ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ακολουθήστε μας:
19 March, 2024
ΚεντρικήΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ“Δηλώνω μεγάλος φαν της “χάρντμπόιλ” λογοτεχνίας”. Συνέντευξη με τον νέο συγγραφέα Χρήστο Γιαννάκενα

“Δηλώνω μεγάλος φαν της “χάρντμπόιλ” λογοτεχνίας”. Συνέντευξη με τον νέο συγγραφέα Χρήστο Γιαννάκενα

Ένα ενδιαφέρον ντεμπούτο στον χώρο του ελληνικού crime fiction ήταν αυτό του Χρήστου Γιαννάκενα με το Αίμα στις στάχτες που κυκλοφορεί από το Μεταίχμιο. 

Μια σκληροτράχηλη ιστορία με αρκετό πιστολίδι μπουνίδι και κάμποσα από τα καλά και αναμενόμενα κλισέ του είδους που τόσο αγαπήσαμε. “Χαρντμποιλ” ατμόσφαιρα ενταγμένη στην σύγχρονη Ελλάδα με το απαραίτητο πολιτικό υπόβαθρο ώστε να αποκτάει και κάποιο βάθος. Διεφθαρμένοι μπάτσοι (οι μπάτσοι πουλούν την ηρωίνη, το γνωστό καλτ σύνθημα δικαιώνεται εδώ), Εξαρχειοπαρακμή με φοιτητογκόμενες “γουαναμπή” ηθοποιές, αναρχικούς ντε και καλά ιδεολόγους συνεργάτες των αρχών, διακινητές ναρκωτικών, ταυτόχρονα όμως υπαλληλίσκοι των πιο καταχθόνιων αφεντικών που υποτίθεται ότι καταγγέλλουν, επιχειρηματίες που θα θυμίσουν γνωστές φιγούρες, ένα σχέδιο πολιτικής αναταραχής και μέσα σε όλα αυτά δυο αντιήρωες αποδίδουν δικαιοσύνη.

Διαβάσαμε το βιβλίο, μας άρεσε και αποφασίσαμε να κάνουμε μια συζήτηση με τον συγγραφέα.

Συνέντευξη στον Γιώργο Σταφυλά* 

 Φωτογράφηση: Χρήστος Κισατζεκιάν 

Συγγραφικό ντεμπούτο σε μια χώρα που η συγγραφή έχει αμφίβολο παρόν και θεοσκότεινο μέλλον. Ποιο το κίνητρο σου;

Όποιο και να είναι το μέλλον ή το παρόν μας, το γράψιμο πάντα θα είναι μια σταθερά που θα μας πηγαίνει μπροστά. Προσωπικά λατρεύω να διηγούμαι ιστορίες και αυτό αποτελεί το καλύτερο κίνητρο για να αγωνίζομαι να το κάνω καλά.

Αξίζει πιστεύεις να ασχοληθεί κάποιος με το άθλημα αυτό στην Ελλάδα;

Ασφαλώς και αξίζει, αρκεί να μην στηριχτούμε βιοποριστικά σε αυτό και να αποδεχτούμε πως δεν γίνεται σε όλους να αρέσει αυτό που γράψαμε. Αν πληρούσαμε αυτούς τους παράγοντες πιστεύω πως θα είχαμε λιγότερα αλλά ποιοτικότερα λογοτεχνικά έργα.

Τι είδους όντα είναι οι συγγραφείς; Λέγονται διάφορα περί αυτού, εσύ τι λές;

Αν εξαιρέσουμε την ανάγκη τους να εξωτερικεύουν τα συναισθήματά τους στο χαρτί, πιστεύω πως οι συγγραφείς είναι σαν όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους, γεμάτοι ευαισθησίες, νευρώσεις και προβληματισμούς.

Πάμε τώρα στο βιβλίο. Σε ποιο υποείδος του Crime fiction θα κατέτασσες την ιστορία;

Η ονομασία Crime fiction (=μυθοπλασία εγκλήματος) όντως ταιριάζει περισσότερο, μιας και δεν μιλάμε για αστυνομικό όπου οι ήρωες είναι αστυνομικοί. Το βιβλίο ανήκει στο ευρύτερο φάσμα του νουάρ, χρησιμοποιώντας πολλά στοιχεία από το κλασικό hard-boiled και το κοινωνικό neo-polar.

Διακρίνει κανείς αρκετά χαρντμποιλάδικα στοιχεία. Είσαι φαν του είδους;

Μεγάλος.

Γιατί διάλεξες τον ενεστώτα χρόνο για την αφήγηση;

Ο ενεστώτας είναι ο πιο άμεσος χρόνος που υπάρχει, μιας και εκτυλίσσεται στο τώρα. Ταυτόχρονα, όμως, σε μια ιστορία μυστηρίου πιστεύω πως εντείνει το σασπένς και δίνει την ευκαιρία στον αναγνώστη να βρεθεί πιο κοντά στην αφήγηση.

