Του Γιώργου Πισσαλίδη
Συνεχίζουμε το αφιέρωμα στις Οσκαρικές ταινίες και Οσκαρικούς ρόλους που συνδύαζαν τις αξίες του ατόμου (ελευθερία, ιδιοκτησία, προσωπικό όραμα και ξεπέρασμα των εμποδίων για επίτευξη της αυτοολοκλήρωσης) με τις αιώνιες αξίες του Έθνους, της Οικογένειας, της Πίστης, και της Παράδοσης. Επίσης ταινίες που διέπονται από ηρωικά/ πατριωτικά ιδεώδη και μια ηθική στάση ζωής, που συμπεριλαμβάνει την απονομή δικαιοσύνης και την επιβολή του Νόμου, κόντρα σε συμφέροντα, γραφειοκρατίες και πολιτική ορθότητα. Μια ηθική στάση ζωής, όμως που δεν βλέπει τον άνθρωπο γενικά καλό και την κοινωνία ως κακή, αλλά που απαιτεί μια ηθική βελτίωση σε καθημερινή βάση. Τέλος ταινίες που κριτικάρουν τόσο τον κομμουνισμό, όσο και την ηθική και κοινωνική παρακμή της φιλελεύθερης κοινωνίας.
«Το Χαμένο Σαββατοκύριακο» (The Lost Weekend, 1946) του Μπίλυ Γουάιλντερ. Με τους Ραίη Μίλλιαρντ, Τζέην Γουαίημαν.
Μια ασυμβίβαστη ματιά στους κινδύνους του αλκοολισμού μέσα από την ιστορία ενός χρόνια αλκοολικού συγγραφέα, που αποφασίζει να καταναλώσει μέχρι σκασμού αλκοόλ στην διάρκεια ενός Σαββατοκύριακου. Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερης Σκηνοθεσίας για τον Μπίλυ Γουάιλντερ και Καλύτερης Ανδρικής Ερμηνείας για τον Ραίη Μίλλιαρντ.
«Σιωπηλή Τραγωδία» (Johnny Belinda, 1948) του Τζιν Νιγκουλέσκο. Με τους Τζέην Γουαίημαν, Λιου Έιρς, Τσάρλς Μπίκφορντ και Άγκνες Μούρχεντ.
Η ιστορία μιας κωφάλαλης, που μόνο ένας γιατρός καταλαβαίνει την ξεχωριστή της προσωπικότητα, ταράζεται από τον βιασμό της από τον μάγκα του χωριού. Τότε θα περάσει πολλές δοκιμασίες μέχρι τον τελικό θρίαμβο, διεκδικώντας το παιδί και την περιουσία της. Όσκαρ Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας στην Τζέην Γουαίημαν.
«Άμλετ» (Hamlet, 1948) του Λώρενς Ολίβιε με τον ίδιο και την Τζην Σίμμονς.
Το σχέδιο του Δανού πρίγκηπα Άμλετ (Λόρενς Ολίβιε) να σκοτώσει τον θείο και ήδη πατριό του, Κλαύδιο για να εκδικηθεί τον θάνατο του πατέρα του, τον οδηγεί στην τρέλα και έχει καταστροφική επίδραση στη σχέση του με την Οφήλια (Σίμμονς) κόρη του Πολώνιου (Φίλιξ Άιλμερ), σύμβουλου του βασιλιά. Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και Καλύτερου Ανδρικού Ρόλου για τον Λώρενς Ολίβιε.
«Ο Κλέφτης των Ποδηλάτων» (Ladri di Bicicliette, 1948) του Βιττόριο ντε Σίκα.
Την πρώτη μέρα στην δουλειά, ένας μεροκαματιάρης ψάχνει το ποδήλατο που κάποιοι του έκλεψαν και που είναι αναγκαίο στην δουλειά του. Μια ταινία που δείχνει την ιδιοκτησία ως μέρος της ψυχής του ανθρώπου, την αξιοπρέπεια του ατόμου, που κερδίζεται με την δουλειά, αλλά και την ψυχική βία που προέρχεται όταν ο άνθρωπος την στερηθεί. Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.
