Ο Keith Noel Emerson υπήρξε ο πρώτος μουσικοσυνθέτης στην εξηνταπεντάχρονη εποποιϊα του Rock’n’Roll που πάτησε πόδι και κέρδισε το χαρακτηρισμό “Keyboard Hero” με το σπαθί του, ή πιο σωστά με το μαχαίρι του όπως γνωρίζουμε όσοι τον έχουμε απολαύσει επί σκηνής, σπάζοντας το «μονοπώλιο» των τραγουδιστών και των κιθαριστών.
Οι συνάδελφοί του, επώνυμοι και μη, αναγνωρίζουν πως δεν υπήρξε κανείς έως σήμερα που μπόρεσε να φτάσει το συνολικό του απόβαρο ως πρωτοπόρου.
Στην τεχνική κατάρτιση & επιδεξιότητα (το αριστερό του χέρι απλά, δεν παίζεται!).
Στη σκηνική του παρουσία (έκανε το υπέρβαρο Hammond B3 να μοιάζει πούπουλο στα χέρια του).
Στη συνθετική/συγγραφική του φαντασία.
Και τέλος με όλα τα παραπάνω, στην επιδραστικότητα του!
Συνέντευξη & αποκλειστικές φωτογραφίες: Χρήστος Κισατζεκιάν
Κι όμως. Τούτος ο μοναδικά προικισμένος άνθρωπος αυτοπυροβολήθηκε πριν πέντε χρόνια, στις 10 Μαρτίου του 2016, δίνοντας έτσι τέλος στις βασανιστικές του σκέψεις που τον ήθελαν κατώτερο των προσδοκιών μας!…
Μια αφόρητα τραγική ιστορία για όσους λατρέψαμε τα έργα και τις ημέρες του. Μια σοκαριστική κατάληξη ενός θρύλου του οποίου η ιδιαίτατη καλλιτεχνική ευαισθησία γύρισε μπούμερανγκ και όπλισε το «δυσλειτουργικό» του χέρι.
Δυσλειτουργικό στα μάτια τα δικά του το δεξί του χέρι τις τελευταίες μέρες του φυσικά, όχι στα δικά μας! Όμως αν όλοι μας γνωρίζουμε κάτι πάρα πολύ καλά, είναι το ότι η μόνη “φωνή” που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ποτέ, είναι η εσωτερική… Όντας βεβαρημένος ήδη με τα καρδιακά του προβλήματα, η εν τέλει αποτυχημένη εγχείρηση που έκανε το 2010 στο δεξί του μπράτσο τον ήθελε το τελευταίο διάστημα να πονά όλο και περισσότερο, να παίζει όλο και δυσκολότερα τα όσα τον ήθελαν κορυφαίο. Έτσι, το διαρκώς διογκωνόμενο άγχος του για τις τότε προγραμματισμένες του εμφανίσεις στην Ιαπωνία όπως και η υποβοηθούμενη κατάθλιψη από άκρατη κατανάλωση αλκοόλ, υπερδιόγκωσαν δυστυχώς την απόγνωσή του και έκαναν μες σε μια και μόνο στιγμή, τον κόσμο της Μουσικής πολλές φορές φτωχότερο.
Όπως είχα γράψει και κείνες τις μέρες, το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε όσοι τον λατρέψαμε, για όσα μας χάρισε, είναι να τον κρατάμε ζωντανό μέσα από τούτες μας τις αναφορές. Αυτός είναι ο σκοπός μας.
Ιδού λοιπόν ένα πρώτο μέρος από τα όσα πρόκαμα να ακούσω από τον γλυκύτατο συνομιλητή μου στις δυο τηλεφωνικές μας συνομιλίες το 2013. Διότι ήταν τόσο δοτικός & πρόθυμος, που όταν τα πρώτα εβδομήντα οκτώ(!) λεπτά συνέντευξης το Φεβρουάριο δε χώρεσαν την αβάσταχτη κληρονομιά του, του ζήτησα και μια δεύτερη, επαναληπτική συνέντευξη και μου μίλησε άλλα τριανταοκτώ στα μέσα Μαρτίου!… ΘΕΟΣ!
