ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ

Δεν βρέθηκαν άρθρα

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ακολουθήστε μας:
7 December, 2024
ΚεντρικήΙΣΤΟΡΙΑ - ΙΔΕΕΣ - ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΌταν ο Πρίγκηπας Κάρολος κήρυττε πόλεμο στην μοντέρνα αρχιτεκτονική

Όταν ο Πρίγκηπας Κάρολος κήρυττε πόλεμο στην μοντέρνα αρχιτεκτονική

Του Γιώργου Πισσαλίδη

Καταφθάνει στις 9 Μαϊου 2017, ο Πρίγκηπας της Ουαλλίας Καρολος συνοδευόμενος από την Δούκισσα της Κορνουάλλης Καμίλα. Βέβαια πολλοί τον θεωρούν απλώς τον Πρίγκηπα Διάδοχο που δεν θα γίνει ποτέ Βασιλεύς. Ενώ στην καλύτερη περίπτωση θα θυμηθούν την σχέση του με την Ορθοδοξία και τις επισκέψεις του στο Άγιο Όρος. Για μας όμως παραμένει ένας παραδοσιοκράτης της Αρχιτεκτονικής που επί 30 χρόνια συγκρούεται με το μοντερνίστικο αρχιτεκτονικό κατεστημένο που περιφρονεί την Παράδοση, την σχέση αρχιτεκτονικής και περιβάλλοντος αλλά και τους ίδιους του ανθρώπους που μένουν η δουλεύουν στα σύγχρονα κτίρια  και νοιάζονται ναρκισσιστικά μόνο για τα συγχαρητήρια των ομοϊδεατών τους και συναδέλφων τους.

Όλα ξεκίνησαν το 1984, όταν ο Πρίγκηπας Κάρολος, ο οποίος υπόψη έχει Δοκτορά (PhD)στην Αρχιτεκτονική, έκανε μια ομιλία για τα 150 χρόνια του Βασιλικού Ινστιτούτου των Βρετανών Αρχιτεκτόνων. Εκεί έκανε κάτι το οποίο ήταν αδιανόητο: επιτέθηκε στους μοντερνιστές αρχιτέκτονες για την καταστροφή του αστικού περιβάλλοντος , μέσω των κτιρίων που έκτιζαν και την αποκοπή των κατοίκων από την αίσθηση του περιβάλλοντος στο οποίο ζουν και την ιστορικής μνήμη και Παράδοση.

Φυσικά την επομένη σταυρώθηκε από το «προοδευτικό» μοντερνίστικο κατεστημένο της αρχιτεκτονικής στην Μεγάλη Βρεταννία, ένας πόλεμος που διεξάγεται επί 35 χρόνια με μεγάλη κακία από την πλευρά των αρχιτεκτόνων. Βέβαια ο Πρίγκηπας Κάρολος δεν είναι ένα άτομο που διεξάγει ένα πόλεμο ενάντια σε ιδέες,  αλλά, όπως όλοι οι οραματιστές, έχει να προτείνει ιδέες. Κατ’ αρχήν δημιούργησε ένα ντοκυμανταίρ, το «Ένα Όραμα για την Βρεταννία» , όπου εξέθεσε τις απόψεις του, έγραψε ένα βιβλίο με το ίδιο όνομα όπου δημιούργησε 10 κανόνες για την αρχιτεκτονική. Μάζεψε επίσης γύρω του παραδοσιοκράτες αρχιτέκτονες και δημιούργησε το Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής που φέρει το όνομα του, όπου οι φοιτητές μαθαίνουν να δημιουργούν πάνω σε παραδοσιοκρατικούς κανόνες. Τέλος εξέδωσε το δικό του αρχιτεκτονικό του περιοδικό. Αυτή την εκστρατεία για μια παραδοσιοκρατική αρχιτεκτονική και τον πόλεμο στην μοντέρνα αρχιτεκτονικη θα περιγράψουμε σε δύο συνέχειες ξεκινώντας από τον ιστορικό λόγο του στο «Βασιλικό Ινστιτούτο Βρετανών Αρχιτεκτόνων».