«Το τραίνο θα σφυρίξει τρεις φορές» (High Noon, 1952) του Φρεντ Ζίννερμαν. Με τους Γκάρυ Κούπερ, Γκρέης Κέλλυ.
Κλασσικό γουέστερν, όπου ένας σερίφης εγκαταλείπεται από την μικρή πόλη, μπροστά στην άφιξη ενός διάσημου παράνομου. Πολλοί θεώρησαν ότι κατηγορεί την κυριαρχία του Μακάρθυ, όμως ο σεναριογράφος Κάρλ Φόρεμαν δήλωσε ότι είχε στο νου του τον ΟΗΕ, ο οποίος εγκατέλειψε τις ΗΠΑ στο πόλεμο κατά του κομμουνισμού. Όσκαρ καλύτερου ανδρικού ρόλου στον Γκάρυ Κούπερ.
«Ο Ήσυχος Άνθρωπος» (The Quiet Man, 1952) του Τζων Φορντ. Με τους Τζων Γουαίην, Μώριν ΟʼΣάλιβαν.
Ένας Αμερικανός μποξέρ, που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το ρινγκ, επιστρέφει στο ιρλανδικό χωριό, όπου γεννήθηκε. Εκπληκτική καταγραφή του τρόπου ζωής της μικρής κοινότητας πριν την επέλαση της αριστερής αποδόμησης. Όσκαρ Σκηνοθεσίας στον Τζων Φορντ.
«Το Λιμάνι της Αγωνίας» (On the Waterfront, 1954) του Ηλία Καζάν (1954). Με τους Μάρλον Μπράντο, Κάρλ Μάλντεν, Ροντ Στάιγκερ, Λη Τζ. Κομπ και Έβα Σαιντ Μάρι.
Με την προτροπή ενός Καθολικού ιερέα, ένας λιμενεργάτης αποφασίζει να καταδώσει τον αρχηγό της Μαφίας που κυριαρχεί και τρομοκρατεί το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Πρόκειται για μια ηρωική φιγούρα, ο οποίος θυμίζει τον Ιησού στο ότι προδίδεται από τον αδελφό του και κοντεύει να σκοτωθεί από την συμμορία για να λυτρώσει τους συναδέλφους του και τις οικογένειες από τους γκάγκστερ, που εδώ ταυτίζονται με τους κομμουνιστές.
Η απάντηση του πατριώτη Καζάν στις κατηγορίες της Αριστεράς για την συνεργασία του με την Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών. Και εδώ πρέπει να πούμε ότι όταν το 1996 άνοιξαν τα σοβιετικά αρχεία «Βερόνα» και αποδείχθηκε ότι όντως υπήρχε ένα δίκτυο αμερικανών που δούλευε για τις Σοβιετικές μυστικές υπηρεσίες που έφτανε μέχρι τον Λευκό Οίκο και το Χόλλυγουντ. Άρα ο Ηλίας Καζάν δικαιωνόταν ηθικά. Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερου Ανδρικού Ρόλου για τον Μπράντο, Καλύτερου Σκηνοθέτη για τον Καζάν και Καλύτερου Δεύτερου Γυναικείου Ρόλου για την Έβα Σαιντ Μαρί.
«Ο Γύρος του Κόσμου σε 80 μέρες» (Around the World in 80 Days, 1956) του Μάικλ Άντερσον. Με τους Ντέηβιντ Νίβεν, Καντιφλάς και πλειάδα διάσημων σταρ σε γκεστ ρόλους.
Το στοίχημα του τίτλου ανάμεσα σε Βρετανούς αριστοκράτες του 19ου αιώνα γίνεται αφορμή για ένα ύμνο στον αυτοκρατορικό φλεγματικό χαρακτήρα. Ενώ το γεγονός ότι ο Φιλέας Φογκ και ο υπηρέτης του Πασπαρτού σώζουν μια Ινδή πριγκίπισσα (Σίρλεϋ Μακ Λέην) από μια παραδοσιακή ανθρωποθυσία στην θεά Κάλι θα θεωρείτο σήμερα αντι-πολυπολιτισμικό και μη πολιτικά ορθό. Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας.
