Ο Ευγενής Γίγας (Gentle Giant) του “προγκρέσιβ ροκ” ξαναβροντά την πόρτα μας
Εισαγωγή, συνέντευξη και φωτογραφίες (1989- 2019)
του Χρήστου Κισατζεκιάν
Με το πολυαναμενόμενο, πολυτελέστατο box set των θρυλικών Van der Graaf Generator να έχει πλέον κυκλοφορήσει παγκοσμίως στις 3 Σεπτεμβρίου από την Universal, δεν υπήρχε καλύτερη συγκυρία / ευκαιρία ώστε να επανέλθουμε με το δεύτερο μέρος της κατ’ ιδίαν συνέντευξης μου με τον ηγέτη του προοδευτικού σχήματος! (το πρώτο μέρος εδώ)
Όσοι από τους αμετανόητους οπαδούς δεν ενημερώθηκαν ώστε να το έχουν αποκτήσει ήδη, θυμίζω πως το εδώ και σαράντα χρόνια ιδιωτικό κατάστημα του Peter Hammill “Sofa Sound” σταμάτησε να υφίσταται λόγω Brexit, και τη θέση του πήρε η ηλεκτρονική σελίδα www.burningshed.com.
Πρόκειται για την επετειακή επανακυκλοφορία του συνόλου των οκτώ μνημειωδών έργων των πρωτοπόρων εξερευνητών που παρήχθησαν την περίοδο μεταξύ 1970-1978, με νέα μίξη, υπό την σκέπη της πολυαγαπημένης μας Charisma Records. Όμως εδώ πλέον μιλάμε για ένα ονειρικό κουτί που περιέχει είκοσι δίσκους ακτίνας (17 CD & 3 Blu Ray)! Γιατί; Διότι συνυπάρχουν και τα εξής:
Καταρχάς τα “H to He Who Am the Only One”, “Pawn Hearts”, “Godbluff” και “Still Life” διατίθενται εδώ και σε μορφή 5.1 surround από τον μηχανικό ήχου Stephen W Tayler, ήτοι σε 4 επιπλέον CDs και 2 DVD Blu ray. Επίσης έχουμε άλλα δυο CDs που περιέχουν δυο ακυκλοφόρητες ζωντανές εμφανίσεις των VDGG, μια που έλαβε χώρα στο Παρίσι το Δεκέμβρη του 1976 και μεταδόθηκε από το Γαλλικό ραδιόφωνο, και μια που ανήκει στα θρυλικά BBC sessions. Και τέλος έχουμε ένα ακόμη DVD Blue ray που εμπεριέχει όλες τις πολύτιμες τηλεοπτικές εμφανίσεις του κουαρτέτου: “Beat Club” (1970), “The Bataclan” στο “Pop Deux” (1972), RTBF Belgium “Pop Shop”, “Chaleroi” (1975), τα προωθητικά φιλμάκια των “Wondering” & “Cat’s Eye”, όπως και το εικοσάλεπτο ντοκουμέντο της Αυστριακής τηλεόρασης με την συναυλία τους στο “The Kohfidisch Open Air Festival” (1978).
Τέλος, όλα τα παραπάνω συνοδεύονται από ένα χοντρό βιβλίο εξήντα οκτώ σελίδων που περιέχει μοναδικές στην εγκυρότητά τους πληροφορίες, όπως και σπάνιες, ανέκδοτες φωτογραφίες.
Και ερωτώ. Υπάρχει καλύτερη ευκαιρία από αυτή ώστε να βγουν στον αέρα κάποιες μικρές μα αποκαλυπτικές ιστορίες που μου χάρισε ενώ μου υπέγραφε έναν-έναν τους παρακάτω δίσκους το Γενάρη του 1999;;;
Απολαύστε υπεύθυνα.
