Στις 21 Μαϊου 1674, η αριστοκρατία εξέλεξε τον Ιωάννη Σομπιέσκι, Βασιλέα της Πολωνίας και Μεγάλο Δούκα της Λιθουανίας. ¨Ομως όπως λέει και ο πρόσφατος βιογράφος του: “Ο ρομαντισμός της μεγάλης σάγκας του Τζ.Ρ.Ρ. Τόλκιν ήταν εν μέρει εμπνευσμένος από την δράση του Γιαν Σομπιέσκι κατά την Δεύτερη Πολιορκία της Βιέννης το 1683, όταν η Χριστιανική Ευρώπη σταμάτησε την πορεία του μαχητικού Ισλάμ”.
του Ντουάιτ Λονγκνέκερ
Mια ελάσσονα παρατήρηση σε ένα πρόσφατο δοκίμιο ξεκίνησε μια σειρά διασυνδέσεων που θα ευχαριστήσει Χριστιανούς, συντηρητικούς, κυνηγούς άγνωστων πλευρών της Ιστορίας και οπαδούς του Τζ.Ρ.Ρ. Τόλκιν. Η Κάρυ Γκρές έπαιρνε μια συνέντευξη με τον Ελληνο_πολωνό βιογράφο του Μιλτιάδη Βαρβούνη για λογαριασμό του “Νάσιοναλ Καθόλικ Ρέτζιστερ”. Ο κύριος Βαρβούνης είναι ο συγγραφέας του βιβλίου “ Jan Sobieski: The King Who Saved Europe” (Ιωάννης Σομπιέσκι: Ο Βασιλιάς που έσωσε την Ευρώπη) . Στην συνέντευξη του σχολιάζει :
“Ο Ιωάννης Σομπιέσκι υπήρξε ένας από τους πιο λαμπρούς κυβερνήτες που διοίκησαν ποτέ στρατό. Απέκτησε φήμη και δόξα στα 30 του, εξαιτίας των εξαιρετικών στρατιωτικών ικανοτήτων του και αναγνωριζόταν ως ο μεγαλύτερος βασιλιάς -πολεμιστής του καιρού του σε όλο το υπόλοιπο της ταραγμένης του ζωής. Ο πατριωτισμός του, η δυνατή του πίστη, και η ελπίδα του στον Θεό, η στρατιωτική του φήμη, το γούστο του στις τέχνες και τα γράμματα και τα ταλέντα του -όλα αυτά ήταν θρυλικά κατά την διάρκεια της ζωής του. Από την εποχή του Β! Παγκοσμίου Πολέμου, δεν έχει κυκλοφορήσει κανένα εγγλέζκο βιβλίο για τον βασιλιά που έσωσε την Ευρώπη από τους πολεμιστές του Ισλάμ στην Πολιορκία της Βιέννης (1683) μια μάχη που ενέπνευσε τον Τζ.Ρ.Ρ. Τόλκιν για την επική επέλαση του ιππικού στο Ρόχιριμ που έλυσε την πολιορκία του Μίνας Τίρινθ στην τριλογία του “Άρχοντα των Δακτυλιδιών”.
Η Επέλαση στο Ροχίριμ του Τόλκιν ήταν επηρεασμένο από την επέλαση του Σομπιέσκι στην Πολιορκία της Βιέννης
Για αυτούς που δεν το ξέρουν, η Πολιορκία της Βιέννης συγκρίνεται με την Ναυμαχία της Ναυπάκτου όσο αφορά την επί αιώνες προσπάθεια της Χριστιανικής Ευρώπης να σταματήσει την επέλαση του μαχητικού Ισλάμ. Η τελική μάχη πήρε μέρος στις 11 -12 Σεπτεμβρίου 1683. (προσέξτε την ημερομηνία της 11/ 9). Από τον Ιούλιο, οι δυνάμεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας υπό τον Καρά Μουσταφά πολιορκούσαν την πόλη της Βιέννης. Τον Σεπτέμβριο ήδη οι υπερασπιστές της λιμοκτονούσαν και ήταν εξαντλημένοι. Ο Γερμανικός και ο Βαυαρικός στρατός βάδιζαν προς βοήθεια, αλλά οι τεράστιες και καλοοργανωμένες Οθωμανικές δυνάμεις συνέχιζαν την πολιορκία τους, σκάβοντας χαρακώματα για να κρυφτούν από τους υπερασπιστές πάνω στα τείχη της πόλης και σκάβοντας λαγούμια για να τινάξουν στον αέρα τις οχυρώσεις από κάτω. Εν τω μεταξύ ο Βασιλιάς Γιάν η Ιωάννης Γ! Σομπιέσκι επέλανε προς τα νότια από την Πολωνία με το καλοεκπαιδευμένο του ιππικό, τους Φτερωτούς Ουσσάρους.
Με το που έφτασε στην Βιέννη, και με τον Οθωμανικό στρατό έτοιμο σχεδόν να γκρεμίσει τα τείχη, ο Σιομπέσκι διέταξε επίθεση όλων των δυνάμεων στις 12 Σεπτεμβρίου. Νωρίς το πρωί αυτής της ημέρας, ο ενωμένος στρατός σχεδόν 65.000–76.000 ανδρών (συμπεριλαμβανομένων 27.000 Πολωνών) επιτέθηκε μια Τουρκική δύναμη σχεδόν 80.000–115.000 ανδρών. Σχεδόν στις 5 μ.μ, αφού παρακολουθούσε την μάχη του πεζικού από την κορυφή του λόφου Κάλενμπεργκ, ο Σομπιέσκι οδήγησε το ιππικό του σε μια μαζίκή επέλαση στις πλαγιές του λόφου. Η παραπαίουσα Οθωμανική γραμμή μάχης έσπασε και οι Οθωμανικές δυνάμεις σκορπίσθηκαν εν συγχήσει. Μισή ώρα αργότερα, ο Σομπιέσκι έμπαινε στην ερημωμένη σκηνή του Καρά Μουσταφά και η Πολιορκία της Βιέννης τελείωσε.
