Ο Ηρακλειδικός Θυρεός του Πρίγκηπα Φιλίππου και η εξέλιξη του

Mε αφορμή τον θάνατο του ελληνικής καταγωγής Πρίγκηπα Φιλιππου αποφασίσαμε να κάνουμε ένα αφιέρωμα από εραλδική  άποψη και να δούμε την εξέλιξη του θυρεού του που αντανακλούσε την ταραχώδη του ζωή.  

του J. Paul Murdock για το Royal Heraldry 

O Πρίγκηπας Φίλιππος γεννήθηκε το 1921 στην Κέρκυρα. Δεν ήταν Πρίγκηπας του Ηνωμένου Βασιλείου, παρόλα αυτά ήταν Πρίγκηπας της Ελλάδος και της Δανίας. Ο πατέρας του ήταν ο ΑΒΥ Πρίγκηπας Ανδρέας της Ελλάδος, γιος του ΑΜ Βασιλέα Γεώργιου Α! Των Ελλήνων. Ο πάππους του πατέρα του ήταν ο ΑΒ Βασιλέας Χριστιανός Θ!, καθώς ο Βασιλεύς Γεώργιος Α! ξεκίνησε ως Πρίγκηπας Ουίλλιαμ της Δανίας και εκλέχθηκε Αρχηγός του Κράτους. Ως Έλληνας Πρίγκηπας θα μπορούσε να δικαιούται να χρησιμοποιήσει τον Ελληνικό Βασιλικό Θυρεό που δείχνεται εδώ: 

Εν τούτοις, ο Πρίγκηπας Φίλιππος γεννήθηκε εν μέσω του Ελληνο -Τουρκικού Πολέμου (σμ εννοεί της Μικρασιατική Εκστρατεία) η οποία τελείωσε καταστροφικά για την Ελληνική Βασιλική Οικογένεια. Ο Πρίγκηπας Ανδρέας και η οικογένεια του εγκατέλειψαν την χώρα (Ο Πρίγκηπας Φίλιππος διασώθηκε σε ένα ξύλινο κουτί για φρούτα)  πάνω στο Βρετανικό πολεμικό πλοίο Calypso.  Ο Φίλιππος ήρθε κάτω από την προστασία της οικογένειας της μητέρας του , η οποία παρόλο που ήταν Γερμανικής καταγωγής, ήταν μόνιμοι κάτοικοι της Βρετανίας. 

Η μητέρα του Φιλίππου γεννήθηκε ως η Αυτής Γαληνοτάτη Υψηλότης Πριγκήπισσα Αλίκη του Μπάττενμπεργκ και ήταν απόγονος της Βασίλισσας Βικτωρίας μέσω της κόρης τηςΒασίλισσας, Πριγκήπισσα Αλίκη, από την οποία η μητέρα του Πρίγκηπα Φίλιππου πήρε το όνομα της. Αυτή η σύνδεση έγινε πιο στενή κατά την διάρκεια της ζωής του Πρίγκηπα Φιλίππου. Στην διάρκεια του Α! Παγκοσμίου Πολέμου, ο παππούς του, Πρίγκηπας  Λουδοβίκος  του Μπάττενμπεργκ, είχε αρνηθεί τους γερμανικούς τίτλους του και έγινε ο Μαρκήσιος του Μίλφορντ Χέηβεν κατά την επιμονή του ΑΜ Βασιλέα Γεώργιου Ε! Επίσης αγγλοποίησε το όνομα του από Μπάττενμπεργκ σε Μάουντμπάτεν και ήταν αυτό το επίθετο και όχι του πατέρα του, που πήρε ο Πρίγκηπας Φίλιππος όταν ένηλικιώθηκε. 

