ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ

Δεν βρέθηκαν άρθρα

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ακολουθήστε μας:
17 February, 2025
ΚεντρικήΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑMάικλ Μούρκοκ: Ο Άρχοντας της αντι-ηρωικής φαντασίας και του space rock

Mάικλ Μούρκοκ: Ο Άρχοντας της αντι-ηρωικής φαντασίας και του space rock

Του συγγραφέα ηρωικής φαντασίας Χρήστου Κεσκίνη

Για εμένα είναι ένας από τους τρεις μεγαλύτερους συγγραφείς όλων των εποχών. Και αν ο Κόναν και ο δημιουργός του Howard  πήραν το σπαθί τους πριν πολλά χρόνια για να εξερευνήσουν (και να κατακτήσουν) τις περιοχές μετά θάνατο, αν ο Tόλκιν και η Συντροφιά του Δαχτυλιδιού έφυγε από την (Μέση) Γη αναζητώντας τους Βαλάρ, αυτός είναι ακόμη ζωντανός.  Στις 18 Δεκεμβρίου του 2018 έγινε 79 χρονών! Και συνεχίζει να προκαλεί τις δυνάμεις του Χάους να του δώσουν δύναμη για να αντιμετωπίσει τους εχθρούς του.

Μυθιστοριογράφος, στιχουργός, σεναριογράφος, μουσικός, συγγραφέας έργων επιστημονικής φαντασίας, τραγουδοποιός, συντάκτης είναι κάποιες από τις ασχολίες που αναφέρει το Wikipedia δίπλα στο όνομά του Michael Moorcock. Ταξιδευτής χωροχρόνων, σύντροφος Ηρώων, ψυχαναλυτής, ακόμη και κρυφό μέλος τεράστιων ροκ συγκροτημάτων θα μπορούσαμε να προσθέσουμε.  Και ίσως τότε έχουμε μιλήσει για τα μισά επιτεύγματα αυτού του τεράστιου ανθρώπου. Οι περισσότεροι τον ξέρουν από την σειρά «Έλρικ του Μελνιμπονέ», μα ποιος κατάφερε να διαβάσει μόνο αυτό το βιβλίο του και να μην θέλει να εξερευνήσει το υπόλοιπο έργο του;

Έρλικ του Μελινμπονέ, ο πιο διάσημος ηρωας του Μούρκοκ

Ο Μούρκοκ γεννήθηκε το 1939 στο Μίτσαμ του Σάρεϊ, προάστιο του Λονδίνου. Σε μικρή ηλικία έζησε τους βομβαρδισμούς του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, κάτι που αργότερα αποτύπωσε σε αρκετά διηγήματά του. Από τα δέκα του έγραφε σε διάφορα περιοδικά μικρής κυκλοφορίας και συνέχισε να το κάνει μέχρι τα μέσα του 1962. Έγραφε ακόμη και σε διάφορα μουσικά fanzine, για την αγαπημένη του ροκ μουσική. Έπαιζε κιθάρα και γνώρισε πολλούς μετέπειτα μεγάλους ροκ σταρ.  Στα 17 μόλις, έγινε συντάκτης του περιοδικού Tarzan’s Adventures, κάτι που για εκείνη την εποχή ήταν τεράστιο επίτευγμα. Η εκεί εμπειρία του τον έκανε να θέλει να δημιουργήσει τους δικούς του διαχρονικούς ήρωες. Τότε περίπου, έγραψε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Ο Χρυσός Δρόμων».

Από τις αρχές  της δεκαετίας του  ’60 έγραφε στο περιοδικό  επιστημονικής φαντασίας ‘SF Adventures’. Από τότε, αρχίζει να διαφαίνεται η ιδέα του για το Πολυσύμπαν, ένας όρος που αναφέρεται σε όλα σχεδόν τα έργα του, με πρωταγωνιστή τον Αιώνιο Πρόμαχο, ένα ον που μάχεται στον ατελείωτο πόλεμο ανάμεσα στο Νόμο και το Χάος. Οι δύο αυτές κοσμοθεωρίες προσωποποιούνται στις μορφές Θεών και θνητών, οι οποίοι προσπαθούν να θέσουν το πολυσύμπαν υπό την κυριαρχία τους. Οι πολυάριθμες ενσαρκώσεις του Αιώνιου Πρόμαχου, υπηρετούν την εκάστοτε παράταξη χωρίς να γνωρίζουν τις πραγματικές τους επιθυμίες, μέχρις ότου να βρουν τον σωστό δρόμο για την ανθρωπότητα.

Εκτός αυτού, μαζί με το ροκ δημιούργημά του τους ‘Michael Moorcock & The Deep Fix’ ρόκαρε δείχνοντας το πόσο πολυτάλαντος είναι. Αξίζει να αναφέρουμε πως έτσι (Deep Fix) ονόμασε ο συγγραφέας και το γκρούπ του χαρακτήρα του Jerry Cornelius.

Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας , υπήρξε συντάκτης και επιμελητής του περιοδικού ‘New Worlds’. Από εκεί βοήθησε διάφορους μετέπειτα μεγάλους συγγραφείς στον χώρο της επιστημονικής φαντασίας να εκδώσουν τα πρώτα τους διηγήματα. Μαζί με τον ίδιο, αποτέλεσαν το Νέο Κύμα στον χώρο.  Το 1966 το διήγημα του «Ιδού ο Άνθρωπος» είχε κερδίσει το βραβείο Nebula για την καλύτερη νουβέλα της χρονιάς. Εκεί, ένας θρήσκος επιστήμονας επιστρέφει στην εποχή του Χριστού για να αποδείξει (κυρίως στον εαυτό του) την ύπαρξή Του. Και όταν δεν καταφέρνει να Τον βρει, Τον δημιουργεί.  

Τα επόμενα είκοσι χρόνια, ο Μούρκοκ έφερε στην ζωή έργα που τον έκανα γνωστό στους περισσότερους  και τον ανέβασαν στην κορυφή των συγγραφέων επιστημονικής φαντασίας. Έλρικ, Κόρουμ, Χόκμουν αλλά και ο προσωπικά αγαπημένος μου Ερεκόζε, αποτελούν μερικούς από τους (αντι)ήρωες που δημιούργησε η πένα του. Ποιο είναι όμως το κοινό τους χαρακτηριστικό; Τι έκανε τους ήρωες του Μούρκοκ τόσο αγαπητούς στο κοινό;  Το γεγονός πως δεν ήταν καθόλου ήρωες! Ο Μούρκοκ έφερε στον χώρο κάτι διαφορετικό από τους ήρωες των περασμένων δεκαετιών. Οι ήρωές του, δεν είχαν ούτε εξωπραγματική δύναμη, ούτε μοναδική ευφυία. Όταν κινδύνευαν, οι Θεοί-προστάτες τους, τους βοηθούσαν μεν, αλλά μόνο και μόνο για να τους εκμεταλλευτούν αργότερα.  

O Nτόριαν Χωκμουν πολεμάει εναντίον του Βαρώνου Μελιάντους

Οι αντι-ήρωες , όπως έγιναν αργότερα γνωστοί, δεν ήρθαν να σώσουν τον κόσμο. Ούτε ισχυρίζονται πως γνωρίζουν τα μυστικά της ζωής. Είναι απλοί καθημερινοί άνθρωποι, και πολλές φορές έχουν αδυναμίες μεγαλύτερες από τον μέσο άνθρωπο. Ίσως γι αυτό να είναι τόσο αγαπητοί από το κοινό. Κάθε ήρωας του Moorcock είναι διαφορετικός, μα όλοι αποτελούν μέρος του ίδιου μοτίβου. Με αποκορύφωμα τον Ερεκόζε, τον αιώνιο προμαχώνα της ανθρωπότητας. Αυτόν που θυμάται όλες τις ζωές του. Αυτόν που στην αναζήτησή του για την αγαπημένη του Eρμιζάντ, βοηθάει την ανθρωπότητα, άσχετα αν θεωρεί πως δεν της αξίζει.

“Ορκίζομαι ότι θα σκοτώσω όλους τους Έλντρεν.”

“Όλους;”

“Κάθε ζωντανό Έλντρεν.”

“Δεν θα λυπηθείς κανένα;”

“Κανένα! Κανένα! Θέλω να τελειώνει αυτό. Και ο μόνος τρόπος για να το τελειώσω είναι να τους σκοτώσω όλους. Τότε θα έχει τελειώσει. Μόνο τότε»

“Συμπεριλαμβανομένων και του Πρίγκηπα Αρτζάβ και της αδελφής του;”

“Μαζί και αυτούς”

“Το ορκίζεσαι; Το ορκίζεσαι;”

“Το ορκίζομαι. Και όταν ο τελευταίος Έλντρεν πεθάνει, τότε όλος ο κόσμος θα είναι δικός μας. Τότε θα στον φέρω και θα παντρευτούμε.”

«Ο αιώνιος προμαχών»

Δεν θα αναλωθώ σε όλα τα έργα του. Θεωρώ πως κάθε ένα έχει πολλά να δώσει σε όποιον αναζητάει κάτι διαφορετικό στην επική φαντασία. Οι πολύ καλές μεταφράσεις των εκδόσεων ‘Αίολος’ στα ελληνικά, και η σειρά που αυτές εκδόθηκαν, δίνουν έναν καλό προσανατολισμό σε όποιον ξεκινάει τώρα. Απλά αφήστε για το τέλος την τριλογία του ‘Αιώνιος Προμαχών’. Και μετά σίγουρα θα θελήσετε να τα ξαναδιαβάσετε όλα από την αρχή. Ελπίζω μόνο να αποτελούν απλά φήμες οι φωνές που ακούγονται πως είναι εξαντλημένα πλέον αρκετά βιβλία και δεν θα εκδοθούν ξανά.

