ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ακολουθήστε μας:
19 March, 2024
ΚεντρικήΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ«Η «Γκέμμα» ανήκει στο θέατρο που μας καλλιεργεί την αγάπη για το αγαθόν». Συνέντευξη με τον σκηνοθέτη Πάνο Αγγελόπουλο.

«Η «Γκέμμα» ανήκει στο θέατρο που μας καλλιεργεί την αγάπη για το αγαθόν». Συνέντευξη με τον σκηνοθέτη Πάνο Αγγελόπουλο.

Επαναλαμβάνονται από τις 2 Μαΐου οι παραστάσεις της “Γκέμμας” του Λιαντίνη, σε σκηνοθεσία Πάνου Αγγελόπουλου. Με την ευκαιρία αυτή είχαμε μια συζήτηση με τον σκηνοθέτη.

Συνέντευξη στον Μπάμπη Α. Παπαχαραλάμπους, σκηνοθέτη-σεναριογράφο

Κύριε Αγγελόπουλε, μετά το πολύ επιτυχημένο ανέβασμα της “Ασκητικής” του Καζαντζάκη, τώρα επιχειρείτε την θεατρική απόδοση της “Γκέμμα” του Λιαντίνη. Γιατί προτιμάτε φιλοσοφικά κείμενα;

Γιατί είμαι σκηνοθέτης, θέτω δηλαδή ερωτήματα αφηγούμενος μια ιστορία μέσω ενός σκηνικού διάκοσμου. Μέσα από εικόνες, αν θέλετε. Μην ξεχνάμε ότι αυτό το ξεκίνησαν και το «τελείωσαν» οι αρχαίοι Έλληνες με την αττική τραγωδία, όπου εξελίχθηκε σε μια μορφή ανώτερης φιλοσοφίας.
Θεωρώ ότι το να ασχολείται ο άνθρωπος με τα μεγάλα αρχετυπικά ερωτήματα και απορίες από καταβολής κόσμου, είναι το μεγάλο του χρέος πάνω στη γη.

Ερωτήματα για το από που ερχόμαστε και ποιος είναι ο σκοπός μας. Για το πώς απαντάμε στο πέρασμα του χρόνου και το πώς αποκτάμε αρμονία με τον εαυτό μας και με τους άλλους. Πρωτεύον είναι να προσπαθούμε να εξημερώσουμε, κατά το μέτρον, τις μεγάλες αρχέγονες αγωνίες.

Γιατί διαλέξατε την “Γκέμμα”;

Πρώτα έχει να κάνει με τον χαρισματικό φιλόσοφο Δημήτρη Λιαντίνη. Ο οποίος ήταν ένας εμπνεόμενος άνθρωπος, ερμήνευε μεν τον κόσμο αλλά ταυτόχρονα τον ζούσε κιόλας. Βρισκόταν συνεχώς μέσα σε αυτό τον κύκλο. Αυτό τον έκανε έναν ξεχωριστό διανοούμενο. Κι αυτό αποτελεί μέγιστο παράδειγμα αρετής.
Η “Γκέμμα” αποτελεί το μεγάλο του αριστούργημα που έχει αγαπηθεί πολύ από όλο τον κόσμο. Η ζωή για τον Λιαντίνη αποτελεί ένα μυστήριο και με την “Γκέμμα” μας μυεί στις δικές μας τις ανθρώπινες δυνάμεις με τις οποίες μπορούμε να θέτουμε ερωτήματα και να εφευρίσκουμε τις δικές μας απαντήσεις μέσα στο υπέρτατο αυτό μυστήριο. Μας παιδεύει ώστε να αξιοποιούμε τις δημιουργικές μας δυνάμεις. Και δημιουργία υπάρχει όταν μετασχηματιζόμαστε μέσα από το θαύμα της αγάπης. Όταν βγαίνεις από το εγώ σου για να παραδοθείς ανιδιοτελώς στον άλλον. Όπως μας λέει και η κεντρική ιδέα του έργου «για να αγαπήσεις τους άλλους πρέπει να πάψεις να αγαπάς τον εαυτό σου». Ή μόνο τον εαυτό σου.