Τότε άρχισαν τα πράγματα να γίνονται περίπλοκα. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο άρχισε να γίνεται φανερό ότι ο Φίλιππος και η ΑΒΥ Πριγκήπισσα Ελισάβετ, όπως ήταν τότε ο τίτλος της ήταν ερωτευμένοι. Η Ελισάβετ πήγε με τους γονείς της και την αδελφή της σε επίσημη Βασιλική Περιοδεία στην Νότια Αφρική. Για να “σκεφτεί τα πράγματα”. Αποφάσισε να προχωρήσει με την πρόταση γάμου του Φιλίππου. Μερικοί άνθρωποι αναφέρουν και ημερομηνίες (Ο Tζων και ο Ρ.Β Πίντσες στο The Royal Heraldry of England  γράφουν ότι έγινε την 28η Φεβρουαρίου 1947) αλλά κάπου εκεί ο Πρίγκηπας Φίλιππος έγινε Βρετανός πολίτης και δεν ήταν πλέον μέλος της Ελληνικής Βασιλικής Οικογένειας ενώ πήρε το όνομα της οικογένειας της μητέρας του Μάουντμπάττεν. Με την γενεαλογία και την καταγωγή του απλά ως Υποπλοίαρχος Φίλιππος Μάουντμπαττεν του Βασιλικού Ναυτικού αλλά με τον επικείμενο γάμο στην Διάδοχο του Βασιλικού Θρόνου, δικαιούτο και σε εκείνες τις μέρες αναμένετο να αποκτήσει δικό του Θυρεό. Πιθανώς εκείνη την περίοδο άρχισε να χρησιμοποιεί τον κάτωθι:  

Αυτός ο θυρεός είναι ένας συνδυασμός της πατρικής και προς έκπληξη λόγω της εποχής της μητρικής του και κατά συνέπεια της Βρεταννικής του κληρονομιάς (Ίσως ο θείος του από την πλευρά της μητέρας του Λόρδος Λουδοβίκος Μάουντμπάττεν, ο οποίος σύντομα θα γινόταν Κόμης Μάουντμπάττεν της Βούρμα είχε μια επιρροή σε αυτό ως η αδιαμφισβήτητη πατρική φιγούρα στην ζωή του Πρίγκηπα Φιλίππου) Το Οικόσημο δείχνει ένα συνδυασμό του Ελληνικού Βασιλικού Θυρεού (Ένα λευκό Σταυρό σε μπλε που εκπροσωπεί την Ελλάδα μαζί με μια ασπίδα του Δανικού Βασιλικού θυρεού στην κορυφή για να δείξουν την καταγωγή τους από την Σκανδιναυική Βασιλική Οικογένεια) μαζί με το Ασπίδα του Θυρεού (οικόσημο) της ΑΒΥ Πριγκήπισσας Αλίκης, κόρης της Βασίλισσας Βικτωρίας . Το βασικό υποστήριγμα στα αριστερά είναι ο Έλληνας Ημίθεος  Ηρακλής, το οποίο έχει μια λεοντή για περίζωμα και φέρει  φύλλα βελανιδιάς (Αν και το κείμενο κάνει αναφορά σε Δανό δασάνθρωπο , που υπάρχει στον θυρεό της Δανίας , άλλοι όπως οι Nurreys δηλώνουν ότι πρόκειται για τον Ηρακλή )

Το άλλο υποστήριγμα είναι στην πραγματικότητα ένα λιοντάρι των Μπάττενμπεργκ και Μάουντμπάτεν, με διχαλωτή ουρά και φορώντας γύρω από τον λαιμό του ένα Στέμμα σε μπλου ναβάλ χρώμα για να θυμίζει την ναυτική καρριέρα του Πρίγκηπα Φιλίππου. Το λοφίο πάνω από το κρανίο βασίζεται σε αυτό των Μπάττενμπεργκ και Μάουντμπαττεν αλλα έχει την ιδιατερότητα να έχει πέντε Φτερά αντί για τέσσερα. Κατά παράξενο τρόπο τα χρώματα είναι σε πλήρη αντιστροφή του Θυρεού των Μάουντμπάττεν, όπως θα δούμε αργότερα.