Ένα όραμα για την Βρετανία”: το κλασσικό βιβλίο του Πρίγκηπα Κάρολου για την παραδοσιοκρατική αριτεκτονική

«Το να ενδιαφέρεται για τον τρόπο που ζουν οι άνθρωποι, για το περιβάλλον στο οποίο κατοικούν και για το είδος της κοινότητας που δημιουργείται από αυτό το περιβάλλον, θα πρέπει σίγουρα να είναι μία από τις βασικές απαιτήσεις ενός πραγματικά καλού αρχιτέκτονα.

Κυρίες και κύριοι, φαίνεται απολύτως κατάλληλο σε αυτή την επετειακή χρονιά, το Βασιλικό Ινστιτούτο Βρετανών Αρχιτεκτόνων να προτείνει στη Βασίλισσα τον κ. Charles Correa ως υποψήφιο για το Βασιλικό Χρυσό Μετάλλιο Αρχιτεκτονικής.  Έχω ακούσει ότι πρόκειται για έναν λαμπρό σύγχρονο αρχιτέκτονα, ο οποίος έχει υπάρξει υπεύθυνος για υπέροχα λαμπρή και ευαίσθητη μοντέρνα αρχιτεκτονική, κατά κανόνα χαμηλού κόστους. Ωστόσο, ο λόγος για τον οποίο είναι δικαίως διάσημος είναι η ευφάνταστη ενασχόλησή του με εκείνους που υποφέρουν από την αναπηρία της φτώχειας στη Βομβάη και τον τρίτο κόσμο εν γένει.  Για όλα αυτά, καθώς και για την ανώτερη δεξιοτεχνία του ως αρχιτέκτονα, τον τιμούμε απόψε.

Φαίνεται ότι οι επέτειοι των 150 ετών έρχονται γρήγορα και σε μεγάλους αριθμούς στις μέρες μας.  Πέρυσι με προσκάλεσαν να γίνω Πρόεδρος της Βρετανικής Ιατρικής Ένωσης για την 150η επέτειό της και απόλαυσα τη συγκεκριμένη θέση πάρα πολύ.  Πρέπει να πω ότι είμαι εξαιρετικά ανακουφισμένος που δεν μου ζητήσατε να γίνω Πρόεδρος της RIBA φέτος, επειδή παρόλο που είναι σχετικά εύκολο να είμαι ενεργά υποχόνδριος, είναι πιθανώς πολύ πιο δύσκολο να γίνω το αρχιτεκτονικό αντίστοιχο.  Από την άλλη πλευρά, ο προ-προ-προ-παππούς μου, ο πριγκιπικός σύζυγος, παραδιδόταν με όλη του την καρδιά σε ένα είδος αρχιτεκτονικής υποχονδρίασης όσο συχνότερα μπορούσε.

Τα Osborne και Balmoral είναι, φυσικά, τα πιο προφανή παραδείγματα της προσωπικής του εμπλοκής στον σχεδιασμό κτιρίων, αλλά ασχολήθηκε επίσης με τον σχεδιασμό αγροτικών κτιρίων και με τον σχεδιασμό εσωτερικών χώρων σπιτιών.  Καμία λεπτομέρεια δεν φαινόταν να είναι πολύ μικρή για να διαφύγει την προσοχή του και, κατά συνέπεια, μας έμεινε μια σειρά κτιρίων που ποτέ δεν σταματούν να μας γοητεύουν και τα οποία είναι πολύ ιδιαίτερα. (Παρόλο που πάντα η αρχική του έμπνευση προερχόταν από κάποιο προηγούμενο στυλ αρχιτεκτονικής.)  Σε ό,τι αφορούσε τον Πρίγκιπα Άλμπερτ, ο καλλωπισμός φαίνεται πως ήταν ζωτικό στοιχείο για οποιοδήποτε κτίριο και όσο πιο συμβολικός ήταν, τόσο το καλύτερο.