 

Ποια είναι η κύρια θεματική της “Γκέμμας”;

Ο Έρως φυσικά. Ειδικότερα η λίμπιντο, ο οίστρος αυτός που μας ενεργοποιεί και μας οδηγεί στο να αποθεώνουμε κάθε μορφή της ζωής. Ο έρωτας είναι σκοπός και μέσον της ζωής. Κάθε τι που κάνουμε εάν δεν προέρχεται από επιθυμία να γεννήσουμε αρετή μέσα του τότε συντριβόμαστε. Πρέπει να ερωτοτροπούμε με τα πάντα και δια παντός. Και να μην ξεχνάμε ποτέ ότι απέναντι από τον έρωτα βρίσκεται ο θάνατος. Ο οποίος έχει κι αυτός ερωτικό ενδιαφέρον διότι από αυτόν μπορούμε να αποκτήσουμε γνώση και εμπειρία αθανασίας. Ο άνθρωπος όταν σωφρονιστεί από την θνητότητά του μόνο τότε μπορεί να τολμήσει να δοθεί απόλυτα στη μοναδικότητα της ζωής. Αν ξεπερνάς τα όρια τότε μόνο μπορείς να απαντήσεις θετικά σε κάθε αγωνία. Ο έρωτας σε κάνει παράτολμο και σε εκτοξεύει πέρα από την κρούστα της φύσης. Είναι θείο δώρο που ο έρως είναι ο πυρήνας κάθε αινίγματος που μας ταλανίζει.
Στο έργο τονίζεται και η παρουσία αλλά και η απουσία του θεού.
Ο Λιαντίνης υποστηρίζει ότι ο έρωτας μεταξύ δύο ανθρώπων γεννά το ερώτημα του θεού. Και απαντά πάλι «σχιζοφρενικά»: «Ποιος τολμάει να ειπεί πιστεύω στο θεό; Ποιος τολμάει να ειπεί δεν πιστεύω στο θεό;» Πάλι θέση και αντίθεση! Αφήνει όμως σκόπιμα αναπάντητο το ερώτημα για να ψάξουμε την δική μας σύνθεση, την δική μας απάντηση μέσα από μια ουτοπία, όπως προτείνει. Στο έργο βέβαια υπαινίσσεται ότι η απάντηση ίσως βρίσκεται στο μέσον αυτών των δύο Συμπληγάδων. Ιστορεί δε ακόμα ότι η ουσία του θεού μας είναι ο «Αγώνας». Στον αγώνα αυτόν μάχονται ο πόνος, η χαρά, η ελπίδα. Όσο περισσότερο ο άνθρωπος οδηγείται σε ανοδική πορεία, τόσο τα δεσμά του πόνου θα απομονώνονται και θα απονεκρώνονται.

Πως αποφύγατε τις δυσκολίες που θέτει το θεατρικό ανέβασμα μιας φιλοσοφικής μελέτης όπως η “Γκέμμα”;

Συνήθως τα λογοτεχνικά κείμενα αποδίδονται σκηνικά μέσω μιας απλής ανάγνωσης ή απαγγελίας. Αυτό όμως όσο επιτυχημένο και να είναι δεν είναι θέατρο. Εδώ έχουμε θέατρο κατά την αριστοτελική έννοια, «μίμηση πράξεως σπουδαίας και τελείας». Αντιμετώπισα τις κεντρικές ιδέες της “Γκέμμα” σαν χαρακτήρες όπου διαλέγονται και συγκρούονται μεταξύ τους και δημιουργούν έτσι μια ιστορία με αρχή, μέση και τέλος. Οι ιδέες δηλαδή ενσαρκώνονται σε μυθιστορηματικούς ήρωες! Όλο αυτό είναι φυσικά ένα ρίσκο αλλά από την άλλη όταν ένα δοκίμιο ή μια μελέτη σέβονται σαν δομή τον εαυτό τους αυτό σου δίνει κάποιες δυνατότητες. Σου δίνει αυτή την διαλεκτική των ιδεών όπου υπάρχει θέση, αντίθεση και σύνθεση. Οπότε έχεις έτοιμη μία ιστορία, μια υπόθεση που εξελίσσεται μέσω ιδεών-χαρακτήρων. Και αυτό σου δίνει ένα βάθος στο προβληματισμό που αποτελεί μια πολύ γοητευτική και απολαυστική, θα έλεγα παραμυθένια διάσταση στο μυστήριο της θέασης. Εκμεταλλεύτηκα αυτή την διαλεκτική για να φέρω τις μεγάλες ιδέες της “Γκέμμα” στα μέτρα της καθημερινότητας.