Αυτός ο θυρεός είναι ένας συνδυασμός της πατρικής και προς έκπληξη λόγω της εποχής της μητρικής του και κατά συνέπεια της Βρεταννικής του κληρονομιάς (Ίσως ο θείος του από την πλευρά της μητέρας του Λόρδος Λουδοβίκος Μάουντμπάττεν, ο οποίος σύντομα θα γινόταν Κόμης Μάουντμπάττεν της Βούρμα είχε μια επιρροή σε αυτό ως η αδιαμφισβήτητη πατρική φιγούρα στην ζωή του Πρίγκηπα Φιλίππου) Το Οικόσημο δείχνει ένα συνδυασμό του Ελληνικού Βασιλικού Θυρεού (Ένα λευκό Σταυρό σε μπλε που εκπροσωπεί την Ελλάδα μαζί με μια ασπίδα του Δανικού Βασιλικού θυρεού στην κορυφή για να δείξουν την καταγωγή τους από την Σκανδιναυική Βασιλική Οικογένεια) μαζί με το Ασπίδα του Θυρεού (οικόσημο) της ΑΒΥ Πριγκήπισσας Αλίκης, κόρης της Βασίλισσας Βικτωρίας . Το βασικό υποστήριγμα στα αριστερά είναι ο Έλληνας Ημίθεος  Ηρακλής, το οποίο έχει μια λεοντή για περίζωμα και φέρει  φύλλα βελανιδιάς (Αν και το κείμενο κάνει αναφορά σε Δανό δασάνθρωπο , που υπάρχει στον θυρεό της Δανίας , άλλοι όπως οι Nurreys δηλώνουν ότι πρόκειται για τον Ηρακλή ) 

Το άλλο υποστήριγμα είναι στην πραγματικότητα ένα λιοντάρι των Μπάττενμπεργκ και Μάουντμπάτεν, με διχαλωτή ουρά και φορώντας γύρω από τον λαιμό του ένα Στέμμα σε μπλου ναβάλ χρώμα για να θυμίζει την ναυτική καρριέρα του Πρίγκηπα Φιλίππου. Το λοφίο πάνω από το κρανίο βασίζεται σε αυτό των Μπάττενμπεργκ και Μάουντμπαττεν αλλα έχει την ιδιατερότητα να έχει πέντε Φτερά αντί για τέσσερα. Κατά παράξενο τρόπο τα χρώματα είναι σε πλήρη αντιστροφή του Θυρεού των Μάουντμπάττεν, όπως θα δούμε αργότερα.  

Εν τούτοις και άλλες περίεργες εκτροπές (η στην πραγματικότητα διαβλέψεις) μαζεύονται όταν παρατηρήσει κανείς την ασπίδα. Κατ’ άρχήν  το Οικόσημο (ασπίδα)  της Δανικής Βασιλικής Οικογένειας σε διεκδίκηση επί του Σταυρού της Ελλάδος είναι η εκδοχή που δημιουργήθηκε από τον ΑΜ Βασιλέα Χριστιανό Θ! της Δανίας, από τον οποίο ο Πρίγκηπας Φίλιππος κατάγεται .  Αυτό μπορεί να μην είναι αξιόλογο καθ’ αυτό. ¨Όμως ρίξτε μια ματιά στον Θυρεό του γιού του Βασιλιά Χριστιανού, του Βασιλέα Γεώργιου του Α! των Ελλήνων, του πρώτου μονάρχη της σύγχρονης Ελλάδος. Το 1863, όταν καλέσθηκε να γίνει Βασιλέας των Ελλήνων, ο Γεώργιος αποφάσισε να απλοποιήσει την Δανική ασπίδα, κάτι το οποίο η Βασίλισσα Μαργαρίτα Β! θα έκανε  δεκαετίες αργότερα. Αυτό μπορεί να φαίνεται περίεργο, αλλά είχε προηγούμενο στην ΑΒΥ Πριγκήπισσα Μαρίνα, η οποία ήταν η Ελληνίδα πρώτη εξαδέλφη τηου Πρίγκηπα Φιλίππου και που παντρεύτηκε τον ΑΒΥ Δούκα του Κέντ, Πρίγκηπα Γεώργιο. Και αυτή επίσης υιοθέτησε  το πιο πολύπλοκο οικόσημο του Βασιλέα Χριστιανού Θ!  

