Έκλεισαν πριν λίγες μέρες στις 19 Ιανουαρίου 2024, 115 χρόνια από την γέννηση του Έντγκαρ Άλλαν Πόε, του μέγιστου συγγραφέα του Αμερικάνικου Ρομαντισμού και Γοτθισμού και μία από τις ιδιοφυίες της Αμερικάνικης Λογοτεχνίας. Εμείς αποφασίσαμε να δημοσιεύσουμε ένα διαφορετικό κείμενο για τον θεωρητικά πιο απολίτικο συγγραφέα της Αμερικής. (Άβαλον των Τεχνών)
του Robert E. Merry
Έχει λεχθεί συχνά ότι ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε ήταν αλλόκοτος και αμοραλιστής. Ότι ήταν εραστής μόνο μιας νοσηρής ομορφιάς. Ότι ήταν άσχετος με τις καθημερινές γήινες ασχολίες και αποτραβηγμένος και ότι ο επιτάφιος που θα χαραζόταν στον τάφο του θα ήταν “Εκτός τόπου και εκτός χρόνου”
Όμως είναι επικίνδυνο να προσπαθήσεις να χωρίσεις οποιοδήποτε ιστορική φιγούρα από το μέρος που ζει. Κανένα άτομο δεν μπορεί να κατανοηθεί πλήρως μέχρι την στιγμή που οι διακριτικές, λεπτές επιρροές της επίσημης εκπαίδευσης, τα αναγνώσματα του, οι συνεργάτες του, η εποχή του και η χώρα του (με την κληρονομικότητα του καταγραφούν και συντεθούν. Τόσα πολλά έχουν λεχθεί για την απομάκρυνση του Πόε από την Ευρωπαϊκή κληρονομιά του και τα πρώτα του χρόνια στην Βιρτζίνια. Η Ελίζαμπεθ Άρνολντ, η μάνα του Πόε, ήταν γεννημένη στην Αγγλία το 1787 και ήρθε σε αυτήν την χώρα (ΗΠΑ) όταν ήταν έννιά χρονών κοριτσάκι. “Μιλώντας για την μητέρα μου” χρόνια αργότερα έγραφε ο Πόε στην Μπέβερλυ Τάκερ από την Βιρτζίνια, “έχετε αγγίξει μια χορδή που κάνει την καρδιά μου να ανταποκρίνεται πλήρως”. Κρίνοντας από την παθιασμένη υπεράσπιση της Ελίζαμπεθ Πόε, φαίνεται ότι ο Πόε ποτέ δεν υπήρξε επιλήσμων των άμεσων εγγλέζικων ριζών από την πλευρά της μάνας του.
Η μητέρα του Έντγκαρ Άλλαν Πόε, Ελίζαμπεθ Πόε επί σκηνής
Η καταγωγή του Πόε από την πλευρά του πατέρα του ήταν Σκωτο- Ιρλανδέζικη και έχει ανιχνευτεί μέσω της Πολιτείας Κάβον στο Άυρσάιρ της Σκωτίας. Το γεγονός ότι οι Σκωτσέζοι Πρεσβυτεριανοί πρόγονοι του Ποέ κατοικούσαν κάποτε στο βόρειο τμήμα της Ιρλανδίας προκάλεσε ακόμα και έναν καλό πανεπιστημιακό, όπως ο Άρθουρ Χόμπσον Κουήν να κάνει την θεωρία που εκπλήσσει για ένα “Ιρλαδέζικο ρεύμα” στον Πόε και ένα Κέλτικο σημάδι διαστροφής, που “ανακάλυψε” στην οικογένεια του Πόε.
Yπάρχουν απορίες σχετικά με το πόσοι Κέλτες της Προ-Τευτονικής εποχής επιβιώνουν ακόμα στα Σκωτσέζικα Λόουλαντς, απορίες σχετικά με το πόσο μακριά επεκτάθηκαν εκεί οι Αγγλο-Σάξονες και Δανοί. Και έτσι η θεωρία του Καθηγητή Κουίν σχετικά με μια “Ιρλανδική” διαστροφή φαντάζει σαν μια ιδέα τραβηγμένη από τα μαλλιά. Για να εκτιμήσει κανείς την εθνική κληρονομιά του Πόε είναι αρκετό να πεί ότι οι πρόγονοι του ήταν Άγγλοι και Σκωτσέζοι, και κατά πάσα πιθανότητα Αγγλο-Σάξονες, το γένος που όπως έγραψε και ο ίδιος ο Πόε, έδωσε ζωή στην Αμερικάνικη καρδιά .
