του Chuck Chalberg
Kαθώς ετοιμαζόμαστε για το Χριστουγεννιάτικο δείπνο με τις οικογένειες μας, μπορεί να εκπλησσόσασταν αν μαθαίνατε ότι κάποιος που πάντα απολάμβανε το Χριστουγεννιάτικο δείπνο, δήλωσε ότι ήταν χορτοφάγος. Αυτός ο κάποιος ήταν ο εύσωμος Γκίλμπερτ Τσέστερτον. Πως θα μπορούσε να είναι αλήθεια; Στο κάτω -κάτω της γραφής, κάθε άλλο παρά λεπτός και αδύνατος ήταν. Και όμως σύμφωνα με την δική του παραδοχή ήταν χορτοφαγος, αλλά με μια βασική διαφοροποίηση: ήταν μόνο “ανάμεσα στα γεύματα.”
Όπως πολλοί από αυτούς που είναι τελείως χορτοφάγοι, πολλοί από αυτούς στεναχωριούνται για τα πάντα, ο Τσέστερτον θα μπορούσε μόνο σε κάποιες στιγμές στεναχωριόταν υπερβολικά. Αλλά σε αντίθεση με αυτούς που εξασκούσαν την χορτοφαγία στην διάρκεια των φαγητών τους, ο Τσέστερτον είχε μια διαφορετική στεναχώρια όταν ερχόταν το Χριστουγεννιάτικο δείπνο. Αν οι χορτοφάγοι στεναχωριόταν για την τύχη κάποιων συγκεκριμένων ζώων, ο Τσέστερτον στεναχωριόταν για την τύχη των Χριστουγεννιάτικων δείπνων μείον τα ζαμπόν και τις γαλοπούλες.
Ο 34χρονος Τσέστερτον εξέφρασε αυτήν την συγκεκριμένη ανυσηχία σε ένα από τα δοκίμια στο “Illustrated London News” (Ιλλουστρέητεν Λόντον Νιούζ). Ξεκίναγε το δοκίμιο κάνοντας ακόμα μία εξομολόγηση: “Δεν είναι η δουλειά μου να καθορίσω τι σημαίνουν η ζωή ή ο θάνατος για μια γαλοπούλα.”
Όμως κάτι άλλο ήταν εκείνο που τον ενδιέφερε και πιο συγκεκριμένα “η ψυχή του Σκρούτζ και το σώμα του Κράτσιτ”. Για αυτόν τον λόγο, συνέχιζε όλοι οι άνθρωποι συμπεριλαμβανομένων του Σκρουτζ και των Κράτσιτς ήταν στην ίδια βάρκα σε μια συνήθως φουρτουνιασμένη θάλασσα. Και με το “όλοι” εννοούσε χορτοφάγους και μη χορτοφάγους (συμπεριλαμβανομένων αναμφίβολα αυτούς τους σκανδαλιάρηδες που δηλώνουν χορτοφάγοι ανάμεσα στα δείπνα), που καθένας τους χρωστούσε “φοβερή και τραγική αφοσίωση” ο ένας στον άλλο.
Και τι θα γίνει αν οι άνθρωποι βρεθούν να λιμοκτονούν σε μια φουρτουνιασμένη θάλασσα; Τι θα γίνει τότε; Η λύση του Τσέστερτον είναι απλή και ευθύς: πιάστε καρχαρίες και φάτε τους.
Και τι θα γίνει αν κάποιος στο πλοίο εναντιωθεί στην ιδέα και επιμένει ότι κανένας καρχαρίας δεν θα έπρεπε να σκοτωθεί και να φαγωθεί ; Τι θα γίνει τότε; Για μια ακόμη φορά, ο Τσέστερτον έχει έτοιμη απάντηση : κατηγορήστε τον τύπο για προδοσία και καταδικάστε τον ως προδότη του ανθρώπινου είδους.
Ρέμπραντ: Ο Χριστός στην Φουρτούνα της Λίμνης της Γαλιλαίας
Mετά ο Τσέστερτον έστρεψε την προσοχή του στην ζωοτομία (vivisection). Όπως μπορεί να φαντάζεστε, ήταν εναντίον του να κόβεις συνειδητά σκυλιά στο όνομα κάποιας προχωρημένης επιστήμης. Και ήταν ενάντια σε αυτήν την περίοδο, περισσότερο από το να είναι μόνο στην διάρκεια των γευμάτων, πριν προσθέσει ότι αντιτίθεται στο να σκοτώνει κανείς ζωντανά ζώα για τον ίδιο λόγο που προτιμά νεκρές γαλοπούλες.