Ο παραπάνω Θυρεός πρέπει να έχει γίνει ο γάμος του με την Πριγκήπισσα Ελισάβετ, γύρω στις 28 Φεβρουαρίου 1947. Έχει το κράνος ενός Τζέντλεμαν, ένα απλό κράνος που δείχνει προς τα αριστερά. Εν τούτοις, την ημέρα πριν τον Γάμο, για να μπορέσει ο Φίλιππος να περπατήσει στον διάδρομο της εκκλησίας με το Παράσημο του Βρεταννικού Τάγματος του Ιππότη μαζί με το Αστέρι του Ελληνικού Τάγματος του Σωτήρα, η ΑΜ ο Βασιλέας ΣΤ! έχρισε τον μελλοντικό του γαμπρό μέλος του Τάγματος της Περικνημίδας, έχοντας χρίσει μέλος και την κόρη του λίγο νωρίτερα. Αυτό έκανε τον Φίλιππο Ιππότη και κατα συνέπεια Υποπλοίαρχο Σερ Φίλιπ Μάουντμπάττεν 

Την ίδια μέρα η Αυτού Μεγαλειότης ΄΄εχρισε επίσης τον Φίλιππο ως Αυτού Βασιλική Υψηλότητα ειδικά και “με άδεια του Βασιλέα  κάτω από την Μεγάλη Σφραγίδα του Βασιλείου” [The London Gazette, Τεύχος 38128, Σελίδα  5495, 21 Νοεμβρίου 1947]. Το ίδιο έντυπο δήλωνε ότι ο Βασιλέας ανακήρυξε τον Φίλιππο Δούκα της Βασιλικής Οικογένειας το πρωί του Βασιλικού Γάμου. (το γεγονός ότι τεχνικά δεν ήταν Πρίγκηπας Φίλιππος θα δημιουργούσε πολλές συζητήσεις μέχρι που η Βασίλισσα θα επανόρθωνε το πρόβλημα λίγο πριν την 10η επέτειο του γάμου τους. Πολύ αργά για το Τάγμα της Υπηρεσίας ! 

Ο Θυρεός της ΑΒΥ Υποπλοίαρχου Σερ Φίλιπ Μάουντμπαττεν, Δούκα του Εδιμβούργου, Κόμη του Μέριονεθ και Βαρώνου έγινε ο ακόλουθος : 

Τα προβλήματα δημιουργίας θυρεού δεν τελείωσαν. Στον Δούκα του Εδιμβούργου πρέπει κατά κάποιο τρόπο να μην άρεσε ο Θυρεός του. Γνωστός ως πραγματιστής παρά ως ρομαντικός, αλλά επίσης λίγο και ως σχεδιαστής, ειδικά κοσμημάτων, ο Φιλιππος βοήθησε να σχεδιαστεί ένας νέος Θυρεός, ο οποίος έγινε αποδεκτός το 1949. Το Οικόσημο που δείχνεται εδώ απλοποιεί όλα τα νήματα της ζωής του  με ένα Grant ειδικά για αυτόν, παρά μια συλλογή πάνω στο οικόσημο και επίσης έχει ενσωματώσει μια απεικόνιση του τίτλου του. Η απόδοση των ενώσεων μέσα στον θυρεό απλοποιήθηκε σε  Quarterly I Denmark, II Greece, III Mountbatten και IV Edinburgh. 

Μόνο το Οικόσημο άλλαξε και ενώ το σχέδιο ήταν σίγουρα λιγότερο περίπλοκο κάνοντας το καθαρότερο σε λάβαρα τα οποία χρησιμοποιόταν συχνότερα ως σημαίες επί αμάξης δεν το κάνει να φαίνεται εντελώς ρομαντικό. Ϊσως αυτό έγινε επίτηδες για να αντανακλά τον πραγματιστικό χαρακτήρα του Πρίγκηπα Φιλίππου. 

Ευχαριστούμε τον εραλδικό καλλιτέχνη Γιώργο Σχοινά για την απόδοση εραλδικών όρων