Η Βρεταννική Βιβλιοθήκη στο Λονδίνο. Ενας από τους αγαπημένους στόχους του Πριγκηπα Κάρολου

Μερικές φορές δεν μπορώ να μην αναρωτηθώ εάν σήμερα θα κατάφερνε να λάβει πολεοδομική άδεια για κάποια από τα σχέδιά του.  Αλλά με την παρούσα, ευπρόσδεκτη αντίδραση στο σύγχρονο κίνημα, που φαίνεται να συμβαίνει στην κοινωνία μας, μάλλον θα τη λάμβανε.  Επειδή επιτέλους οι άνθρωποι αρχίζουν να βλέπουν ότι είναι δυνατό, και σημαντικό σε ανθρώπινους όρους, να σεβόμαστε τα παλιά κτίρια, τη ρυμοτομία και τις παραδοσιακές κλίμακες και ταυτόχρονα να μην αισθανόμαστε ένοχοι για την προτίμησή μας στις προσόψεις, τα στολίδια και τα μαλακά υλικά.  Επιτέλους, αφού υπήρξαν μάρτυρες της εκτεταμένης καταστροφής των Γεωργιανών και Βικτοριανών κατοικιών στις περισσότερες πόλεις μας, οι άνθρωποι έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν ότι είναι δυνατό να αποκατασταθούν τα παλιά κτίρια και, επιπλέον, ότι υπάρχουν αρχιτέκτονες πρόθυμοι να αναλάβουν τέτοιου είδους έργα.

Για πάρα πολύ καιρό, μου φαίνεται, κάποιοι πολεοδόμοι και αρχιτέκτονες συνεχώς αγνοούσαν τα αισθήματα και τις επιθυμίες της μάζας των απλών ανθρώπων σε αυτή τη χώρα.  Ίσως, όταν το σκεφτείτε, να μην προκαλεί καθόλου έκπληξη καθώς οι αρχιτέκτονες κυρίως έχουν εκπαιδευτεί να σχεδιάζουν κτίρια από την αρχή – να κατεδαφίζουν και να χτίζουν εκ νέου.  Εκτός από τα μαθήματα Εσωτερικής Διακόσμησης, οι μαθητές δεν διδάσκονται πώς να αποκαθιστούν, ούτε συναντούν ποτέ τους τελικούς χρήστες των κτιρίων κατά την εκπαίδευσή τους – στην πραγματικότητα, συχνά ολοκληρώνουν την καριέρα τους χωρίς να κάνουν κάτι τέτοιο.  Συνεπώς, ένας μεγάλος αριθμός από εμάς έχει αναπτύξει την αίσθηση ότι οι αρχιτέκτονες τείνουν να σχεδιάζουν σπίτια που θα εγκρίνουν οι συνάδελφοί τους αρχιτέκτονες και οι κριτικοί, όχι οι ένοικοι. Παρεμπιπτόντως, τα ίδια αισθήματα βιώνουν και τα άτομα με αναπηρίες, τα οποία θεωρούν ότι με λίγη επιπλέον σκέψη, διαβούλευση και σχεδιασμό, οι ήδη δύσκολες ζωές τους θα μπορούσαν να γίνουν πολύ λιγότερο πολύπλοκες.  Έχοντας πει αυτά, μου λένε ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος ετοιμάζει μια τροποποίηση στον Οικοδομικό Κανονισμό, που σημαίνει ότι τα μελλοντικά κτίρια θα πρέπει να σχεδιάζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι προσβάσιμα, γεγονός που με τη σειρά του θα διευκολύνει τους αρχιτέκτονες που εργάζονται για πελάτες. Αυτά είναι εξαιρετικά νέα και θα μπορούσαν τελικά να μεταμορφώσουν τις ζωές περισσοτέρων από δύο εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλη τη χώρα.