PETER HAMMILL
“Everyone You Hold” (Discipline-1997)
“Βλέπεις τη φωτογραφία του εξωφύλλου; Αυτό μου το πορτρέτο τραβήχτηκε από επαγγελματία φωτογράφο (σ.σ.: Leo Vaca) στο Buenos Aires αμέσως μετά από μια πτήση με διάρκεια μιάμιση ώρας. Τόσο απέχει με αεροπλάνο από την πρωτεύουσα της Αργεντινής η Cordoba στην οποία βρισκόμουν προηγουμένως. Στις τρεις μόλις ώρες που είχαμε στη διάθεση μας όταν βρεθήκαμε στο ξενοδοχείο, μας έδωσαν ένα δωμάτιο και στο χωλ του τραβήχτηκε σχετικά γρήγορα τούτη η εικόνα ώστε να βρεθούμε και πάλι έγκαιρα στο αεροδρόμιο αφού είχαμε να προλάβουμε την επόμενη πτήση μας για το Λονδίνο… Αντιλαμβάνεσαι λοιπόν γιατί έχω αυτή τη στάση και αυτό το ύφος”
VAN DER GRAAF GENERATOR
“Vital” (Charisma Records-1978)
“Α! Οι διάσημες λευκές φιγούρες που απεικονίζονται στο εξώφυλλο… Μάλλον, καταρχήν, όλο το στήσιμο του σκηνικού που βλέπεις ήταν έργο του επίσημου & ευφάνταστου φωτιστή μας σε κάθε μας show, σε κάθε μας περιοδεία, Rod Illingworth. Όσο για τις φιγούρες αυτές καθαυτές τώρα, δεν θα το πιστέψεις μα είναι παραποιημένα στρατιωτάκια μοντελισμού της εταιρίας Airfix από τον άλλο τρελό της παρέας, τον Gordian Troeller (σ.σ.: όλο μου το χαρτζιλίκι εκεί το ξόδευα έως τα έντεκά μου χρόνια, οπότε και ξεκίνησα τη δισκοθήκη μου)! Συγκεκριμένα επρόκειτο για ένα kit επιτραπέζιας αναπαράστασης ενός ερπυστριοφόρου άρματος μάχης όπου οι στρατιώτες το πλαισίωναν παρακολουθώντας το. Το θέμα είναι πως ότι κι αν έκανε με αυτά, εν τέλει κατάφερε πράγματι να τα κάνει να μας θυμίζουν… Κι αυτό του το χρωστάμε παντοτινά”
PETER HAMMILL
“Patience” (Naive-1983)
“Για να είμαι ειλικρινής, δε θέλω να σου μιλήσω αποκλειστικά και μόνο για τα photo sessions που αφορούν κάθε έργο φυσικά, αφού ούτως ή άλλως, κατά κανόνα ανέκαθεν απέφευγα να φωτογραφίζομαι, οπότε είναι λίγες οι φορές εκ των πραγμάτων. Όμως τούτο το σκοτεινό μου πορτρέτο στο εξώφυλλο αυτό τραβήχτηκε αντιστοίχως σε δωμάτιο του “American Hotel” στο Άμστερνταμ. Από ποιόν; Από τον τότε κιθαρίστα της μπάντας μου, τον John Ellis! Η δραματική αντανάκλαση του προσώπου μου στον καθρέφτη της τουαλέτας χρειάστηκε μονάχα το φυσικό φωτισμό από τα σποτάκια. Κι όμως, πιστεύω πως θα συμφωνήσεις πως εκ του αποτελέσματος, έγινε καλή δουλειά!”