Συνεχείς δράση χωρίς περιττολογίες και εμβόλιμες παράλληλες ιστορίες που γεμίζουν σελίδες: τι γνωμη εχεις για τα “βιβλια- τουβλα”;

Δεν έχω κακή γνώμη για αυτά, όμως δεν τα προτιμώ λόγω χρόνου και απαιτητικότητας. Μόνο αν ξέρω τον συγγραφέα ή έχω ακούσει καλά λόγια τα δοκιμάζω πλέον.

Διακρίναμε αρκετά από τα γνωστά καλά κλισέ του είδους αλλα και καποιες μοντέρνιες πινελιές. Αυτό με τα ψυχολογικά του ήρωα δεν έχει κάπου πολυφορεθεί;

Για πολλούς ένας ήρωας με ψυχολογικά έχει καταντήσει κλισέ, όμως η χρήση τους στη σύγχρονη αστυνομική λογοτεχνία είναι τρομερά επιφανειακή και φαίνεται αποσκοπεί περισσότερο στη δημιουργία ενός αυτοκαταστροφικού ήρωα και λιγότερο στην ενημέρωση κι ευαισθητοποίηση για την ψυχική υγεία. Θέλω να πιστεύω πως το δικό μου βιβλίο το ανατρέπει αυτό, όμως αυτό μένει στην κρίση του αναγνώστη και μόνο. 

Πάμε τωρα να το βαρύνουμε λίγο: Το “Αιμα στις στάχτες” εχει ενα πολιτικοκοινωνικό υπόβαθρο που χωρις να παίζει τον πρώτο ρόλο στην ιστορία διακρίνεται απο εκείνους που διαβάζουν πίσω από τις γραμμές. Είχες μια προϋπάρχουσα θέση-άποψη που ήθελες να αναπαραστάσεις μέσα από την ιστορία;  

Αν εννοείς κάτι με διδακτικό ύφος και τόνο τότε όχι, τουλάχιστον όχι συνειδητά. Υπήρχαν σίγουρα κάποια πράγματα που με απασχολούσαν και ήθελα να τα περάσω στο χαρτί, όμως κατά βάσει έγραψα μια ιστορία μυστηρίου στην οποία προσάρτησα στοιχεία της καθημερινότητάς μας και έπαιξα με αυτά για χάρη της αφήγησης. Σίγουρα πολλοί θα δώσουν μια πολιτική διάσταση πίσω από μπάτσους που πουλάνε ναρκωτικά και αναρχικούς που διακινούν, όμως δεν έχω καμία τέτοια πληροφορία που να συνάδει με την πραγματικότητα οπότε αποτελούν ξεκάθαρα τρικ για να κερδίσω το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Παρ’ όλα αυτά, αν φτάσετε στο τέλος του βιβλίου θα διακρίνετε ένα κατηγορώ το οποίο ήταν καθ’ όλα σκόπιμο και κάνει το βιβλίο να ξεχωρίζει.

Εξάρχεια: Άβατον παρανομίας ή μια όμορφη συνοικία της Αθήνας με ενδιαφέρον και μποέμ κόσμο; 

Είναι λίγο περίεργη φάση τα Εξάρχεια, ομολογώ, αφενός γιατί είναι τρομερή φλέβα πολιτισμού (εκεί είναι τα καλύτερα βιβλιοπωλεία της πόλης) και αφετέρου γιατί έχουν χτιστεί πολλοί μύθοι γύρω από αυτά και δεν είναι εύκολο να τους ξεχωρίσουμε από την πραγματικότητα. Πάντως αυτό ενισχύει την γοητεία τους και το μυστήριο που τα καλύπτει, οπότε συγγραφείς σαν εμένα έχουν την δυνατότητα να πουν ό,τι θέλουν γι’ αυτά και να ενισχύσουν όποιο μύθο τους βολεύει.

