ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ακολουθήστε μας:
19 March, 2024
ΚεντρικήΚΡΙΤΙΚΕΣ«Η Νέα Ουτοπία» του Τζερόμ Κ. Τζερόμ: Μια πρώιμη αντι-σοσιαλιστική δυστοπία

«Η Νέα Ουτοπία» του Τζερόμ Κ. Τζερόμ: Μια πρώιμη αντι-σοσιαλιστική δυστοπία

Του Τηλέμαχου Χορμοβίτη

Το 1891, πολύ πριν το “Εμείς” του Γεβγκένι Ζαμιάτιν και το “1984” του Τζορτζ Όργουελ, ο Άγγλος σατιρικός συγγραφέας, Jerome K.Jerome, γνωστός κυρίως για το μυθιστόρημά του “Τρεις σε μια βάρκα (χωρίς να υπολογίσουμε τον σκύλο)”, έγραψε την “Νέα Ουτοπία”, ένα από τα πρώτα αντισοσιαλιστικά δυστοπικά λογοτεχνικά κείμενα. Στην Ελλάδα, το μετέφρασε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης ήδη από το 1893, ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησε και μια νέα έκδοση από τις Εκδόσεις Nightread (από εκεί και τα παρακάτω αποσπάσματα).

Ο ήρωας του διηγήματος γευματίζει στην “Εθνική Σοσιαλιστική Λέσχη” με κάποιους φίλους του, “σοσιαλιστές της σαμπάνιας”. (ναι, αυτή η σιχαμένη φάρα υπήρχε και τον 19ο αιώνα). Αφού έφαγαν φασιανό, γεμιστό με τρούφες, συνοδευόμενο από Σατό Λαφίτ του ’49 και κάπνισαν τα πούρα τους (“στην Εθνική Σοσιαλιστική Λέσχη ξέρουν πως να προμηθεύονται καλά πούρα”), άρχισαν συζήτηση με θέμα την επερχόμενη ισότητα των ανθρώπων και την εθνικοποίηση του κεφαλαίου και η βραδιά τελείωσε με τις απαραίτητες προπόσεις : “Υψώσαμε τα ποτήρια μας και ήπιαμε στην ΙΣΟΤΗΤΑ, στην ιερή ΙΣΟΤΗΤΑ. Ύστερα παραγγείλαμε στον σερβιτόρο ένα πράσινο Σαρτρέζ και περισσότερα πούρα.”.

ΟΙ “ΦΑΜΠΙΑΝΙΣΤΕΣ” ΗΤΑΝ ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ “ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΣΑΜΠΑΝΙΑΣ” ΚΑΙ ΠΡΟΦΑΝΗΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΤΖΕΡΟΜ

Ο ήρωας του Τζερόμ, γυρίζει σπίτι του και πέφτει για ύπνο, βαθιά επηρεασμένος από τη συζήτηση, σκεπτόμενος πόσο υπέροχη θα είναι η ζωή όταν υλοποιηθεί το σχέδιο των σοσιαλιστών φίλων του και το κράτος αναλάβει τις ζωές μας από την κούνια μέχρι το τάφο.

Όταν ξυπνάει, διαπιστώνει πως κοιμόταν για χίλια χρόνια και βρίσκεται πια στον 29ο αιώνα. Η Επανάσταση έχει γίνει και η σοσιαλιστική κοινωνία που οραματίστηκαν οι φίλοι του είναι μια πραγματικότητα. Αυτά που αντικρίζει όμως δεν του αρέσουν και τόσο. Όλοι, άνδρες και γυναίκες, κυκλοφορούν με τα ίδια ρούχα και το ίδιο κούρεμα, για να μην ξεχωρίζει ο ένας από τον άλλο και παραβιαστεί η αρχή της ισότητας.

ΟΙ ΕΡΓΑΤΙΚΕΣ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΗΣΑΝ ΤΗΝ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΑ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ

Ιδιωτικά σπίτια δεν υπάρχουν πια, παρά μόνο τεράστια οικοδομικά τετράγωνα με κτίρια σαν στρατώνες. Κάθε κτίριο έχει χίλια κρεβάτια και όλοι ακολουθούν το ίδιο πρόγραμμα : ξυπνούν στις επτά το πρωί, στις οκτώ σερβίρεται το πρωινό, στη μία το γεύμα (αυστηρά χορτοφαγικό, παρακαλώ!), στις πέντε το τσάι, στις δέκα σβήνουν τα φώτα και πέφτουν όλοι στο κρεβάτι. Ο έρωτας καταργήθηκε, γιατί καθιστούσε την ισότητα αδύνατη.