VAN DER GRAAF GENERATOR
“World Record” (Charisma-1976)
“Τελευταίο κομμάτι σε τούτο το άλμπουμ είναι το “Wondering” και γράφτηκε από μένα και τον Huge Banton. Για την ακρίβεια, εγώ συνέγραψα τους στίχους και κείνος την μουσική. Κάθισε λοιπόν και ηχογράφησε σε μια κασέτα όλες τις ιδέες που είχε αφού είχε έρθει η ώρα για τον επόμενο δίσκο μας με φρέσκο υλικό. Ακούγοντάς την λοιπόν από την αρχή ως το τέλος, ξεχώρισα ένα κομμάτι λέγοντας “να, αυτό εδώ είναι πολύ καλό, οπότε θα κάτσω να γράψω στίχους για αυτό”… Γυρνάει λοιπόν και μου λέει πως αυτή ήταν η μοναδική σύνθεση που δεν ήταν δική του ιδέα, μα κάποιου άλλου! Καλό; Στρώθηκε λοιπόν στη δουλειά και συνέγραψε ένα εντελώς καινούργιο κομμάτι πάνω στους στίχους μου. Γνωρίζουμε καλά να το κάνουμε αυτό ξέρεις, είμαστε επαγγελματίες μουσικοί (γελά)”
PETER HAMMILL
“X My Heart” (Fie-1996)
“Αρκετά από αυτά τα εννέα τραγούδια… Μάλλον κάτσε να στο πω αλλιώς. Υπάρχουν αμέτρητοι τρόποι να συνθέσει και να καταγράψει ένας μουσικός τα τραγούδια του. Εγώ συνηθίζω τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιώ το προσωπικό μου πλήρως εξοπλισμένο στούντιο ηχογραφήσεων που βρίσκεται μακριά από το Λονδίνο, και συγκεκριμένα στο Bath. Όμως σε περιπτώσεις σαν κι αυτή του “X My Heart” έχω καταφύγει σε πολύ πιο απλοϊκά και «άμεσα» εργαλεία ώστε να μη χαθεί καμία ιδέα που θεωρώ αξιόλογη…
Έτσι κι εδώ, ο συνθετικός άξονας τριών-τεσσάρων από αυτά τα κομμάτια αναπτύχθηκε πάνω σε ένα πάμφθηνο, φορητό κλαβιέ. Έχω και ένα πιάνο στο σπίτι μου φυσικά, όμως για κάποιο λόγο στην περίπτωση αυτή δεν με βοηθούσε ο ακουστικός χαρακτήρας του οργάνου και προτίμησα τον ηλεκτροδοτούμενο κι ας επρόκειτω για φθηνό αρμόνιο. Κάτι σαν ένα συνειδητό «πισωγύρισμα» σε παλιές τακτικές ηχογραφήσεων δηλαδή. Φυσικά μιλώ για τον κορμό των συνθέσεων αυτών και μόνο, αφού στη συνέχεια έπαιρνα σε φακέλους τις ηχογραφήσεις αυτές (σ.σ.: να θυμίσω πως τα computers ήταν στα πρώτα τους βήματα ως εργαλεία ηχογραφήσεων τότε) και τις παρουσίαζα στην υπόλοιπη μπάντα ώστε να τις ενορχηστρώσουμε μαζί αναλόγως!”
VAN DER GRAAF GENERATOR
“The Quiet Zone/The Pleasure Dome” (Charisma-1977)
“Η φωτογράφιση της μπάντας στο οπισθόφυλλο έγινε παρακαλώ στο σπίτι που έμενα την εποχή εκείνη . Ο Robin Schwartz που την τράβηξε έμενε επίσης σε αυτό (σημ: υπάρχει περίπτωση εδώ να θυμάται λάθος ο πρωταγωνιστής, αφού στα credits του δίσκου αναφέρεται ο διάσημος συνάδελφος Anton Corbijn ως υπεύθηνος της εικόνας του οπισθόφυλλου, ενώ ο Schwarzt για την ένθεση του γυναικείου μοντέλου του εξωφύλλου). Οι δυο μαζί εκκενώσαμε πλήρως το χώρο του καθιστικού ώστε να χωρέσουν όλοι όσοι συνέβαλαν στην ηχογράφησή του. Όσο για αυτά εδώ, είναι παλαιού τύπου μανικετόκουμπα που κάποτε ήταν μοντέρνα, μα πλέον είναι παλαιού τύπου. Και όσο για το δαγκωμένο μήλο με το οποίο παίζω στα χέρια μου, το βάψαμε ασημί ώστε να μην υπάρχει η παραμικρή παρεμβολή/παρενόχληση στο όλο φόντο.”
