του Γεωργίου Πισσαλίδη
Με αφορμή την μεγάλη γιορτή του Δεκαπενθήμερου, συνεχίζουμε την παρουσίαση μεγάλων ταινιών που κατά την τελευταία 35ετία αντανακλούσαν αιώνιες πνευματικές αξίες, και χρησιμοποίησαν σύμβολα και αλληγορίες για να παραπέμψουν στον Xριστό η την Βίβλο. Έθεσαν ηθικά διλήμματα σε καθημερινές ιστορίες και χωρίς να ηθικολογούν έδειξαν την λάθος συμπεριφορά του ατόμου, την μεταμέλεια και την πνευματική του αναγέννηση του.
Αυτές οι ταινίες είναι άμεσα η έμμεσα χριστιανικές η για άλλους απλώς πνευματικές. Ανήκουν δε σε όλα τα είδη: ιστορικές, κωμωδίες, δραματικές, αθλητικές η ακόμα γουέστερν και επιστημονικής φαντασίας
Ας τις δούμε.
«Η Μέρα της Μαρμότας» του Χάρολντ Ράμις (π.τ: Groundhog Day, 1993)
Ο Φιλ Κόννορς (Μπιλ Μάρεϋ), ένας εγωϊστής και κυνικός μετεωρολόγος αναγκάζεται να ζει και να ξαναζεί την πρώτη μέρα της Άνοιξης, μέχρι να αλλάξει και να γίνει καλός άνθρωπος. Μόνο έτσι θα καταφέρει να κερδίσει την γυναίκα των ονείρων του (Άντι Μακ Ντόουελ).
«Tρια Χρώματα: Η Μπλέ Tαινία” του Κριστόφ Κισλόφσκι (Τrois Couleurs: Bleu, 1993)
Μέρος μιας τριλογίας όπου μέσα από τις ιστορίες τριών γυναικών στην σύγχρονη Γαλλία (που υποδύονται αντίστοιχα η Ζυλιέτ Μπινός, η Ζυλί Ντελπί και η Ιρέν Ζακόμπ) ο Κισλόφσκι αντικαθιστά το μάταιο του συνθήματος «Ελευθερία- Ισότητα- Αδελφότητα» με τις χριστιανικές αξίες της Πίστης, της Ελπίδας και της Αγάπης. Εδώ μία χήρα ενός διάσημου συνθέτη ( η οποία ήταν παραπάνω σπό απλώς βοηθός του στο μέχρι τώρα έργο του) αναλαμβάνει να ολοκληρώσει ένα έργο, που του ανέθεσε η Ευρωπαϊκή Ένωση. Πριν όμως συμβεί αυτό θα περάσει μια διαδικασία συγχώρεσης, αγάπης και δοσίματος. Μια ταινία που περιλαμβάνει και τις τρείς χριστιανικές αρχές και που με την σύνθεση του “Υμνου της Επανένωσης της Ευρώπης” βασισμένου στην «Προς Κορίνθιους Επιστολή», έχουμε στην ουσία την πνευματική παρακαταθήκη του Κισλόφσκι για το χριστιανικό μέλλον της Ευρώπης.
«Θα ζήσω» του Τιμ Ρόμπινς (π.τ: Dead Man Walking, 1996)
H πραγματική ιστορία της Καθολικής καλόγριας Έλεν Πρεζέαν (Σούζαν Σάραντον) που υπήρξε πνευματική οδηγός στις τελευταίες μέρες του θανατοποινίτη Μάθιου Πόνσελετ (Σων Πεν) και που τον έφερε πραγματικά αντιμέτωπο με το έγκλημα του και τον έκανε να ζητήσει πραγματική συγγνώμη από τους γονείς των θυμάτων. Ενώ του δίδασκε ότι «Ο Χριστός είναι ο οδηγός μας στην μεταθανάτιο ζωή». Όσκαρ Γυναικείας Ερμηνείας για την Σούζαν Σάραντον.
«Ο Απόστολος» του Ρόμπερτ Ντυβάλ (π.τ: The Apostle, 1997).