 

Τι είδους θέατρο είναι αυτό;

Το είδος αυτό καλλιεργεί την αγάπη για το αγαθό και μας γνωρίζει τις ανάγκες που μας οδηγούν στο κακό. Καλλιεργεί εσωτερικές δυνάμεις όπως τη φαντασία, τη μνήμη, τη θέληση και την αμφιβολία ώστε μέσω της φρόνησης να αγγίξουμε την ευδαιμονία. Τον δρόμο προς την ευδαιμονία της ψυχής που αποτελεί πεμπτουσία όλων των αρετών. Αυτό τον άκτιστο φωτισμό αναζητούν με επιμονή και πάθος η “Ασκητική” και η “Γκέμμα”. Αφηγούνται την γοητευτική Οδύσσεια όπου η πρωτόγονη αγωνιώδης κραυγή του ανθρώπου απογειώνεται σε λυτρωτικό τραγούδι.

Τι άλλο σας βοήθησε στην σκηνική προσαρμογή;

Φυσικά η μουσική. Την οποία εδώ ακολουθώ όπως έχει χρησιμοποιηθεί στο μοντέρνο κινηματογράφο, δηλαδή δεν υπογραμμίζει την δράση ούτε την υπερτονίζει συναισθηματικά. Είναι απλά κι αυτή ένας χαρακτήρας. Εξελίσσεται σε μοτίβα που διαφοροποιούνται μέσα στο χρόνο και παίρνουν κάθε φορά μια ανάλογη μουσική μορφή που «ερμηνεύει» την πρόοδο που έχει ο συναισθηματικός κόσμος της ιστορίας και των χαρακτήρων. Σαν μοτέρ του στόρυ, προετοιμάζει τις σκηνές που ακολουθούν και τις ενώνει με μια κρυφή αρμονία. Κυρίως λειτουργεί σαν αντίστιξη στα δρώμενα, όπως στο επικό θέατρο και κινηματογράφο. Σου δίνει μια απόσταση από την δράση όπου μαζί με το συναίσθημα δίνει ταυτόχρονα χώρο και στη σκέψη.
Στις προηγούμενες παραστάσεις είδαμε τους θεατές να προβαίνουν σε εκδηλώσεις ενθουσιασμού!
Συνεχίζουμε για δεύτερη χρονιά και πάλι στο θέατρο “Βρετάνια”, μετά από επιτυχείς παραστάσεις στην Θεσσαλονίκη και πριν λίγο καιρό στον Φιλολογικό Σύλλογο “Παρνασσός”. Η ανταπόκριση είναι μεγαλειώδης, οι θεατές στέκονται συγκλονισμένοι και χειροκροτούν στο τέλος για ώρα, ενώ υπάρχουν και ενθουσιώδεις εκδηλώσεις κατά την διάρκεια της παράστασης. Πάρα πολλοί δε, έχουν παρακολουθήσει το έργο για δύο και τρεις φορές! Είναι μια παράσταση που μπορεί να απολαύσουν όλες οι ηλικίες και όλες οι κοινωνικές τάξεις. __

 

Η ΓΚΕΜΜΑ ΤΟΥ ΛΙΑΝΤΙΝΗ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΡΕΤΑΝΙΑ
Από 2 Μαΐου μέχρι 31 Μαΐου
Κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο: Ώρα 9:00 μ.μ
Κυριακή 7:00 μ.μ

Μοιραστείτε