PETER HAMMILL
“Over” (Charisma -1977)
“Να άλλη μια διπλή ενδιαφέρουσα ιστορία. Και ξανά έχει να κάνει με την φωτογραφία που κοσμεί το εξώφυλλο. Η κιθάρα αυτή είναι η Meurglys III για την οποία μάλιστα αργότερα συνέγραψα και ένα τραγούδι (σημ: αναφέρεται στο ομώνυμο κομμάτι των Van der Graaf Generator – ένα ΤΕΡΑΣΤΙΟ ευχαριστώ στον φίλτατο συνοδοιπόρο Τάκη Κρεμμυδιώτη!). Τραβήχτηκε στα Rockfield Studios στο Μονμαουθσαϊρ όπου το ηχογραφήσαμε, στο δωμάτιο όπου συνηθίζαμε να τρώμε στα διαλείμματα μας. Βλέπεις λοιπόν τη θέα από το παράθυρο του στούντιο.”
PETER HAMMILL
“The Noise” (Fie-1993)
“Εδώ σου έχω μια διπλή ανείπωτη ιστορία. Το μικρόφωνο-αντίκα που βλέπεις στο εξώφυλλο του δίσκου είναι το συγκεκριμένο μικρόφωνο που χρησιμοποιήσαμε για την ενδοεπικοινωνία μας ο παραγωγός David Lord κι εγώ, όταν αυτός ήταν επάνω, στο control room, κι εγώ στο χώρο ηχογραφήσεων. Εξαίρετος μηχανικός ήχου. Όσο για τον καταπονημένο ενισχυτή του οποίου τις γωνίες βλέπει κανείς διάσπαρτα σε όλο το booklet του cd, δεν είναι άλλος παρά ο αυθεντικός Hi-Watt 1Χ15 με τον οποίο ηχογράφησα όλα τις κυκλοφορίες των Van Der Graaf Generator. Και ναι, υπάρχει ακόμη”
VAN DER GRAAF GENERATOR
“Pawn Hearts” (Charisma-1971)
“Α, εδώ μάλιστα! Σου έχω μια πολύ περίεργη και ενδιαφέρουσα ιστορία που αφορά αυτόν καθαυτό τον γενικό τίτλο του δίσκου. Ε, λοιπόν, προέρχεται από τη φράση “Horn Parts” (τα μέρη που παίζουν τα πνευστά), τα μέρη του σαξοφώνου επί τω πλείστων! Αποφασίσαμε από κοινού αυτό το σαχλό λογοπαίγνιο ανταλλάσοντας τα πρώτα γράμματα των δύο λέξεων, πράγμα για το οποίο δεν ήμασταν ουδέποτε γνωστοί η αλήθεια είναι, όμως προέκυψε ως εσωτερικό αστείο όποτε ερχόταν η στιγμή να παίξουμε τα μέρη των πνευστών… Αντί να λέμε “horn parts” λέγαμε “pawn hearts” χαριτολογώντας.”
PETER HAMMILL
“This” (Fie! Records)
“Άκου εδώ τώρα. Το ρολόι που βλέπεις όταν ξεδιπλώσεις το οκτάφυλλο booklet σε ένα από αυτά τα ραφάκια ήταν του αείμνηστου πατέρα μου… Κι όμως. Κληρονομώντας το δικαιωματικά, με το που το φόρεσα στον καρπό μου πρόλαβε να δουλέψει πάνω μου μονάχα τρεις ώρες!…”
PETER HAMMILL
“Sitting Targets” (Virgin-1981)
“Ωπ, να ένα εξώφυλλο που δύσκολα θα ξεχάσω. Βλέπεις τα crash test dummies (σημ: οι κούκλες που χρησιμοποιούνται σε δοκιμές σύγκρουσης από τις αυτοκινητοβιομηχανίες);;; Πρόκειται για πραγματική απεικόνιση. Φωτογραφία δηλαδή, αφού δεν υπήρχε τότε το photoshop και τα συναφή. Σε πληροφορώ λοιπόν ότι η Αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία Ford χρέωσε τη δισκογραφική μας εταιρία μια ολόκληρη περιουσία για τα πνευματικά δικαιώματα της χρήσης τούτης της φωτογραφίας!”