Ένα χριστιανικό αριστούργημα με ήρωα τον Σόννυ Ντιούϊ (Ρόμπερτ Ντυβάλ), έναν Πεντηκοστιανό ιεροκήρυκα που μετά από ένα έγκλημα ζήλειας αποκηρύττει τη παλιά του ταυτότητα και εγκαθίσταται στον Αμερικάνικο Νότο. Εκεί κηρύττει με πίστη και ειλικρίνεια το Ευαγγέλιο, αλλά την ίδια στιγμή δεν προβάλλει καμιά αντίσταση στους πειρασμούς της σάρκας.
Δεν πρόκειται για απατεώνα ευαγγελιστή, αλλά για έναν πραγματικό πιστό, που όπως ο Ιακώβ παλεύει με τον Θεό, ενώ Του εκφράζει την απογοήτευση του με το πάθος ενός Ιώβ, χωρίς όμως την ηθική στάση του τελευταίου. Ίσως καμιά άλλη ταινία δεν δείχνει το ηθικό δίλημμα του σημερινού ανθρώπου, ανάμεσα στην πίστη και την αμαρτία.
The Straight Story του Ντέηβιντ Λυντς (1999).
Όταν ο Άλβιν Στραίητ από την Αϊόβα μαθαίνει ότι ο αδελφός του Λάϋλ (Χάρυ Ντην Στάντον), με τον οποίο δεν μιλούσε για δέκα χρόνια, έπαθε εγκεφαλικό, πηγαίνει να τον συναντήσει στο Μάουντ Ζάϊον του Γουϊσκόνσιν οδηγώντας ένα χορτοκοπτικό μηχάνημα, μιας και τα προβλήματα όρασης δεν του επιτρέπουν να οδηγεί αυτοκίνητο. Ένα παλιομοδίτικο αριστούργημα που εξυμνεί το δέσιμο της οικογένειας, το σβήσιμο των παλιών καυγάδων, την αποφασιστικότητα του ατόμου και πάνω από όλα την σοφία που έρχεται με το πέρασμα των χρόνων.
«Ροζέττα» των Ζαν-Πιερ και Λυκ Νταρντέν (π.τ: Rosetta, 1999)
Η Ροζέττα (Έμιλυ Ντικέν) ψάχνει για δουλειά με τον ίδιο τρόπο που άλλοι πάνε στον πόλεμο. Ξέρει ότι μόνο αυτή μπορεί να την σώσει από την κοινωνική της κόλαση. Θα φτάσει σχεδόν στο σημείο να σκοτώσει τον μόνο άνθρωπο που νοιάζεται πραγματικά γι’ αυτήν, αλλά την τελευταία στιγμή θα σώσει και αυτόν και την ψυχή της. Ένα ντοστογιεφσκικό αριστούργημα των αδελφών Νταρντέν στην παράδοση του μεγάλου ειδώλου τους, Ρομπέρ Μπρεσόν. Χρυσός Φοίνικας του Φεστιβάλ Καννών.
Hotel Rwanda του Τέρρυ Τζώρτζ (2004)
Το 1994 στην Ρουάντα, στην διάρκεια της γενοκτονίας ενός εκατομμυρίου μέλη της πλούσιας φυλής των Τούτσι από την φυλή των Χούτου, που είναι κομμουνιστές, ένας υπάλληλος ξενοδοχείου βελγικών συμφερόντων, που ανήκει στην φυλή των Χούτου, θα μεταμορφωθεί στο πρότυπο του χριστιανού ήρωα κρύβοντας και σώζοντας 1.200 Τούτσι από τον βέβαιο θάνατο.
Η Επιστροφή του Αντρεϊ Ζβιαγκίντσεφ (2004)
Ο πατέρας δύο παιδιών, που έχει εξαφανισθεί για 12 χρόνια, επιστρέφει ξαφνικά στο σπίτι. Μοιράζει το φαγητό και βάζει σε όλους να πιούν κρασί. Ενώ θα πάρει τα δύο παιδιά για ένα ταξίδι εφτά ημερών (όσες και οι ημέρες της Δημιουργίας),όπου θα τους διδάξει τις αξίες της ζωής μέσα από την αυστηρότητα, την υπευθυνότητα αλλά και την αυτοθυσία. Μία εκπληκτική θρησκευτική αλληγορία στην καλύτερη παράδοση του Ταρκόφσκι και του Κισλόφσκι.