O βιογράφος του Έντγκαρ Άλλαν Πόε, Άρθουρ Χόμπσον Κουήν
Ο Πόε, σε αντίθεση με άλλους μεγάλους συγγραφείς της εποχής του, ξόδεψε ένα σημαντικό μέρος της παιδικής του ηλικίας στην Μεγάλη Βρετανία. Το 1815, ο Τζών Άλλαν ξεκίνησε να πάει στην Αγγλία, συνοδευόμενος από την σύζυγο του. Φράνσις Άλλαν, την γυναικαδελφή του. “την Θεία Νάνσυ” Βαλεντάιν και το εξάχρονο θετό του γιό, Έντγκαρ Πόε. Για ένα διάστημα ο Έντγκαρ παρακολουθούσε το μικρό σχολείο στο Λονδίνο που είχε η δεσποινίς Ντουμπουργκ (ένα όνομα, το οποίο αργότερα εμφανίσθηκε στα “Εγκλήματα της Οδού Μόργκ”) και αργότερα για μια περίοδο τριών χρόνων από το 1817 έως το 1820, στάλθηκε σε ένα καλύτερο σχολείο, το Μάνορ Χάουζ στο Στόουκ Νιούινγκτον κοντά στο Λονδίνο. Εκεί, πέρα από ότι επηρεάσθηκε σε βάθος από την ατμόσφαιρα της Αγγλίας, o Πόε μελέτησε Γαλλικά, Λατινικά, Ιστορία και Λογοτεχνία. Το Σχολέιο Μάνορ Χάουζ με τον “Δόκτορα” Μπράνσμπυ, ο Πόε θα το μετάγγιζε φυσικά στο ημι-αυτοβιογραφικό θρύλο “Γουίλλιαμ Γουίλσον” του 1840.
Ο Πόε είδε αρκετό μέρος της Σκωτίας κατά την πρώτη άφιξη του στην Βρεταννία και ίσως παρακολούθησε για κάποιο διάστημα σχολείο στην Άιρβιν. Θα ήταν δύσκολο να υπολογίσουμε την επίδραση αυτών των διαμορφωτικών χρόνων στην Βρετανία πάνω στον νεαρό Πόε.
Ο ίδιος ο πατριός του Πόε, ο Τζών Άλλαν γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Άιρβινγκ τιυ Άυσάιρ και ήταν μέρος της τάξης των Εγγλέζων και Σκωτσέζων εμπόρων του Ρίτσμοντ της Βιρτζίνια, όπου είχε μεταναστεύσει ως νέος γύρω στο 1795. Οι Σκωτσέζοι έμποροι εκρποσωπούσαν ένα σημαντικό στοιχείο της εμπορικής ζωής του Ρίτσμοντ εκείνα τα χρόνια και πολλοί από αυτούς μέχρι ένα σημαντικό σημείο κρατιόταν με έμφαση μακριά από την ζωή της πόλης. Οι Σκωτσέζικες επιρροές του Άλλαν και των φίλων και συνεργατών του δεν θα μπορούσαν να χαθούν πάνω στον Πόε.
Ο πατριός του Έντγκαρ Άλλαν Πόε, Τζων Άλλαν
Το Ρίτσμοντ που ήξερε ο Πόε ήταν (πιο πολύ από ότι η Φιλαδέλφεια και η Νέα Υόρκη) αριστοκρατικό και Εγγλέζικο. Η κοινωνία της Βιρτζίναι , σημείωνε ο ίδιος ο Πόε είχε υπάρξει “απόλυτα αριστοκρατικά, όσο οποιαδήποτε πόλη στην Ευρώπη.” Αυτό δεν λέγεται για να προϋποθέσει την ύπαρξη ενός τεράστιου χάσματος που χωρίζει τους Βρετανικούς και Αμερικάνικους νόες στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα αλλά ήταν πιθανώς στην Βιρτζίνια που η μικρότερη διαφοροποίηση θα γινόταν διακριτή.