Θέλω επίσης, με αυτή την ευκαιρία, να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στον Πρόεδρο του RIBA για την προθυμία του να συνεργαστεί με μια ομάδα αρχιτεκτόνων, πολεοδόμων, κυβερνητικών αξιωματούχων, δημοσιογράφων και ατόμων με αναπηρίες που γευμάτισαν μαζί μου τον Μάρτιο προκειμένου να συζητήσουμε αυτό ακριβώς το πρόβλημα.  Θα ήθελα επίσης να πω πόσο έχω εντυπωσιαστεί βλέποντας πώς το RIBA ξεπέρασε τη δυσκολία πρόσβασης στην έδρα του στο Λονδίνο μέσω ενός ευφυούς συνδυασμού σκαλοπατιών και ραμπών. Γνωρίζω ότι πολλοί αρχιτέκτονες έχουν σήμερα πλήρη συναίσθηση των αναγκών των ατόμων με αναπηρίες και της κατανοητής επιθυμίας τους να ζουν μία όσο το δυνατόν πιο «φυσιολογική» ζωή. Λόγω αυτής της αυξανόμενης συναίσθησης εκ μέρους των αρχιτεκτόνων και των πολεοδόμων, είμαι σίγουρος ότι θα υπάρξει σημαντική πρόοδος σε αυτόν τον τομέα.  Αλλά υπάρχει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα που πρέπει να ξεπεραστεί κι αυτό είναι οι κανονισμοί πυροπροστασίας που ισχύουν για όλα τα δημόσια κτίρια. Ο Selwyn Goldsmith έγραψε γι’ αυτό στο έργο του «Σχεδιασμός για τα Άτομα με Αναπηρίες» και το RIBA βοήθησε στην εφαρμογή του το 1961. Αναφερόμενος στους κινδύνους που κρύβουν τα κτίρια για τα άτομα με αναπηρίες και τις απαιτήσεις που υπάρχουν για αυστηρούς ελέγχους, λέει: «Για εκείνους που διαχειρίζονται τους κανονισμούς πυροπροστασίας, ο εύκολος τρόπος να ξεφύγουν είναι να λένε πάντα «ναι, πρέπει να επιβάλουμε περισσότερους ελέγχους, επειδή μας απασχολεί να πεθαίνουν άνθρωποι».  Η πιο δύσκολη εναλλακτική είναι να πουν «όχι, δεν θα το κάνουμε, επειδή μας απασχολεί να ζουν οι άνθρωποι».

H προέκταση της Εθνικής ΠΙνακοθήκης στην Τάλφαγκαρ Σκουέηρ. Ο Πρίγκηπας έθεσε το θέμα στον κλασσικό του
λόγο το 1984 και κέρδισε τον αγώνα του να γίνει σύμφωνα με παραδοσιοκρατικό σχεδιασμό το 1991

Το να ενδιαφέρεται για τον τρόπο που ζουν οι άνθρωποι, για το περιβάλλον στο οποίο κατοικούν και για το είδος της κοινότητας που δημιουργείται από αυτό το περιβάλλον, θα πρέπει σίγουρα να είναι μία από τις κυρίαρχες απαιτήσεις ενός πραγματικά καλού αρχιτέκτονα.  Είναι πάρα πολύ ενθαρρυντικό να βλέπουμε την εξέλιξη της Αρχιτεκτονικής των Κοινοτήτων ως μία φυσική αντίδραση στην πολιτική της μετεγκατάστασης ανθρώπων σε νέες πόλεις και συγκροτήματα κατοικιών με υπερβολικά μεγάλο πληθυσμό, όπου τα πρότυπα υποστήριξης διευρυμένων οικογενειών καταστράφηκαν και η ζωή της κοινότητας χάθηκε.  Επιπλέον, σήμερα βλέπουμε τη σταδιακή εξάπλωση των στεγαστικών συνεταιρισμών, ειδικά στις εσωτερικές αστικές περιοχές του Λίβερπουλ, όπου οι ένοικοι μπορούν να συνεργαστούν με έναν δικό τους αρχιτέκτονα, ο οποίος ακούει τα σχόλια και τις ιδέες τους και επιχειρεί να σχεδιάσει το είδος του περιβάλλοντος που επιθυμούν, αντί για το είδος που τείνει να τους επιβάλλεται χωρίς καμία δυνατότητα επιλογής.

Αυτού του είδους η εξέλιξη, όπως τοποθετείται στην αιχμή του δόρατος από άτομα όπως ένας Αντιπρόεδρος του RIBA, ο Rod Hackney και ο Ted Cullinan – ένας άνθρωπος που έχω στην καρδιά μου, καθώς έχει την ισχυρή πεποίθηση ότι ο αρχιτέκτονας πρέπει να δημιουργεί κάτι που είναι οπτικά όμορφο αλλά και κοινωνικά χρήσιμο – προσφέρει κάτι πολλά υποσχόμενο όσον αφορά την ανανέωση του κέντρου της πόλης και την αστική στέγαση, για να μην αναφέρω τον σχεδιασμό των κοινοτικών κήπων.