«Τα Πάθη του Χριστού» του Μελ Γκίμπσον (Τhe Passion of Christ, 2004)
Πολλοί κατηγορήσανε τον Γκίμπσον για μια αιματοβαμμένη απόδοση του Θείου Δράματος. Όμως είναι η μόνη κινηματογραφική εκδοχή των Ευαγγελίων που μας κάνει να νοιώσουμε την τραγικότητα της Θυσίας του Θεανθρώπου. Ενώ μας θυμίζει τον λόγο που οι γιαγιάδες μας έκλαιγαν κάθε χρόνο στην λειτουργία του Επιταφίου.
«Εκατομμύρια» του Ντάνυ Μπόϋλ (Millions, 2004)
Δύο αδέλφια, ο οκτάχρονος Ντεμιάν που λατρεύει τις ιστορίες των Αγίων και Μαρτύρων της Καθολικής Εκκλησίας και ο εντεκάχρονος Άντριου, ένας μικρός με καπιταλιστικές αξίες, θέλουν να ξοδέψουν με διαφορετικό τρόπο τις 280.000 λίρες που βρήκαν και μάλιστα μέσα σε μία εβδομάδα, πριν η λίρα μετατραπεί σε ευρώ. Μία γλυκιά, αλλά όχι ζαχαρωμένη, κομεντί που αποδεικνύει ότι η παιδική πίστη και η φιλανθρωπία μπορούν να γίνουν μεταδοτικές.
Τo Χρονικό της Νάρνια: Το Λιοντάρι, η Μάγισσα και η Ντουλάπα του Άντριου Άνταμσον (The Chronicles of Narnia : The Lion, The Witch and the Wardrobe, 2005)
Μεταφορά στην οθόνη του κλασσικού βιβλίου που έγραψε ο χριστιανός απολογητικός συγγραφέας Κ. Σ. Λιούϊς για τα παιδιά με σκοπό να τα εισάγει καλύτερα στην Διδασκαλία του Χριστού. Ο ερχομός τεσσάρων παιδιών στην φανταστική χώρα της Νάρνια θα σπάσει την παλιά κατάρα της Λευκής Μάγισσας να υπάρχει χειμώνας δίχως Χριστούγεννα. Πρώτα όμως θα πολεμήσουν με τον στρατό του λιονταριού Ασλάν, που ουσιαστικά συμβολίζει τον Χριστό, που θυσιάζεται για έναν από αυτούς και ανασταίνεται ενώ ανασταίνει τα θύματα της Μάγισσας για να πάρουν μέρος στον πόλεμο ενάντια στον στρατό της τελευταίας.
«Οι Τρεις Ταφές του Μελκιάδα Εστράδες» του Τόμμυ Λη Τζόουνς (2006)
Ένας ιδιοκτήτης ράντσο εκδικείται τον θάνατο του φίλου του Μεξικανού λαθρομετανάστη του τίτλου, όταν ο τελευταίος θα σκοτωθεί από έναν ευσυνείδητο και σκληρό φρουρό συνόρων που παραμένει ατιμώρητος, αναγκάζοντας τον τελευταίο να πάει μαζί του στο Μεξικό για να βοηθήσει στην ταφή του φίλου του, όπως του είχε υποσχεθεί.
Όχι ένα αντιρατσιστικό γουέστερν, όπως γράφηκε, αλλά σύμφωνα με τον ίδιο τον Τζόουνς μια ταινία για «τους μηχανισμούς της Πίστης» επηρεασμένη από το έργο της αγαπημένης του Καθολικής λογοτέχνιδας του Αμερικάνικου Νότου Φλάνερυ Ο’Κόννορ, που μέσα από γκροτέσκ ιστορίες έδειχνε θεωρούσε ότι υπάρχει σωτηρία, ακόμα και για τον πιο αμαρτωλό, όπως εδώ ο σεναριοφύλακας. Ενώ ο ίδιος ως σκηνοθέτης κριτικάρει τον ρόλο του ως ηθοποιός και την δυνατότητα του να απονέμει Δικαιοσύνη.
