
του Γεωργίου Πισσαλίδη
Σαν σήμερα στις 14 Ιουνίου 1936 πεθαίνει ένα από τα μεγαλύτερα μυαλά της Αγγλίας του 20ου αιώνα (αλλά άγνωστος σχετικά στην Ελλάδα): ο Γκίλμπερτ Κήθ Τσέστερτον.
Υπήρξε λογοτέχνης, ποιητής, δημοσιογράφος, κριτικός τέχνης και λογοτεχνίας, λαϊκός θεολόγος, χριστιανός απολογητής, καλόκαρδος χιουμορίστας, “πριγκηπας των παράδοξων αποφθεγμάτων” και πιο γνωστός στην Ελλάδα για τις αστυνομικές ιστορίες του Πατέρα Μπράουν.
Αρνούμενος να καταταχθεί είτε στους προοδευτικούς είτε στους συντηρητικούς (που και τους δύο τρόλλαρε καλόκαρδα), ο Τσέστσερτον ήταν ενεργό μέλος των Ουίγων, αλλά οι πολιτικές του απόψεις σήμερα μάλλον θα τοποθετούντο σε αυτές του Παραδοσιοκρατικού Συντηρητισμού (κάτι που ισχύει επίσης για τον έργο του Τζων Ράσκιν). Έχει μείνει διάσημος για τις εβδομαδιαίες συναντήσεις/ αντιπαραθέσεις με τον “φιλικό εχθρό” Τζώρτζ Μπέρναρντ Σω, όπου κυριαρχούσε ένα ευχάριστο και ήπιο κλίμα και με νικητή πάντα τον Τσέστερτον .

Μπερναρντ Σω και Γκίλμπερτ Τσέστερτον το 1927 με τον επίσης διανεμιστή Ίλαιρ Μπέλοκ στην μέση
Photo: Getty Images
“Ο Αιώνιος άνθρωπος” υπήρξε μια εμβληματική υπεράσπιση του Χριστιανισμού απέναντι στους σύγχρονους εχθρούς του και που προσήλύτισε χιλιάδες στον Χριστιανισμό πέρα από ομολογίες. Ανάμεσα τους και ο Κ.Σ Λιούις , ο συγγραφέας των “Χρονικών της Νάρνια”.
Όπως και ο Ουίλλιαμ Μόρρις, έτσι και ο Τσέστερτον ήταν λάτρης του Μεσαίωνα και νοσταλγός των Μεσαιωνικών Συντεχνιών που ουσιαστικά διαλύθηκαν τον 19ον αιώνα.
Μαζί με τον φίλο του και συνάδελφο Ίλαιρ Μπέλοκ ίδρυσε τον “Διανεμιστικό Σύνδεσμο” όπου προωθούσε ένα Αριστοτελικό είδος οικονομίας που αποσκοπούσε στην εξάπλωση των μέσων παραγωγής σε όσα περισσότερα χέρια γίνεται (ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, μικρομεσαίες οικογενειακές και συνεταιριστικές επιχειρήσεις), σε συνδυασμό με κοινωνική και πολιτική αποκέντρωση και παραδοσιακές αξίες ως εναλλακτική λύση απέναντι στον υπερκαπιταλισμό και τον κομμουνισμό (αλλά και την παρεμβατικότητα του Κεϋνσιανισμού η του κοινωνικού κράτους)
Ο Τσέστερτον ήταν μια φωνή λογικής (Τhe Outline of Sanity αποκαλείται το κλασσικό του βιβλίο) η οποία όμως δεν ακουγόταν σε μια θορυβώδη εποχή πεζοδρομίου, όπου από την μια πλευρά κυριαρχούσαν οι Φαβιανιστές Σοσιαλιστές του Μπέρναρντ Σω και από την άλλη οι φασίστες του Όσβαλντ Μόσλεϋ. Ο θάνατος του στέρησε από τον Διανεμιστικό Σύλλογο (που μετρούσε στις τάξεις του τον Έλιοτ και τον Τόλκιν) το μέλος του με την μεγαλύτερη πειστικότητα και μαχητικότητα
Οι ιδέες του θα επηρέαζαν αργότερα την οικονομία του Σάιρ, το “Το Μικρό είναι όμορφο” του Ε.Φ. Σουμάχερ, την Χριστιανοδημοκρατία πριν γίνει θατσερική, την νομοθεσία ενάντια στα τραστ και τον νόμο της επικουρικότητας.
Οι βιογράφοι του σήμερα τον θεωρούν συνεχιστή μεγάλων παραδοσιοκρατών συγγραφέων της Βικτωριανής εποχής, όπως ο Μάθιου Άρνολντ, ο Τόμας Καρλάυλ, ο Καρδινάλιος Τζων Χένρυ Νιούμαν και ο Τζων Ράσκιν.