EMERSON, LAKE & PALMER
Emerson, Lake & Palmer
(Island Records- 1970)
“Όλα ξεκίνησαν από τη γνωριμία μου με τον Greg Lake στις απαρχές του 1970 σε ένα mini-Festival στο “Fillmore West” του San Francisco όπου παίζαμε με τις τότε μπάντες μας. Εγώ με τους Nice και κείνος με τους King Crimson. Στα παρασκήνια, κουβέντα στη κουβέντα, αντιληφθήκαμε πως και οι δυο ήμασταν έτοιμοι να προχωρήσουμε παρακάτω αφήνοντας πίσω μας τα σκατά που συνεβαίνανε στα σχήματά μας και είπαμε να δοκιμάσουμε κάτι δικό μας. Το επόμενο βήμα φυσικά ήταν η αναζήτηση ντράμερ. Εγώ του πρότεινα μονομιάς τον Mitch Mitchell που εκτιμούσα αφάνταστα, μα είχα παίξει και μαζί του αρκετές φορές ήδη (σ.σ.: μια από τις κορυφαίες τους συνυπάρξεις βρίσκεται στον κρυφό θησαυρό που επονομάστηκε “Music From Free Creek”, ένα super-session τιτάνιων μουσικών, ένα διπλό LP που κυκλοφόρησε το 1973 από την θρυλική Charisma).
Όμως παρότι παίξαμε κάποιες φορές μαζί και το πράγμα φαινόταν να κυλά πολύ καλά στα δικά μου τα μάτια, θα έλεγα πως ο Greg δεν ήταν ενθουσιασμένος με τον Mitch για κάποιο λόγο. Παρόλα αυτά, ο Mitch είχε προλάβει να μας ρωτήσει αν θέλαμε να προτείνει στον Jimi Hendrix να παίξει μαζί μας στο νεοσύστατο σχήμα! Ακόμη κι εγώ που είχα παίξει αρκετές φορές με τον αείμνηστο Jimi περιοδεύοντας με τις μπάντες μας το ‘69, είχα πολλές αμφιβολίες για τον αν θα πετύχαινε ποτέ ένα τέτοιο πείραμα… Το στυλ της μουσικής που ήμασταν έτοιμοι να δημιουργήσουμε με τον Greg, ένα αμάλγαμα Κλασικής Μουσικής και Rock’n’Roll, δεν ήταν αυτό που ο Jimi δοκίμαζε κείνη την εποχή. Κείνος είχε δημιουργήσει πλέον τους Band Of Gypsies που ήταν ξεκάθαρα σε blues rock & funky soul μονοπάτια με τον Billy Cobham στα τύμπανα (σ.σ.: με τον Buddy Miles ήταν φυσικά, και μάλιστα του το είπα ευγενικά).
Όμως τι να λέμε. Λίγους μήνες μετά τούτες τις πρόβες και τις δοκιμές, το Σεπτέμβριο του ’70 ο Jimi «έφυγε» απροσδόκητα αφήνοντας μας όλους πίσω του με βαθύτατη θλίψη για αρκετό διάστημα…
Ήταν αναμενόμενο πάντως να υπάρξει μια σειρά από δημοσιεύματα τύπου νωρίτερα με σενάρια τρελά και «ονειρώξεις» για τη συμμετοχή του Hendrix στους E.L.P. στους οποίους πλέον ήταν ο Carl Palmer ντράμερ. Φαντάζεσαι; Το όνομά μας ξάφνου θα άλλαζε σε H.E.L.P.!”
EMERSON, LAKE & PALMER
Tarkus
(Island Records- 1971)
“Ήταν άλλο ένα απτό παράδειγμα της ανάγκης μου να δοκιμάζω στα όρια και να ωθώ τα σύνορα της δημιουργικής πλευράς της μουσικής. Θα τολμούσα μάλιστα να πω μετά από όλα αυτά που έχουν ήδη γραφτεί και ειπωθεί για τούτη μας την κυκλοφορία πως, πράγματι, το “Tarkus” σηματοδότησε το ξεκίνημα αυτού που από τότε ονομάζουμε Progressive Rock. Ηχογραφήθηκε στα Advision Studios του Λονδίνου και προσωπικά, με τιμά ιδιαίτερα που αργότερα το επανηχογράφησα με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Μονάχου, όπως και το ότι ο μεγάλος διευθυντής ορχήστρας Yoshi Mahou έκανε το ίδιο με ένα επιτελείο εκπληκτικών Ιαπώνων μουσικών. Για την ακρίβεια έχουν γίνει πλέον αρκετές επανεκτελέσεις της συγκεκριμένης μεγαλεπήβολης σύνθεσης. Μια από τις πιο πρόσφατες μάλιστα είναι και αυτή του Jordan Rudess των Dream Theater ο οποίος είχε την καλοσύνη να με τιμήσει δεόντως με τις αντίστοιχες δηλώσεις του (σ.σ.: μπείτε εδώ να ακούσετε http://www.youtube.com/watch?v=tsCnM1T_abo)…
Όλα αυτά εκπλήρωσαν σε μεγάλο βαθμό τις προσδοκίες που είχα όταν το συνέθεσα στα τέλη του 1970. Ονειρευόμουν να το ακούσω κάποτε παιγμένο από μια κανονική Συμφωνική Ορχήστρα και να βρεθούν κάποιοι άνθρωποι να σταθούν με σεβασμό απέναντι του, αφού τότε ήταν αδύνατον κάτι τέτοιο.