Συνεχίζουμε τις σκληρές ερωτήσεις δεν μάσας έτσι; Πολιτική ορθότητα: Κάποιοι φωστήρες με επιρροή στα μιντια και στα πανεπιστημια επιχειρουν να περάσουν την δικη τους ατζεντα στις τέχνες, ειδικά σε λογοτεχνία και κινηματογράφο. Ειναι καλο πραγμα η ελευθερία του λόγου ή στο όνομα των λεγόμενων δικαιωμάτων πρέπει να προσέχουμε μην θιχτει η α ή η β κοινωνική ομάδα ή μειονότητα;

Είναι σημαντικό να υπολογίζουμε πως η ελευθερία μας σταματά εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου, οπότε είναι εξίσου ουσιώδες να ξέρουμε που να βάλουμε ένα στοπ όταν μπορεί να προσβάλουμε τον άλλον σε μια συζήτηση ή κάποια δήλωση. Και στην τέχνη ισχύει κάτι τέτοιο, όμως με το να απαγορεύεις κάτι που ξεφεύγει από τα όρια της πολιτικής ορθότητας είναι σαν να στερείς την πιθανότητα ενός εποικοδομητικού διαλόγου ή, ακόμη καλύτερα, ενός επάξιου αντιλόγου μέσω της τέχνης. Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν δικαιολογεί ρητορικές μίσους απέναντι σε κοινωνικές ομάδες ή μειονότητες, αυτό όμως δεν σημαίνει πως κάποιος δεν έχει δικαίωμα στην άποψη του και στην έκφραση αυτής. Το ζήτημα πάντα είναι να υπάρχει αντίλογος και όχι απαγόρευση.

Έργα όπως το “Όσα παίρνει ο άνεμος” πρέπει να συνεχίσουν να υπαρχουν ή να περάσουν από επιτροπές λογοκρισίας όπως στην πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση;

Ε τώρα μιλάμε για ένα από τα σημαντικότερα έργα του παγκοσμίου κινηματογράφου, γιατί να πρέπει να σταματήσει να υπάρχει αυτό και όχι τόσες πραγματικά άθλιες ταινίες;

Ακούς την ίδια μουσική με τον Κάνιαρη; Ποιές είναι οι αγαπημένες σου μπάντες;

Ακούμε την ίδια μουσική και λατρεύουμε τις ίδιες μπάντες, κυρίως στα όρια του ροκ και του μέταλ. Μπορώ να πω πως σε κανέναν μας δεν αρέσουν οι Guns’n’Roses, ενώ και οι δύο λατρεύουμε Pink Floyd, Black Sabbath, Rage Against the Machine, Tool και Meshuggah.

Αγαπημένα βιβλία;

Η “Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων” του Λούις Κάρολ, ”ο “Μεγάλος Ύπνος” του Ραίημοντ Τσάντλερ, “Το Λάθος” του Αντώνη Σαμαράκη, η “Πρηνής Θέση του Σκοπευτή” του Jean-Patrick Manchette, το “Pulp” του Τσαρλς Μπουκόφσκι και οι “Παλιοί Λογαριασμοί” του Γρηγόρη Αζαριάδη. Ξέρω, δεν είναι όλα αστυνομικά, για μένα όμως είναι τέλεια.

Και από κόμιξ;

Λατρεύω τα κόμιξ, κυρίως τις ιστορίες του Batman, όμως έχω αδυναμία και σε πιο ιδιαίτερες περιπτώσεις όπως το “Ίνκαλ” ή και κλασικά όπως όλα τα “Αστερίξ”.

Ανάφερε τους αγαπημένους σου συγγραφείς Έλληνες και ξένους.

Από ξένους συγγραφείς θα ξεχώριζα τους Raymond Chandler, James Crumley, Jean-Patrick Manchette, Paco Ignacio Taibo II και Adrian McKinty, ενώ από Έλληνες συγγραφείς θα επέλεγα με δυσκολία τους Γρηγόρη Αζαριάδη, Δημήτρη Μαμαλούκα, Δώρο Αντωνιάδη, Μίνω Ευσταθιάδη και Σέργιο Γκάκα. Στους Έλληνες η επιλογή είναι σαφώς δύσκολη, μιας και τους λατρεύω και δεν θέλω να αδικήσω κανέναν, όμως αυτοί οι παραπάνω ήταν αυτοί που μου έδωσαν τα εφόδια για να αποφασίσω να στραφώ στο γράψιμο.

Επιρροές; 

Όλοι οι παραπάνω, μπορεί όμως και οι Monty Pythons.

Ο Κάνιαρης έχει μέλλον; 

Σίγουρα, για τώρα όμως θα τον αφήσουμε να ξεκουραστεί και να τα βρει λίγο με τον εαυτό του.

 

* Ο Γιώργος Σταφυλάς είναι συγγραφέας. ‘Εχει δημοσιεύσει τρία αστυνομικά μυθιστορήματα με ήρωα τον αστυνομικό Λάμπρου (“Συγκάλυψη” 2018 εκδ. Οσελότος, “Κύκλωμα” 2019 και “Προσωπική υπόθεση” 2020 εκδόσεις Όστρια). Επίσης έχει δημοσιεύσει και το δυστοπικό μυθιστόρημά φαντασίας Outlaw 2021 εκδόσεις Οστρια. 

Μοιραστείτε