Ο τζων Φινς ως Τζέρυ Κορνήλιους και η Τζένη Ρουνέηκρ ως Μις Μπρούνερ στην κινηματογραφική μεταφορά του The Final Programme (ε.τ Σατανικός εγκέφαλος) του 1973.

Όμως, θα ήταν κρίμα να μην αναφέρουμε και τις άλλες δραστηριότητες του Moorcock. Την δεκαετία του  ’70 επέστρεψε στην μουσική σκηνή συνεργαζόμενος με τους φίλους του Hawkwind, γράφοντας γι’ αυτούς τα κομμάτια “The Wizard Blew His Horn“, “Standing at the Edge“, “Warriors“, “Sonic Attack“, “Psychosonia” και “Coded Languages“. Επίσης, έγραψε τους στίχους για τα κομμάτια “Black Blade” και “Veteran of the Psychic Wars” των Blue Öyster Cult. Όχι και άσχημα…

Κάπου εκεί στα τέλη της δεκαετίας ο Moorcock έγραψε αρκετά  βιβλία που ήταν διαφορετικά από ό,τι είχε συνηθίσει τους αναγνώστες του.  Μεταξύ αυτών, η «Γκλοριάνα, η Ανικανοποίητη Βασίλισσα» του 1978, «Το Σκυλί του Πολέμου» και ο «Πόνος του Κόσμου» του 1981, το «Μπορντέλο της Ρόζενστρασε» του 1982 και «Η Πόλη των Ανοιξιάτικων Άστρων» του 1986.

Η δεκαετία του ’80 έφερε πίσω τον Ελρικ σε διαφορετικά βιβλία «Ο Έλρικ στο Τέλος του Χρόνου» (1984), «Το Μαργαριταρένιο Κάστρο» (1989) και «Η Εκδίκηση του Ρόδου» (1991). Άλλωστε, ο Έλρικ αποτελεί τον πιο αναγνωρίσιμο ήρωα του Moorcock και το κοινό τον αναζητούσε, παρά το οριστικό τέλος που είχε προσπαθήσει να δώσει ο συγγραφέας στο τέλος του saga του. Όμως, τα νέα βιβλία ήταν διαφορετικά και έδειχναν πως ο συγγραφέας είχε κάτι διαφορετικό στο μυαλό του. Ο Έλρικ αποτελεί δευτερεύοντα χαρακτήρα σε αυτά τα βιβλία, ή έχει έστω τον ρόλο του συμπρωταγωνιστή.

Με πάνω από 40 βιβλία και πολλές νουβέλες, ο Moorcock είναι σίγουρα ένας ενεργός συγγραφέας, ακόμη και σήμερα. Αξίζει να αναφέρουμε πως γράφει και σενάρια για διάφορες σειρές (Doctor Who). Έχει επηρεάσει πολλούς συγγραφείς, Και αν αυτό είναι λογικό για έναν καταξιωμένο συγγραφέα, αξίζει να αναφέρουμε πως έχει επηρεάσει και πάρα πολλούς μουσικούς (κυρίως ροκ και μέταλ) οι οποίοι επιστρέφουν συνεχώς στο πολυσύμπαν του (όπως οι Ιταλοί Domine, που τουλάχιστον τα μισά τους τραγούδια είναι επηρεασμένα από τους χαρακτήρες του).

Ακόμη και αν δεν γράψει τίποτα άλλο πάντως, όλοι εμείς που λατρεύουμε την επική φαντασία, θα τιμούμε τον Moorcock και τους αντι-ήρωες που δημιούργησε για όλα όσα έφεραν σε ένα ταλαιπωρημένο είδος. Είναι ένας ζωντανός θρύλος.  

Ακολουθεί μια όσο γίνεται πιο καλά δομημένη βιβλιογραφία του:

The Elric of Melniboné series (1961–1991), including:

The Dorian Hawkmoon series (1967-1975), including:

The Erekosë series (1970-1987), including:

The Corum series (1971-1974), including:

  • The Knight of the Swords (1971)
  • The Queen of the Swords (1971)
  • The King of the Swords (1971)
  • The Bull and the Spear (1973)
  • The Oak and the Ram (1973)
  • The Sword and the Stallion (1974)

Behold the Man (1969)

The Time Dweller (1969)

Sailing to Utopia:

The Chinese Agent (1970)

The Russian Intelligence (1980)

Michael Moorcock’s Multiverse (1999) (graphic novel)

The Metatemporal Detective (2007) (collection)

A Nomad of the Time Streams:

The Dancers at the End of Time sequence (1972–76):

Legends from the End of Time (1976)

Gloriana (1978)

My Experiences in the Third World War (1980)

Mother London (1988)

King of the City (2000)

The Jerry Cornelius quartet of novels and shorter fiction:

and other stories in various anthologies

The von Bek sequence:

The Between the Wars sequence:

The Second Ether sequence:

London Bone (2001) – short stories

The Elric/Oona Von Bek sequence:

Doctor Who:

The Sanctuary of the White Friars

Μοιραστείτε