“Είμαι Βιρτζινιανός ” δήλωνε ο Πόε. Και τα “ξεχωριστά διακριτικά του χαρακτήρα των κατοίκων της Βιρτζίνιας του σήμερα, σημάδια μιας επισημασμένης φύσης πουθενά αλλού στην Αμερική δεν θα μπορούσαν να βρεθούν και να είναι προφανώς συγγενής προς την ιπποσύνη που απαρνιόταν τον Ιππότη δεν μπορούν με κανένα τρόπο, τόσο καλά καταγραμμένα που μπορεί να τα θεωρήσει κανείς θραύσματα μιας αφοσιωμένης πίστης (σε ανθρώπους).” Το Βιρτζινιανό μπακγκράουντ του Πόε μπορεί ναι , μπορεί και όχι να μην τον έκαναν τυπικά Αμερικανό, αλλά φαίνεται λογικό να σκεφτείς ότι του εξέθρεψε μέσα του έναν Βιρτζινιανό Αγγλο-Αμερικανισμό σε αντίθεση με τον Αγγλόφοβο Αμερικανισμό, πού ήταν τόσο συχνός εκείνη την εποχή στην Νέα Αγγλία.
Το αριστοκρατικό Ρίτσμοντ στην δεκαετία του 1830
Όταν ο Πόε ήταν μόλις δεκαεπτά χρόνων, το όνομα του μπήκε στα αρχεία εγγραφής στο νέο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνιας. Αυτή η περίοδος των δέκα μηνών, ανάμεσα στην Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου και των Χριστουγέννων του 1826, τους οποίους ο Πόε τους έζησε στο Πανεπιστήμιο, σημαδεύει το τέλος της νιότης που τον διέμορφωσε. Η γενική κατεύθυνση, την οποία η ιδιοφυϊα του επρόκειτο να ακολουθήσει είχε ήδη καθορισθεί.
Είναι ίσως πιθανό ο Πόε να είχε πικραθεί από την εξαναγκαστική αποχώρηση από το Πανεπιστήμιο λόγω αλκοολισμού. Κατά την διάρκεια της ζωής του δεν θα επέστρεφε ποτέ εκεί, παρόλο που υπάρχουν έμμεσες αναφορές στο Τσάρλοτσβιλ στην “Μια ιστορία από τα άγρια βουνά” (“A Tale of the Ragged Mountains”) και το “Ημερολόγιο του Τζούλιους Ρέντμαν”, δεν υπάρχουν άλλες αναφορές για το Πανεπιστήμιο στο έργο του ως συγγραφέας.
Ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε και συμφοιτητές του στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια. Photo credit: Getty Images
Η ανησυχία του διευθυντή Πάουντερ να προωθήσει δημοκρατικά ιδεώδη και πολιτική ανάμεσα στους φοιτητές του Πανεπιστημίου δεν είχε αξιοσημείωτα επίδραση σε έναν τουλάχιστον φοιτητή: ο Πόε δεν ήταν δεκτικός στον προοδευτισμό του Τζέφφερσον. Αλλά πολλές από τις εντυπώσεις την οποίες ο Πόε προσέλαβε στο Τσάρλοτσβιλ εντός και εκτός αμφιθεάτρων του Πανεπιστημίου, πρέπει να παρέμειναν και στο υπόλοιπο της ζωής του. Ο νεαρός θαυμαστής του κλασσικού μεγαλείου ξέρουμε ότι ήταν εντυπωσιασμένος από την λαμπρή Ροτόντα του Πανεπιστημίου (στμ= σχεδιασμένη από τον ίδιο τον Τόμας Τζέφερσον και βασισμένη στο Πάνθεον της Ρώμης) Σχετικά με τον Πόε στην Βιρτζίνια, γράφει ο Φίλιπ Αλεξάντερ Μπρούς:
H Ροτόντα του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια
Βαθιά θα πρέπει να είχε υπάρξει η επίκληση στην λεπτή αίσθηση εκτίμησης της ομορφιάς και της τέχνης, ακόμα και στην νιότη του, καθώς κοίταζε όλα αυτά τα κλασσικά κτίρια, καθώς οι ακτίνες μιας πανσελήνου μαλάκωναν και ανακάτευαν τις λεπτομέρειες της οροφής και του θριγκού, του γείσου και του κίονα. Μπορεί κάλλιστα να ήταν σε αυτήν εδώ την ώρα, και σε αυτό εδώ το σημείο, που η πιο φημισμένη έκφραση ολόκληρης της συλλογής των γραπτών του του υποδείχθηκε μέσα από μια εξαιρετική διάχυση της ομορφιάς της Φύσης με την ομορφιά της τέχνης σε μία από τις πιο αγαπητές μορφές.”
Συνεχίζεται
