του Γιώργου Σταφυλά, συγγραφέα
Η ελληνική αστυνομική λογοτεχνία διανύει περίοδο άνθησης. Αυτό είναι κάτι που συχνά ακούμε όσοι συμμετέχουμε σε ομάδες βιβλιοφιλίας και παρακολουθούμε τα εκδοτικά δρώμενα. Ολοένα και περισσότεροι νέοι συγγραφείς δοκιμάζουν την πένα τους στο αστυνομικό συχνά με μεγάλη επιτυχία. Ο Γρηγόρης Αζαριάδης είναι ίσως ο πιο σημαντικός εκπρόσωπος της νέας γενιάς του ελληνικού αστυνομικού και η ανάγνωση του “Σκοτεινού Λαβύρινθου”, του τελευταίου του βιβλίου, το επιβεβαιώνει.
Ο Αζαριάδης σαν γνήσιος επίγονος της σχολής του παλιού καλού αμερικάνικου αστυνομικού( ό ίδιος θεωρεί τον Τσάντλερ και το γαλλικό νεοπολαρ τις μεγάλες του αγάπες -επιρροές) γράφει ένα βιβλίο για τον κόσμο της νύχτας, τον σκοτεινό κόσμο της παραβατικότητας.
Ο “Σκοτεινός λαβύρινθος είναι ένα βιβλίο για καταραμένους ήρωες Ένα βιβλίο για ανθρώπους που έχουν διαβεί τον ρουβίκωνα του νόμου και εκ πεποιθήσεως ζουν την ζωή του παράνομου και για άλλους που κινούνται στην συνοριακή γραμμή νόμου και παρανομίας συναλλασσόμενοι και συνδιαλεγόμενοι και με τις δυο πλευρές. Παραστρατημένες γκόμενες, μπράβοι της νύχτας , εκτελεστές πληρωμένων συμβολαίων, και επιχειρηματίες με νόμιμο προφίλ αλλά παράνομες μπίζνες, παρελαύνουν από τις σελίδες του.
Ο αναγνώστης γοητεύεται από αυτόν τον κόσμο, ακολουθεί τα βήματα του ”ψηλού”, του ”Λού”, της ”Τζίνας” του ”πάντσο” και άλλων σκοτεινών φιγούρων. Καβαλάει την μηχανή του ”ψηλού” και χάνεται μαζί του στα σκοτεινά λαβυρινθώδη δρομάκια της αθηναϊκής νύχτας. Μαζί με τους με τους καταραμένους ήρωες συμμετέχει και αυτός σε μια επικίνδυνη ζωή που μοιράζεται ανάμεσα σε γυμναστήρια και κακόφημα μπάρ του Κορυδαλλού, του Μπουρναζίου και των άνω Λιοσίων. Και είναι τελικά επιτυχία του συγγραφέα ότι την παράσταση κερδίζουν αυτοί ακριβώς οι τύποι και όχι η Τρύπη και η ομάδα της -όπως είναι ο κανόνας στο αστυνομικό.
Πρόκειται για ένα βιβλίο σε δυο επίπεδα. Σε πρώτο επίπεδο έχουμε την ρεαλιστικότατη καταγραφή του Αθηναϊκού υποκόσμου με τους εκτελεστές τους μεσάζοντες και τα μεγάλα κεφάλια που πληρώνουν τα συμβόλαια. Σε δεύτερο επίπεδο έχουμε ένα καθαρό Procedural. Και επιπλέον έχουμε ενα εργο με φιλοσοφικό βάθος αφου ο Αζαριάδης επιχειρεί με τον λαβύρινθο να θίξει το ζήτημα της αυτοδικίας πίσω από το οποίο κρύβεται το αναπάντητο ερώτημα : ταυτίζεται πάντοτε το δίκαιο με το νόμο;
Η Σοφία Μαυρονικόλα έχει χάσει την οικογένεια της που εκτελείται σύμφωνα με ένα πληρωμένο συμβόλαιο. Η ανορεξική ακτιβίστρια, που μέχρι εκείνη την στιγμή δουλεύει στην Αφρική για λογαριασμό κάποιας Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης, κάτω από την πίεση του σοκ μεταμορφώνεται σε άγγελο εκδίκησης.
Στον ”Μεγάλο αποχαιρετισμό” ένα από τα κορυφαία έργα του Τσάντλερ- βιβλίο που ασφαλώς ο συγγραφέας θα έχει πολλές φορέας διαβάσει- ο Μάρλοου έρχεται σε αντιπαράθεση με τον μεγαλοδικηγόρο Σιούελ Έντικοτ σχετικά με τη φύση του Νόμου.
Ο Τσάντλερ δια στόματος Εντικοτ ισχυρίζεται ότι ο νόμος είναι απλώς ένας μηχανισμός για να ρυθμίζονται οι κοινωνικές σχέσεις ( και ασφαλώς αυτός που έχει την ισχύ μπορεί να ξεγελάσει η και να εξαγοράσει τον νόμο) το δίκαιο είναι άλλο πράγμα. Μπορεί δηλαδή η αληθινή απόδοση δικαιοσύνης να μην είναι πάντα νόμιμη και αυτό φαίνεται να το κατανοεί ενστικτωδώς η Μαυρονικόλα γι αυτό και αναλαμβάνει η ίδια να αποδόσεις δικαιοσύνη.
Τελικά αστυνομικό σημαίνει να μιλάς για μια κοινωνία που οι μπάτσοι, τα δικαστήρια και οι πολιτικοί είναι αγορασμένοι από το οργανωμένο έγκλημα. Ο «Σκοτεινός Λαβύρινθος» είναι ένα τέτοιο βιβλίο. Και καθώς η ελληνική κοινωνία μετασχηματίζεται το έγκλημα θα γίνεται ολοένα πιο άγριο, πιο βαρύ, και πιο διαπλεκόμενο.
Εν κατακλείδι ο Σκοτεινός λαβύρινθος είναι ένα πρωτότυπο αστυνομικό -γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο και ενεστώτα χρόνο, με ζωντανούς, κοφτερούς διαλόγους- και η άποψη μας είναι πως αξίζει να διαβαστεί.