Είμαι σίγουρος ότι διευκολύνοντας την κοινότητα-πελάτη να εμπλακεί στη λεπτομερή διαδικασία σχεδιασμού αντί να εμπλέκεται μόνο η τοπική αρχή, είναι το είδος της εξέλιξης που θα έπρεπε να εξετάσουμε πιο στενά.  Πέρα από οτιδήποτε άλλο, υπάρχει μια παραδοχή ότι εάν οι άνθρωποι έχουν παίξει ένα ρόλο στη δημιουργία κάποιου πράγματος, λογικά θα το διαχειριστούν ως δική τους ιδιοκτησία και θα το φροντίσουν, κάνοντας έτσι μια προσπάθεια να μειωθεί το πρόβλημα του βανδαλισμού.  Αυτό που πιστεύω ότι είναι σημαντικό για την αρχιτεκτονική της κοινότητας είναι ότι έχει δείξει στους «απλούς» ανθρώπους ότι οι απόψεις τους έχουν αξία, ότι οι αρχιτέκτονες και οι πολεοδόμοι δεν είναι απαραίτητο να έχουν το μονοπώλιο να γνωρίζουν καλύτερα για το γούστο, το στυλ και τον σχεδιασμό, ότι δεν χρειάζεται να τους κάνουν να αισθάνονται ένοχοι ή αδαείς εάν έχουν φυσική προτίμηση για τα πιο «παραδοσιακά» σχέδια – για έναν μικρό κήπο, για αυλές, καμάρες και βεράντες, και ότι υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός αρχιτεκτόνων που είναι έτοιμοι να ακούσουν και να προσφέρουν ευφάνταστες ιδέες.

To αρχιτεκτονικό περιοδικό που εξε΄διδε ο Πρίγκηπας Κάρολος

Ως προς αυτό, δεν μπορώ να μην σκέφτομαι πόσο πιο πολύ θα άξιζε εάν θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιηθεί μια κοινοτική προσέγγιση στο έργο του Mansion House Square.  Θα ήταν τραγωδία εάν ο χαρακτήρας και η γραμμή του ορίζοντα της πρωτεύουσάς μας καταστρέφονταν περαιτέρω και ο Άγιος Παύλος φαινόταν σα νάνος από έναν ακόμη γιγαντιαίο κρυστάλλινο πάσσαλο που ταιριάζει καλύτερα στο κέντρο του Σικάγο απ’ ό,τι στην πόλη του Λονδίνου.

Είναι δύσκολο να φανταστώ ότι πριν από τον τελευταίο πόλεμο το Λονδίνο θα πρέπει να είχε έναν από τους ομορφότερους ορίζοντες από οποιαδήποτε σπουδαία πόλη, εάν πιστέψουμε εκείνους που τον θυμούνται.  Εκείνοι που τον θυμούνται, λένε ότι, παρά το τεράστιο μέγεθος της πόλης, η σχέση μεταξύ των κτιρίων και της γης ήταν τόσο στενή και οργανική που τα σπίτια έμοιαζαν σχεδόν σαν να είχαν φυτρώσει από τη γη και δεν της είχαν επιβληθεί – σαν να είχαν αναπτυχθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να είχαν απομακρυνθεί όσο το δυνατόν λιγότερα δένδρα.

Εκείνοι που τον γνώριζαν τότε και τον αγαπούσαν, όπως τόσο πολλοί Βρετανοί αγαπούν τη Βενετία που δεν έχει πασσάλους από μπετόν και γυάλινους πύργους, και εκείνοι που μπορούν να φανταστούν πώς ήταν, πρέπει να αισθάνονται σύνδεση με τα συναισθήματα σε ένα από τα πρώτα και πιο επιτυχημένα μυθιστορήματα του Aldous Huxley, το Antic Hay όπου ο κύριος χαρακτήρας, ένας μη-επιτυχημένος αρχιτέκτονας, αποκαλύπτει ένα μοντέλο του Λονδίνου όπως ήθελε να το ξαναχτίσει ο Christopher Wren μετά τη Μεγάλη Φωτιά και περιγράφει πώς ο Wren ήταν τόσο παθιασμένος με το ότι η φωτιά έδινε στην πόλη την ευκαιρία να ξαναχτιστεί σε ένα πιο σπουδαίο και πιο λαμπρό όραμα.

