«Στο παλιό σχολείο η γραμματική μελέτη της Λατινικής και της Ελληνικής, μαζί με τη μελέτη των αντίστοιχων βιβλίων και πολιτικών ιστοριών, ήταν μια εκπαιδευτική αρχή – γιατί το ανθρωπιστικό ιδανικό, συμβολισμένο από την Αθήνα και τη Ρώμη, διαχέεται σε όλη την κοινωνία και ήταν ένα βασικό στοιχείο της εθνικής ζωής και του πολιτισμού. Ακόμη και ο μηχανικός χαρακτήρας της μελέτης της γραμματικής αναζωπυρώθηκε από αυτή την πολιτιστική προοπτική. Η εκμάθηση μεμονωμένων γεγονότων δεν έγινε για άμεσο πρακτικό ή επαγγελματικό σκοπό. Το τέλος φαινόταν αδιάφορο, διότι το πραγματικό ενδιαφέρον ήταν η εσωτερική ανάπτυξη της προσωπικότητας, ο σχηματισμός του χαρακτήρα με την απορρόφηση και αφομοίωση του συνόλου του πολιτιστικού παρελθόντος του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού. Οι μαθητές δεν μάθαιναν λατινικά και ελληνικά για να τα μιλήσουν, να γίνουν σερβιτόροι, διερμηνείς ή εμπορικοί επιστολόγοι. Τα έμαθαν για να γνωρίσουν από πρώτο χέρι τον πολιτισμό της Ελλάδας και της Ρώμης – έναν πολιτισμό που αποτελούσε απαραίτητη προϋπόθεση για τον σύγχρονο πολιτισμό μας: με άλλα λόγια τα έμαθαν για να είναι ο εαυτός τους και να γνωρίζουν τον εαυτό τους συνειδητά. Τα Λατινικά και τα Ελληνικά μαθαίνονταν μέσω της γραμματικής τους, μηχανικά· αλλά το να κατηγορούμε την εκμάθησή τους για φορμαλισμός και στειρότητα είναι πολύ άδικο και ακατάλληλο. Στην παιδεία κάποιος ασχολείται με τα παιδιά στα οποία πρέπει να εμπνέονται ορισμένες συνήθειες επιμέλειας, ακρίβειας, ευστάθειας (ακόμα και φυσικής), η ικανότητα συγκέντρωσης σε συγκεκριμένα θέματα, τα οποία δεν μπορούν να αποκτηθούν χωρίς τη μηχανική επανάληψη πειθαρχημένων και μεθοδικών πράξεων.
……..
Eκδοση της “Αινειάδας” του 1662
Τα Λατινικά (όπως τα Ελληνικά) φαίνονται στη φαντασία σαν ένας μύθος, ακόμη και για τον δάσκαλο. Κάποιος δεν σπουδάζει λατινικά για να μάθει τη γλώσσα. Για πολύ καιρό, ως αποτέλεσμα μιας πολιτιστικής και ακαδημαϊκής παράδοσης της οποίας την προέλευση και την ανάπτυξη μπορεί κανείς να ερευνήσει, τα Λατινικά έχουν μελετηθεί ως στοιχείο σε ένα ιδανικό πρόγραμμα σπουδών, ένα στοιχείο που συνδυάζει και ικανοποιεί μια ολόκληρη σειρά παιδαγωγικών και ψυχολογικών απαιτήσεων. Έχει μελετηθεί για να συνηθίσει τα παιδιά να μελετούν με συγκεκριμένο τρόπο και να αναλύσουν ένα ιστορικό σώμα το οποίο μπορεί να αντιμετωπιστεί ως ένα πτώμα που επιστρέφει συνεχώς στη ζωή· για να τα συνηθίσουμε να σκέφτονται, να σκέφτονται αφηρημένα και σχηματικά, ενώ παραμένουν ικανά να βυθιστούν από την αφαίρεση στην πραγματική και άμεση ζωή, να δουν σε κάθε γεγονός ή αναφορά το γενικό και το ιδιαίτερο, να διακρίνουν την ιδέα από το συγκεκριμένο παράδειγμα”
Aπό τα «Σημειωτάρια της Φυλακής- Περί Εκπαίδευσης».
Πηγή: marxists.org
