Μ. Τετάρτη 2011
Πασχαλινή συναυλία της Ορχήστρας Πατρών υπό τη διεύθυνση του Δημήτρη Μποτίνη στο Δημοτικό Θέατρο Απόλλων της Πάτρας.
Joseph Haydn (1732-1809): Οι επτά λόγοι του Χριστού στον Σταυρό.
Επιμέλεια κειμένου-Αφήγηση: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος
Το κείμενο που πλαισιώνει το έργο του Χάυδν, περιλαμβάνει τις περικοπές των Ευαγγελίων που αναφέρονται στη Σταύρωση και άλλα χωρία του Ευαγγελίου, που έχουν σχέση με τα λόγια του Χριστού από τον Σταυρό. Επίσης, στίχους και ποιήματα των: Ρωμανού Μελωδού, Νίκου Γκάτσου, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, Ντίνου Χριστιανόπουλου (απόδοση του Κατά Ματθαίον Ευαγγελίου στη νέα ελληνική).
Το κείμενο έχει ως εξής:
1. Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι
Καὶ ὅτε ἀπῆλθον ἐπὶ τὸν τόπον τὸν καλούμενον Κρανίον, ἐκεῖ ἐσταύρωσαν αὐτὸν καὶ τοὺς κακούργους, ὃν μὲν ἐκ δεξιῶν, ὃν δὲ ἐξ ἀριστερῶν. ὁ δὲ Ἰησοῦς ἔλεγε· Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι.
Να αγαπάτε τους εχθρούς σας, να ευλογείτε εκείνους που σας καταριούνται, να κάνετε καλό σ’ εκείνους που σας μισούν και να προσεύχεστε για κείνους που σας κακομεταχειρίζονται και σας κατατρέχουν, για να γίνετε γιοί του πατέρα σας που είναι στους ουρανούς…
Πάτερ, άφες αυτοίς… Πάτερ… άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών. Κύριε, μη στήσεις αυτοίς την αμαρτίαν ταύτην.
2. Ἀμήν λέγω σοι· σήμερον μετ ‘ ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τῷ Παραδείσῳ
Εἷς δὲ τῶν κρεμασθέντων κακούργων ἐβλασφήμει αὐτὸν λέγων· εἰ σὺ εἶ ὁ Χριστός, σῶσον σεαυτὸν καὶ ἡμᾶς. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἕτερος ἐπετίμα αὐτῷ λέγων· οὐδὲ φοβῇ σὺ τὸν Θεόν, ὅτι ἐν τῷ αὐτῷ κρίματι εἶ; καὶ ἡμεῖς μὲν δικαίως· ἄξια γὰρ ὧν ἐπράξαμεν ἀπολαμβάνομεν· οὗτος δὲ οὐδὲν ἄτοπον ἔπραξε. καὶ ἔλεγε τῷ ᾿Ιησοῦ· μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου. καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· ἀμὴν λέγω σοι, σήμερον μετ᾿ ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τῷ παραδείσῳ.
Βαριά τα βήματά μου σέρνω
στο φως της μέρας το θαμπό
κρίνα της άνοιξης σου φέρνω
και στο σταυρό σου τ’ ακουμπώ
φίλε δακρυοπότιστε
των πρωτίστων πρώτιστε.
Σήμερα ο Άδης ηνεώχθη
γεφύρι εγίνη ο Γολγοθάς
και στου θανάτου εσύ την όχθη
άφατο δρόμο ακολουθάς
έγγιστε κι ανέγγιστε
των μεγίστων μέγιστε.
5. Διψῶ
εἰδὼς ὁ Ἰησοῦς ὅτι πάντα ἤδη τετέλεσται, ἵνα τελειωθῇ ἡ γραφή, λέγει· Διψῶ. σκεῦος οὖν ἔκειτο ὄξους μεστόν· οἱ δὲ πλήσαντες σπόγγον ὄξους καὶ ὑσσώπῳ περιθέντες προσήνεγκαν αὐτοῦ τῷ στόματι· και γευσάμενος, οὐκ ήθελε πιεῖν.