Βλέπετε η ζωοτομή ήταν σκληρή, αλλα το ίδιο ήταν και ο “ασκητισμός κατά των Χριστουγέννων”. Ακόμα περισσότερο, και οι δύο κακομεταχειρήσεις αναστάτωναν την “φυσιολογική συντροφιά” και οι δύο κατέστρεφαν “τα φυσιολογικά, καλά αισθήματα” – και όλα στο όνομα ενός πράγματος που ήταν “διανοητικό και διασκεδαστικό, ιδεαλιστικό και απόμακρο”
Ακόμα περισσότερο, και τα δύο έτειναν να κάνουν κάτι το οποίο δεν ήταν απλώς σκληρό, αλλά “φρικτό”. Ο χορτοφάγος, ο οποίος εδω ορίζεται ως “ο ανθρωπιστής που μισεί τα Χριστούγεννα” ήταν αποφασισμένος να καταστρέψει το τραπέζι των Χριστουγέννων. Ήταν ακόμα αποφασισμένος να καταφέρει αυτό που για τον Τσέστερτον φαινόταν απίθανη δουλειά, με άλλα λόγια να πετύχει κάποιος να νοιώθει συμπόνοια για μια γαλοπούλα.
Με την ίδια ένδειξη, ο Τσέστερτον σκεφτόταν ότι οι “μοντέρνοι ανθρωπιστές” (η αλλιώς αυτοί που οριζόταν ως πλήρως χορτοφάγοι) έκαναν ένα παρόμοιο λάθος όταν επέμεναν ότι η ζωοτομή και το κυνήγι είναι το ίδιο πράγμα. Για τον Τσέστερτον η διαφορά ανάμεσα στα δύο ήταν ταυτόχρονα απλή και τεράστια.
Ναι, ο κυνηγός ήταν ένας προσωρινός εξολοθρευτής, αλλά μόνο στην υγιή αίσθηση με την οποία κάθε δημιούργημα μπορεί να είναι εξολοθρευτής” Για μια στιγμή, αλλά μόνο για αυτήν την στιγμή, ο κυνηγός γίνεται άλλο ζώο. .
Η χορτοφάγος συγγενής που καταστρέφει το χριστουγεννιάτικο γεύμα
Αυτό όμως για αυτόν που κάνει ζωντανά πειράματα επί ζώων, ο οποίος παίρνει ένα αθώο πλάσμα και το υποτάσσει σε πράγματα που μόνο ένας άνθρωπος θα μπορούσε να το υποτάξει.
Ο Τσέστερτον δεν αρνιόταν ότι όλοι είμαστε ικανοί να κάνουμε “φρικτά πράγματα”, ειδικά όταν βρισκόμαστε σε φρικτές καταστάσεις. Μα πριν κάνουμε ένα φρικτό πράγμα, προειδοποιούσε ότι πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι είμαστε όντως σε μια φρικτή κατάσταση.
“Τι είχαν όλα αυτά να κάνουν με το Χριστουγεννιάτικο δείπνο;” , ρωτούσε τελικά ο Τσέστερτον. Μόνο με το ότι πάντα σχεδίαζε να φάει μεγάλες ποσότητες γαλοπούλας σε μια τέτοια “υπέροχη ημέρα”. Και ακόμα περισσότερο όσο αφορά το κυρίως νόημα της όλης συζήτησης, θα έτρωγε “δίχως την παραμικρή υποψία ντροπής η αμφιβολίας – και με την “πλήρη γνώση ότι τρώγοντας ένα τέτοιο δείπνο ήταν το “σωστό και καλό πράγμα” που πρέπει να κάνει.
Και γυρνώντας πίσω στο Χριστουγεννιάτικο δείπνο, ο Τσέστερτον επίσης ανακάλυπτε ξανά τον Σκρουτζ, τα Κράτσιτ και τους υπόλοιπους από εμάς, όλους στην ίδια βάρκα στην ίδια φουρτουνιασμέν θάλασσα. Όμως τώρα όλοι είχαν την θέση τους στο τραπέζι, συμπεριλαμβανομένης και της γαλοπούλας. Μα είτε πεθαμένη είτε ζωντανή, αναπόφευκτα και πάντα η “γαλοπούλα και εγώ μας αρέσουν πλοία που περνάνε την νύχτα.”