Oι Φτερωτοί Ουσσάροι του Σομπιέσκι εσωσαν την Βιέννη και την Ευρώπη από το Ισλαμ
Οι ιστορικοί πιστεύουν ότι ήταν η μεγαλύτερη επίθεση ιππικού στην ιστορία. Όχι μόνο σάρωσε τον Οθωμανικό στρατό που πολιορκούσε την πόλη, αλλά ετοίμασε τον δρόμο για μια εκκαθαριστική επιχείρηση που θα ξεκοίλιαζε την οθωμανική επέλαση στην Ευρώπη για αρκετούς αιώνες. Όταν διαβάζει κανείς τις περιγραφές της μάχης είναι εύκολο να συμφωνήσει κανείς την παρατήρηση του Βαρβούνη ότι υπήρξε η έμπνευση για την “Επέλαση του Ρόχιρριμ” του Τόλκιν.
Ο ρομαντισμός της μεγάλης σάγκας του Τόλκιν εμπνεύσθηκε περαιτέρω και από ένα ακόμα θέμα που απηχεί δια μέσω της ιστορίας: του μια φορά Βασιλιά και πάντα Βασιλιά. Η ιδέα επιζεί στους Θρύλους του Βασιλιά Αρθούρου, αλλά απηχεί και την Εβραϊκή ιδέα του Γιου του Δαυίδ που θα επσιτρέψει μια μέρα να διεκδικήσει τον θρόνο του πατέρα του. Η ιστορία του εξόριστου βασιλιά που περιμένει υπομονετικά να επιστρέψει θριαμβευτικά ήταν μια ιστορική αλήθεια για τους Ιακωβίτες διεκδικητές του θρόνου της Αγγλίας. Από την εποχή του εκθρονισμού και της εξορίας του Ιάκωβου Β!, οι Στιούαρτ που διεκδικούσαν τον Θρόνο της Αγγλίας, ζούσαν στο εξωτερικό μερικές φορές συνωμοτούσαν να πάρουν πισω τον θρόνο που τους ανήκε δικαιωματικα και μερικές φορές περίμεναν κάποιος να τους αποκαταστήσει στον θρόνο.
Ο ηρωίκός και τραγικός Πρίγκηπας Ιάκωβος Eδουάρδος Στιούαρτ η Ιάκωβος Γ! ενέπνευσε τον Τόλκιν
Η πιο οδυνηρή και δυναμική ιστορία των Στιούαρτ ήταν αυτή του Ιάκωβου Γ!, του γιού του εκθρονισμένου Ιάκωβου Β! Ο Ιάκωβος Γ! Μεγάλωσε παρακολουθώντας τις Προτεστάντες θείες του και τους άνδρες τους να κυβερνούν αυτοί αντί του ίδιου και του πατέρα του. Με τον θάνατο της Βασίλισσας Άννας να πλησιάζει, ο Λόρδος Μπόλινγκμπροκ και ο αρχηγός των Τόρυς προσέγγισαν τον Ιάκωβο Γ! Και τους προσέφεραν τον θρονο της Αγγλίας με μόνο όρο να ασπαστεί τον Προτεσταντισμο. Αρνήθηκε να το κάνει και έτσι παραιτήθηκε του θρόνου για χάριν της Καθολικής του πίστης .
Το θέμα του ευγενούς και επί μακρόν χαμένου βασιλιά ενέπνευσε στον Τόλκιν την δημιουργία του Γρηγοροπόδαρου- του Άραγκορν η Βασιλά Ελεσσάρ- ενώ η επίθεση του Σομπιέσκι έδωσε την έμπνευση για την νίκη στη Μίνας Τίριθ. Μια επιπλέον ωραία δύνθεση (που υπαινίσσεται τον γάμο του Φάραμιρ με την Εόουϊν, την πριγκήπισσα του Ρόχαν) είναι ότι ο ηρωϊκός Βασιλεύς Ιάκωβος Γ! της Αγγλίας παντρεύθηκε την Μαρία Κλεντίνη Σομπιέσκα -την εγγονή του Βασιλιά Ιωάννη Σομπιέσκι, του ήρωα της Βιέννης. Οι γιοί τους ήταν ο Κάρολος Εδουάρδος Στιούαρτ (ο Καλός Πρίγκηπας Τσάρλι) και ο Ερρίκος Βενέδικτος Στιούαρτ, ο οποίος έγινε Καθολικός Καρδινάλιος και ήταν γνωστός ως Καρδινάλιος Δούκας της Υόρκης.
Ο μεγάλος Βασιλιάς Γιάν Σομπιέσκι είναι θαμένος στον Καθεδρικό Ναό στον Λόφο του Βάβελ της Κρακοβίας, ενώ ο Βασιλιάς Ιάκωβος Γ! και η Μαρία Κλεμεντίνα (μαζί με τους γιούς τους) είναι θαμμένοι στην κρύπτη της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό. Υπάρχει ένα μνημείο σε έναν από τους στύλους της Βασιλικής και η ταφή της Μαρίας Κλεμεντινής εκεί συνδέει δύο από τους ευγενικότερες και ηρωίκότερες βασιλικές οικογένειες της Ευρώπης.
Ο διάσημος Ελληνο- Πολωνός ιστορικός Μιλτιάδης Βαρβούνης