Η “ΝΕΑ ΟΥΤΟΠΙΑ” ΕΝΑΝΤΙΩΝΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΕΞΙΣΩΤΙΣΜΟ

Παντρεμένα ζευγάρια και οικογένειες δεν υπάρχουν, γιατί οι ιθύνοντες ανακάλυψαν πως “..ο οικιακός βίος είχε εντελώς αντισοσιαλιστικές τάσεις. Κάθε άνδρας νοιαζόταν περισσότερο για τη γυναίκα και την οικογένειά του, παρά για το Κράτος…Οι θεμελιώδεις αρχές του Σοσιαλισμού απαξιώνονταν και περιφρονούνταν καθημερινά. Κάθε σπίτι ήταν ένα επαναστατικό κέντρο για την προώθηση του ατομικισμού και της προσωπικότητας.” Το κράτος κανονίζει πόσα παιδιά πρέπει να γεννηθούν , τα αποσπά σχεδόν αμέσως από τις μητέρες τους και τα ανατρέφει το ίδιο. Μαγαζιά δεν υπάρχουν, αφού το κράτος τρέφει, ντύνει και στεγάζει τους πάντες.

Τα αθλήματα και τα παιχνίδια καταργήθηκαν γιατί προκαλούν ανταγωνισμό που οδηγεί στην ανισότητα. Αν κάποιος είναι πιο όμορφος ή πιο ψηλός από τον μέσο όρο, το κράτος του κόβει το ένα του χέρι ή το ένα του πόδι, ώστε τα πράγματα να γίνουν πιο ίσα. (“ας πούμε πως τον κλαδεύουμε λιγάκι”). Κοιτώντας τα πρόσωπα των ανδρών και των γυναικών που περνούσαν, παρατηρώντας αυτό το ομοιόμορφο πλήθος, ο ήρωάς μας σκέφτεται : “Είχαν μια καρτερική, σχεδόν αξιολύπητη έκφραση. Αναρωτήθηκα πού είχα δει ξανά αυτό το βλέμμα. Μου έμοιαζε οικείο. Ξαφνικά, θυμήθηκα. Ήταν ακριβώς η μειλίχια, θολωμένη, απορημένη έκφραση που ανέκαθεν παρατηρούσα στα πρόσωπα των αλόγων και των βοδιών που εκτρέφαμε και συντηρούσαμε στον παλιό κόσμο. Όχι, αυτοί οι άνθρωποι δεν θα σκέφτονταν καν να αυτοκτονήσουν.”

Ο ΤΙΤΟ ΚΑΙ Ο ΚΑΣΤΡΟ ΕΒΡΙΣΚΑΝ ΜΟΧΙΤΟΣ ΟΤΑΝ Ο ΛΑΟΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΣΕ

Ευτυχώς όμως, όλα αυτά ήταν ένα κακό όνειρο, που οφειλόταν στα …βαριά πούρα της “Εθνικής Σοσιαλιστικής Λέσχης”. Από το κρεβάτι του, ο αφηγητής ακούει ανακουφισμένος τον σαματά του δρόμου, ευγνώμων που ο παλιός κόσμος υπάρχει ακόμη : “Οι άνθρωποι παλεύουν, μοχθούν, δουλεύουν, ο καθένας τους σμιλεύει την δική του ζωή με το σπαθί της δύναμης και της θέλησης. Οι άνθρωποι γελούν, πενθούν, αγαπούν, κάνουν κακές πράξεις, κάνουν σπουδαία κατορθώματα- πέφτουν, αγωνίζονται, βοηθούν ο ένας τον άλλο- ζουν!”.

Αν ακούγαμε ανθρώπους σαν το Τζερόμ Κ. Τζερόμ, ίσως να γλιτώναμε πολλά από τα δεινά του 20ου αιώνα.

Μοιραστείτε