμορφώνεται και υποτάσσεται στην θέληση του Μεγάλου Αδελφού. Στον Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο, ο άγριος αυτοκτονεί. Στο OUTLAW, ο ήρωας προτείνει κάτι. Και αυτο το κάτι συμπυκνώνεται στο επικούρειο ρητό ”Λάθε Βιώσας” το οποίο απαντιέται ως αφιέρωση στην πρωτη σελίδα του έργου.
Δεν θα πούμε όμως περισσότερα για το OUTLAW. Ας ανακαλύψει μόνος του ο αναγνώστης τα κρυμμένα μυστικά και τις εκπλήξεις τούτου του εξαιρετικού έργου !