«Η Γέφυρα του Ποταμού Κβάι» (Bridge on the River Kwai, 1957) του Ντέηβιντ Λυν. Με τους Γουίλλιαμ Χόλντεν, Άλεκ Γκίνες, Σεσούε Χαγιακάουα.
Aλληλοσεβασμός, έννοια της στρατιωτικής τιμής, αλλά και ψυχολογικός πόλεμος ανάμεσα στον Ιάπωνα διοικητή ενός στρατοπέδου κρατουμένων και του Άγγλου διοικητή των αιχμαλώτων, ο οποίος διατάζεται να βοηθήσει στο κτίσιμο μιας γέφυρας στον ποταμό Κβάι. Όμως την ίδια στιγμή οι σύμμαχοι στέλνουν σαμποτέρ να την καταστρέψουν. Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερου Σκηνοθέτη στον Ντέηβιντ Λυν, Καλύτερου Ανδρικού Ρόλου στον Άλεκ Γκίνες και Καλύτερου Μουσικού Θέματος στον Μάλκολμ Άρνολντ.
«Ο Θείος μου» (Mon Oncle, 1958) του Ζακ Τατί.
Ο Τατί χρησιμοποιεί για δεύτερη φορά τον βουβό ήρωα του κύριου Υλώ για την δημιουργία μιας αριστουργηματικής αντιμοντέρνας σάτιρας της μεταπολεμικής καταναλωτικής κοινωνίας . Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.
«Μπεν Χούρ» (Ben Hur, 1959) του Γουίλλιαμ Γουαίηλερ. Με τους Τσαρλς Ήστον, Στέφεν Μπόυντ, Τζακ Χώκινς, Χιουτζ Γκρίφιθ, Χάγια Χαραρήτ.
Όταν ο Ιουδαίος πρίγκηπας Γιούντα Μπεν Χούρ προδίδεται από τον Ρωμαίο αδελφικό του φίλο και στέλνεται στην εξορία, θα προσπαθήσει να επανακτήσει την ελευθερία του και να εκδικηθεί. Όμως η επαφή του με τον Ιησού Χριστό θα τον κάνει να καταλάβει το λάθος σκεπτικό του. Ένα κορυφαίο βιβλικό έπος που μιλά για την έννοια της τιμής, τον πατριωτισμό, το καθήκον προς την οικογένεια και την Πίστη. Ενώ υπάρχει μια αξέχαστη σκηνή αρματοδρομίας. Ήταν εκείνο που αντικατέστησε το επίσης παραδοσιοκρατικό «Όσα παίρνει ο άνεμος» ως την πιο εμπορική ταινία όλων των εποχών. Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Όσκαρ Καλύτερου Σκηνοθέτη στον Γουαίηλερ, Όσκαρ Καλύτερου Ανδρικού Ρόλου στον Τσαρλς Ήστον και Καλύτερου Δεύτερου Ανδρικού ρόλου στον Χιουτζ Γκρίφιθ.
«H Πηγή των Παρθένων» (Jungfrukällan, 1960) του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν. Με τους Μαξ φον Σύντοφ και Μπριγκίτα Βάλμπεργκ.
Σε μια περίοδο που η Σουηδία διχαζόταν ανάμεσα στον Χριστιανισμό και την παλιά θρησκεία, ένας πατέρας εκδικείται τον βιασμό και την δολοφονία της κόρης του εφαρμόζοντας το «οφθαλμός αντί οφθαλμού». Μια μεσαιωνική αλληγορία για το θέμα της ηθικής και της αυτοδικίας. Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.
«Λώρενς της Αραβίας» (Lawrence of Arabia, 1962) του Ντέηβιντ Λυν.
Το κορυφαίο δείγμα επικού κινηματογράφου για τον κορυφαίο βρετανό κατάσκοπο και εθνικό ήρωα Τ.Ε. Λώρενς (Πήτερ Οʼ Τουλ), που ένωσε τους Άραβες ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερου Σκηνοθέτη στον Ντέηβιντ Λυν και Καλύτερου Σάουντρακ στον Μισέλ Ζαρ.