Η Μουσική Κοινότητα της Κλασικής Μουσικής και των ακαδημαϊκών μουσικών απαξίωνε κάθε τι που ξέφευγε από τα αυστηρότατα όρια που υπαγόρευε η ακαδημαϊκή παιδεία τους! Ήταν κολλημένοι στις παρτιτούρες μεγάλων συνθετών του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης, στο Κλασικό ρεπερτόριο και απεχθάνονταν κάθε πειραματισμό, δοκιμή, κάθε τι που «ανακάτευε» τη δική τους μουσική με τη σύγχρονη επανάσταση που συνέβαινε.
Η εικοσάλεπτη ομώνυμη σουίτα θα καταλάμβανε όλη την πρώτη πλευρά του δίσκου και όπως συνηθίζαμε με τους E.L.P., μόλις έγραψα όλη την παρτιτούρα, την παρουσίασα στον Greg & τον Carl, και στη συνέχεια το προβάραμε τόσες φορές, όσες χρειαζόμασταν για να νιώθουμε άνετα με τους εαυτούς μας και σίγουροι πως μπορούμε να το γράψουμε ζωντανά. Χωρίς διακοπή. One take, από την αρχή έως το τέλος. Όσον αφορά το υπόλοιπο υλικό που περιέχεται στην δεύτερη πλευρά του βινυλίου όμως, δεν προυπήρχε όταν μπήκαμε στο studio, μα το σκαρώσαμε μέρα με τη μέρα εντός των τειχών.
Τέλος, το ιστορικό εξώφυλλο ήταν έργο του William Neal ο οποίος μονάζει έως και σήμερα σε ένα απόμακρο γεωγραφικό σημείο της Σκωτίας. Κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων παρόλα αυτά ήρθε στο Λονδίνο και μας έδειξε το ντοσιέ του για πρώτη φορά. Ο συγκεκριμένος πίνακας έκανε «κλικ» και στους τρεις μας μονομιάς! Το «μηχανοκίνητο» Armadillo ήρθε κι έδεσε απόλυτα με την «τεχνοκρατούμενη» παρτιτούρα μου, εμπεριέχοντας στοιχεία Επιστημονικής Φαντασίας.
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που και στη φετινή μου κυκλοφορία “Three Fates” (σημ: η συνέντευξη έγινε το 2013) με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Μονάχου το εξώφυλλο, παρότι εντελώς διαφορετικής νοοτροπίας, συνειδητά, ανήκει στον ίδιο. Όμως και πάλι του ταιριάζει απόλυτα”.
KEITH EMERSON BAND
Featuring MARC BONILLA (Edel – 2008)
“Επέτρεψε μου καταρχάς να πάω λίγο πίσω ώστε να βάλω τα πράγματα στη θέση τους με μια χρονολογική σειρά… Η ονομασία αυτή καθαυτή της μπάντας των E.L.P. αποφασίστηκε από κοινού ώστε να διατηρήσουμε όλοι μας τη διακριτική ευχέρεια του να αυτομολήσουμε κατά βούληση, όποια στιγμή κι αν συνέβαινε αυτό. Η μπάντα του Gregg Lake, η μπάντα του Carl Palmer, η μπάντα του Keith Emerson, αντιλαμβάνεσαι… Κι αν η πρωτοκαθεδρία των E.L.P. διήρκησε δέκα ολόκληρα χρόνια πάνω-κάτω, η Μουσική από τη φύση της την ίδια πρέπει να εξελίσσεται διαρκώς ως ζωντανός οργανισμός και να πηγαίνει σε προορισμούς διαφορετικούς.