Μες στην τόση μου εκμηδένιση Κύριε,
εδίψησέ σε η ψυχή μου
Ἐν γῇ ἐρήμω καὶ ἀβάτω καὶ ἀνύδρω.
Θέλω ν’ ἀγγίξω τὸ χέρι σου καὶ νὰ σωπάσω.
Νὰ καρτερέσω τὴν Κυριακή, τὴν ἀνάπαυση,
νὰ λυτρωθῶ ἀπὸ τὴ μνήμη τοῦ σώματος,
νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ τὸν πολὺ θερισμό,
γιὰ τὴν ὥρα ποὺ ἔρχεται.
Ἐδίψησέ σε ἡ ψυχή μου.
Μες στην τόση εκμηδένιση…
Όλα στερέψαν σιγά σιγά.
Τα περιστέρια πετούν αργά
σε λίμνες άνυδρες βάλτους υγρούς
σε διψασμένους κήπους κι αγρούς.
Εδίψησέ σε η ψυχή μου, Κύριε, εδίψησέ σε η ψυχή μου.
6. Τετέλεσται
ὅτε οὖν ἔλαβεν τὸ ὄξος ὁ Ἰησοῦς εἶπεν· τετέλεσται, καὶ κλίνας τὴν κεφαλὴν παρέδωκεν τὸ πνεῦμα.
Πάτερ, ἐλήλυθεν ἡ ὥρα· δόξασόν σου τὸν υἱόν, ἵνα καὶ ὁ υἱὸς σου δοξάσῃ σε … ἵνα πᾶν ὃ δέδωκας αὐτῷ δώσῃ αὐτοῖς ζωὴν αἰώνιον. αὕτη δέ ἐστιν ἡ αἰώνιος ζωή, ἵνα γινώσκωσί σε τὸν μόνον ἀληθινὸν Θεὸν καὶ ὃν ἀπέστειλας Ἰησοῦν Χριστόν. ἐγώ σε ἐδόξασα ἐπὶ τῆς γῆς, τὸ ἔργον ἐτελείωσα ὃ δέδωκάς μοι ἵνα ποιήσω· καὶ νῦν δόξασόν με σύ, πάτερ, παρὰ σεαυτῷ τῇ δόξῃ ᾗ εἶχον πρὸ τοῦ τὸν κόσμον εἶναι παρὰ σοί.
7. Πάτερ, εἰς χεῖράς σου παρατίθεμαι τὸ πνεῦμά μου
Ἦν δὲ ὡσεὶ ὥρα ἕκτη καὶ σκότος ἐγένετο ἐφ᾿ ὅλην τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης, τοῦ ἡλίου ἐκλείποντος, καὶ ἐσχίσθη τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ μέσον·
καὶ φωνήσας φωνῇ μεγάλῃ ὁ Ἰησοῦς εἶπε· πάτερ, εἰς χεῖράς σου παρατίθεμαι τὸ πνεῦμά μου· καὶ ταῦτα εἰπὼν ἐξέπνευσεν.
Εἰς χεῖράς σου παραθήσομαι τὸ πνεῦμά μου· ἐλυτρώσω με, κύριε ὁ θεὸς τῆς ἀληθείας.
Και τότε το καταπέτασμα του ναού σκίστηκε στα δύο από πάνω ως κάτω, και η γη σείστηκε και οι πέτρες σκίστηκαν, και τα μνήματα άνοιξαν και πολλά σώματα κεκοιμημένων αγίων αναστήθηκαν και μπήκαν στην αγία πόλη και εμφανίστηκαν σε πολλούς. Αλλά και ο εκατόνταρχος κι αυτοί που ήταν μαζί του και φύλαγαν τον Ιησού, βλέποντας τον σεισμό και τα γενόμενα φοβήθηκαν πολύ και είπαν: “Αληθινά, γιός Θεού ήταν αυτός”.