«Κάτω από το βλέμμα του Θεού» (Lilies of the Field, 1962) του Ραλφ Νέλσον. Με τους Σίντνεϋ Πουατιέ, Λίλια Σκάλα και Λίζα Μαν.
Ο Χόμερ, ένας άνεργος περιφερόμενος μαύρος οικοδόμος, συμφωνεί να κτίσει μια εκκλησία για μια ομάδα Ανατολικοευρωπαίων καλογριών, που δραπέτευσαν στην Αμερική. Όμως εκείνος θεωρεί ότι είναι ο ίδιος που κτίζει την Εκκλησία, ενώ η αυστηρή ηγουμένη ότι είναι ο Θεός με όργανο τον Χόμερ. Όσκαρ Ερμηνείας στον Σίντνεϋ Πουατιέ.
«Το θαύμα της Άννυ Σάλλιβαν» (Miracle Worker, 1962) του ‘Αρθουρ Πέν. Με τους Άνν Μπάνκφορντ και Πάττυ Ντιουκ.
Η ιστορία της ημίτυφλης Άννυ Σάλλιβαν που κατάφερε με κουράγιο, επιμονή και αυστηρότητα να βοηθήσει την τυφλή και κωφή εκ γενετής Χέλεν Κέλλερ να βγάλει την οργή της για τους ανθρώπους και να επικοινωνήσει μαζί τους γενόμενη χρήσιμη στους γύρους της. Βραβείο Α! και Β! γυναικείου ρόλου στις δύο πρωταγωνίστριες.
«Μαίρη Πόππινς» (Mary Poppins, 1965) του Ρόμπερτ Στήβενς. Με τους Τζούλι Άντριους και Ντιβ Βαν Ντάυκ.
Μια ασυνήθιστη γκουβερνάντα φέρνει ζεστασιά , φαντασία αλλά και πειθαρχία στην οικογένεια ενός φαινομενικά ψυχρού τραπεζίτη. Μια γλυκιά επίθεση στις φεμινίστριες και τους καριερίστες, που βάζουν τις πολιτικές και επαγγελματικές τους ενασχολήσεις πάνω από την ανατροφή των παιδιών. Όσκαρ Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας για την Τζούλι Άντριους.
«Η Μελωδία της Ευτυχίας» (The Sound of Music, 1965) του Ρόμπερτ Γουάιζ. Με τους Τζούλι Άντριους και Κρίστοφερ Πλάμερ.
Μια νεαρή καλόγρια εγκαταλείπει το μοναστήρι για να γίνει, με συμβουλή της ηγουμένης, γκουβερνάντα στα επτά παιδιά ενός χήρου καπετάνιου του Αυστριακού ναυτικού. Ενώ όταν οι Γερμανοί εισβάλλουν στην πατρίδα της, ακολουθεί τον βαρόνο στην ελευθερία. Η αληθινή ιστορία της βαρόνης Φον Τραπ σε ένα ανυπέρβλητο μιούζικαλ που αποτελεί ιδανική διασκέδαση για όλη την οικογένεια. Κάποτε ο Πρόεδρος Ρέιγκαν δικαιολογήθηκε στο υπουργικό συμβούλιο ότι δεν μελέτησε τους φακέλους της ημέρας, επειδή το προηγούμενο βράδυ η τηλεόραση έπαιζε την «Μελωδία της Ευτυχίας». Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας στον Ρόμπερτ Γουάιζ.
«Ένας Άνθρωπος για Όλες τις Εποχές» του Φρεντ Ζίμμερμαν (1966). Με τους Πωλ Σκόφιλντ, Γουέντυ Χίλλερ, Ρόμπερτ Σω.
Η ιστορία του Σερ Τόμας Μορ, που αρνήθηκε να συμβιβασθεί στην θρησκεία του και να εκδώσει το διαζύγιο του Ερρίκου Ηʼ, ακόμα και όταν ήξερε ότι θα εκτελεστεί. Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερου Σκηνοθέτη στον Φρεντ Ζίμμερμαν και Καλύτερης Ανδρικής Ερμηνείας στον Πωλ Σκόφιλντ.