Ήταν ο Harvey Goldsmith λοιπόν, ο πασίγνωστος διοργανωτής συναυλιών, που μου πρότεινε κάποια στιγμή να επανασυνδέσω τους Nice. Παρότι λοιπόν μου ανήκει το όνομα αυτό, εγώ δεν ήθελα να προχωρήσω σε κάτι τέτοιο δίχως τους συνυπεύθυνους στο πλευρό μου (σ.σ.: καταλαβαίνεις ΗΘΟΣ; γιατί άραγε ο κανόνας θέλει τους «καλούς» να φεύγουν και τους «φελλούς» να ευημερούν;;; ουδέποτε θα το χωνέψω αυτό!)… Έτσι λοιπόν ο Lee Jackson και ο Brian Davison ήταν πρόθυμοι θετικοί στο να επιχειρήσουμε κάτι τέτοιο. Όμως προσωπικά θεώρησα αναγκαίο να προσθέσω στην αυθεντική σύνθεση της μπάντας έναν ακόμη κιθαρίστα, ένα μπασίστα και ένα ακόμη τυμπανιστή για τις σκηνικές ανάγκες της περιοδείας στην Αγγλία, μα και ενός νέου δίσκου…
Έτσι, ως αποτέλεσμα αυτού, επέλεξα τους Dave Kilminster στην ηλεκτρική κιθάρα (σ.σ.: τι να λέμε, κιθαρίστας στις περιοδείες του Roger Waters και ευκαιριακός κιθαρίστας του Steven Wilson!), τον Phil Williams στο μπάσο και τον Pete Riley στα τύμπανα (σ.σ.: Fastway, Climax Blues Band, Wetton/Downes). Τούτο το «πείραμα» πέτυχε και όλα πήγαιναν κατ’ ευχήν! Ήθελα να κρατήσω την παραπάνω «παράδοση» των E.L.P. ζωντανή. Για αυτό και ένιωσα πως είχαμε ανάγκη άλλον έναν κιθαρίστα που θα έπαιζε επιπλέον αυτοσχεδιασμούς. Ο Dave υπήρξε ιδανικός στο ρόλο αυτό, αφού και έπαιζε τα κιθαριστικά solos, και τραγουδούσε εξαίρετα. Έλα όμως που τον προσκάλεσε ο Roger Waters και ήταν αναμενόμενο να δεχθεί αυτή την πρό(σ)κλήση…
Αναγκάστηκα λοιπόν να ψάξω για άξιο αντικαταστάτη ώστε να διατηρήσω το σχήμα του κουαρτέτου, και τον βρήκα στο πρόσωπο του Marc Bonilla. Ο Marc γνώριζε πολύ καλά την μουσική κληρονομιά μου, κι εγώ αντίστοιχα εκτιμούσα τη δική του πορεία καιρό πριν την πρόσκλησή μου. Να λοιπόν πώς προέκυψε το δέσιμό μας που οδήγησε αργότερα και σε τούτη τη συνεργασία.
Όσο για τι εύλογο ερώτημά σου (σ.σ.: τον ρώτησα πώς και επέλεξε έναν άσημο τη στιγμή που θα μπορούσε να έχει ΟΠΟΙΟΝ ονειρευόταν!), αντιλαμβάνομαι την απορία σου… Ναι. Πράγματι. Θα μπορούσα να προσκαλέσω ένα παγκόσμια καταξιωμένο, επώνυμο καλλιτέχνη όπως π.χ. τον Jeff Beck (σ.σ.: ω Θεέ μου!). Όμως δεν ήθελα να το τραβήξω τόσο πολύ από τα μαλλιά… Ένας μουσικός του διαμετρήματος του Jeff, έχει το δικό του δρόμο, την υπογραφή του, το ολόδικό του ύφος, και είναι σίγουρο πως «όπου λαλούν πολλοί κοκόροι, αργεί να ξημερώσει»!
Άλλωστε, δες το κι αλλιώς. Ο Miles Davis. Αίλουρος! Σωστά; Ξεκίνησε με bebop για να γεννήσει τη jazz fusion και μετά να την «ξεπεράσει» και να γκρεμίσει τα επόμενα σύνορα! Ανέκαθεν άλλαζε επιτελείο πρωτοεμφανιζόμενων ταλέντων. Είναι πηγή έμπνευσης εκατέρωθεν αυτή η στάση ζωής, το να δοκιμάζεις νέους συνεργάτες: και για τους κορεσμένους συμβαλλόμενους μουσικούς, μα και για το κοινό.”