Τι κάνουμε λοιπόν για την πρωτεύουσά μας τώρα;  Τι της έχουμε κάνει από τους βομβαρδισμούς κατά τη διάρκεια του πολέμου;  Τι πρόκειται να κάνουμε σύντομα σε μία από τις διάσημες περιοχές της – την Trafalgar Square;  Αντί να σχεδιάζουμε μία επέκταση στην κομψή πρόσοψη της Εθνικής Πινακοθήκης, η οποία συμπληρώνει και συνεχίζει την έννοια των κολώνων και των θόλων, φαίνεται σαν να βρισκόμαστε μπροστά σε έναν κοινοτικό πυροσβεστικό σταθμό, ολοκληρωμένο, με το είδος του πύργου που έχει τη σειρήνα.  Θα κατανοούσα καλύτερα αυτή την υψηλής τεχνολογίας προσέγγιση εάν κατεδαφίζατε ολόκληρη την Trafalgar Square και ξεκινούσατε εκ νέου με έναν μόνο αρχιτέκτονα που θα ήταν υπεύθυνος για τη συνολική διάταξη, αλλά αυτό που προτείνεται είναι σαν ένα τερατώδες έκτρωμα στο πρόσωπο ενός πολύ αγαπημένου και κομψού φίλου.

H στοά στην Πάτερνοστ Σκουέηρ δίπλα στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Πάυλου. Μία από τις χαμένες μάχες του Πρίγκηπα Κάρολου

Πέρα από οτιδήποτε άλλο, με ξεπερνάει το γιατί οποιοσδήποτε που θα επιθυμούσε να παρουσιάσει πίνακες της πρώιμης Αναγέννησης που ανήκουν στην πινακοθήκη, θα το έκανε σε μια νέα πινακοθήκη που είναι σε τόσο προφανή αντίθεση με το συνολικό πνεύμα εκείνης της εποχής με τις εκπληκτικές αναλογίες.  Γιατί δεν μπορούμε να έχουμε στον σχεδιασμό εκείνες τις καμπύλες και τις καμάρες που εκφράζουν συναίσθημα; Τι κακό έχουν; Γιατί πρέπει να είναι όλα κάθετα, ευθεία, άκαμπτα, μόνο στις σωστές γωνίες – και λειτουργικά;

Σαν να μην ήταν αρκετή η επέκταση της Εθνικής Πινακοθήκης, τώρα προφανώς σχεδιάζουν να αναδιαμορφώσουν το μεγάλο, ωοειδές κτίριο του 19ου αιώνα, που είναι γνωστό ως Grand Hotel, το οποίο στέκει στη νοτιοδυτική γωνία της Trafalgar Square και το οποίο σώθηκε από κατεδάφιση το 1974 μετά από μια εκστρατεία για τη διάσωσή του.  Όπως και με την Εθνική Πινακοθήκη, πιστεύω ότι το σχέδιο είναι αυτή η αναδιαμόρφωση να βγει σε διαγωνισμό, στην οποία περίπτωση μπορούμε μόνο να ασκήσουμε κριτική στους κριτές και όχι στους αρχιτέκτονες, επειδή υποπτεύομαι ότι θα υπάρχουν κάποιες συμμετοχές που θα εκπροσωπούν τη σύγχρονη σχολή του Ρομαντικού Πραγματισμού, οι οποίες θα μπορούσαν τουλάχιστον να προσφέρουν μια εναλλακτική.

Ο Goethe είπε κάποτε «δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από φαντασία χωρίς γούστο».  Σε αυτό το έτος της 150ης επετείου, που προσφέρει την ευκαιρία για μια φρέσκια ματιά στο μονοπάτι που έχουμε μπροστά μας και στο οποίο μέχρι τώρα πιθανά μετανιώνετε που μου ζητήσατε να συμμετάσχω, επιτρέψτε μου να εκφράσω την ειλικρινή ευχή τα επόμενα 150 χρόνια να δούμε μια νέα αρμονία μεταξύ φαντασίας και γούστου και στη σχέση μεταξύ των αρχιτεκτόνων και των ανθρώπων αυτής της χώρας.

Μοιραστείτε