Φυσικά, ο Τσέστερτον βεβαίωσε τους αναγνώστες του ότι επιθυμούσε κάθε γαλοπούλα να είναι καλά, πριν προσθέσει ότι πραγματικά δεν ήταν δυνατόν να ξέρει ή όχι να φέρθηκε καλά στην γαλοπούλα. Αφού ξεκαθάρισε αυτό, ο Τσέστερτον υποσχέθηκε να κάνει ότι είναι δυνατόν να αποφύγει “τεχνητό βασανισμό” της γαλοπούλας, είτε αυτό σημαίνει να μπήζει καρφίτσες για να διασκεδάσει, είτε να του καρφώνει μαχαίρια για το καλό της επιστήμης”
Που κολλάει όλο αυτό με το να τρως γαλοπούλα στο Χριστουγεννιάτικο δείπνο; Τι σήμαινε αυτό; Ακόμα καλύτερα, τι δεν σημαίνει αυτό για τον αυτόν που σύντομα θα δηλώνει μη χορτοφάγος; Για τον Τσέστερτον, σίγουρα δεν σήμαινε ότι δεν εύχεται στην γαλπούλα να είναι καλά. Ούτε σήμαινε ότι επρόκειτο να μετατρέψει την γαλοπούλα σε θύμα η σκλάβο ή “μάρτυρα στα μάτια του Θεού”
Όλη αυτή η εικασία μπήκε σε “μια σφαίρα μυστικισμού και θεολογίας” η οποία ήταν πέρα από τα μέτρα του Γκ. Κ. Τσέστερτον και για αυτό πέρα από όλους τους ζώντες ανθρώπους. Ενω ζούσε σε αυτήν την σφαίρα, ο Τσέστερτον δεν μπορούσε να αντισταθεί στο να προσθέσει ότι ήταν πέρα από την ίδια την γαλοπούλα, που ήταν “μια περισσότερο απόκρυφη και φοβερή φιγούρα από όλους τους αγγέλους και αρχαγγέλους στον Ουρανό”.
Η γαλοπούλα ως μια απόκρυφη φιγούρα; Για τον Τσέστερτον, αυτό συνέβαινε γιατί ο Θεός, έχοντας μας αποκαλύψει έναν αγγελικό κόσμο, ποτέ δεν μπήκε στον κόπο να μας πεί τι σημαίνει γαλοπούλα. Μα ούτε και η γαλοπούλα, που ήταν “δυο φορές αίνιγμα” εννοώντας ότι το πτηνό δεν ήταν μόνο μυστήριο στον εαυτό του, αλλά και μυστήριο στους υπόλοιπους από εμάς.
Ο Τσέστερτον ολοκλήρωνε με το να παραδεχθεί ότι οι πλήρως χορτοφάγοι θα έβρισκαν δίχως αμφιβολία τη γραμμή σκέψης του “απόλυτα απογοητευτική“. Για να προσθέσει στην απογοήτευση τους, αλλά όχι στην δική του, ο Τσέστερτον δεν είχε καμία λύση να προτείνει σχετικά με το αίνιγμα που ήταν η γαλοπούλα. “Ω πρότεινε, “Μπορεί να προσπαθείτε να λύσετε το πρόβλημα με το να κοιτάζετε μια ζωντανή γαλοπούλα για μία ή δύο ώρες. Μα τι θα μπορούσε να πετύχει αυτό; Στο τέλος του χρόνου που περνάτε μαζί της, ούτε ο άνθρωπος, ούτε το πτηνό θα ωφελείτο. Και ακόμα χειρότερα, η μόνη ανακαλυψη του ανθρώπου θα ήταν η συνειδητοποίηση ότι το αίνιγμα που ήταν η γαλοπούλα ήταν ακόμα πιο έντονο, αντί να γίνει λιγότερο.
Και αυτός είναι ένας ακόμα λόγος να κάτσετε να γιορτάσετε τρώγωντας μια νεκρή γαλοπούλα στο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Και ανάμεσα στις μπουκιές, μπορείτε να βεβαιώσετε τους χορτοφάγους φίλους σας, ότι και εσείς είστε χορτοφάγος- ανάμεσα στα γεύματα.
Ο Τζων “Τσάκ” Τσάρλμπεργκ διδάσκει Αμερικάνικη Ιστορία στο Normandale Community College, γράφει άρθρα από την Μινεσότα και ζωντανεύει επί σκηνής ιστορικά πρόσωπα, όπως ο Γκ. Κ. Τσέστερτον, ο Τζωρτζ Όργουελ, ο Χ. Λ. Μένεκεν, ο Μπράνς Ρίκυ και ο Τέντ Ροούζβελτ στο History on Stage.
