Πρόλογος – Επιμέλεια : Σπύρος Δημητρίου
Μια από τις πιο εμβληματικές φράσεις που σημειολογικά αποτυπώνουν την ηρωική πράξη της εξόδου του Μεσολογγίου, ειπώθηκε από τον Λουκή Ακρίτα. Ήταν η πρώτη – πρώτη φράση του λόγου που εκφώνησε στις 26 Απριλίου 1964, ως Υφυπουργός Παιδείας, εκπροσωπώντας την τότε κυβέρνηση, στις επετειακές εκδηλώσεις της εξόδου του Μεσολογγίου. Εξ αιτίας της κακοκαιρίας και της σιγανής βροχής κινδύνευσε να διαλυθεί η ομιλία, που έγινε στο Ηρώο της Πόλεως, με καλεσμένους την τότε Διάδοχο του Ελληνικού Θρόνου Πριγκήπισσα Ειρήνη, τον πρόεδρο της Βουλής κ. Γ. Αθανασιάδης Νόβας, τους Υπουργούς κ.κ. Κατσώτα και Χούτα, τους πρεσβευτές Γαλλίας, Γερμανίας και Ιταλίας, πολλών βουλευτών, του Δημάρχου και του Δημοτικού Συμβουλίου του Μεσολογγίου και περισσοτέρων από 40 χιλιάδες λαού
Συμπληρώθηκαν 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821 και τα μηνύματα των ηρωικών πράξεων, όπως αυτό της εξόδου στο Μεσολόγγι, εξακολουθούν να είναι επίκαιρα όσο ποτέ. Το ανεκπλήρωτο του Αγώνα είναι το διαρκώς ζητούμενο και ιδιαίτερα σήμερα που κινδυνεύουμε να απολέσουμε την ελληνική μας ιδιοπροσωπία και όχι μόνο. Επίσης λόγοι όπως αυτοί του εκ Κύπρου Λουκή Ακρίτα είναι καλό να διαβάζονται και να ξαναδιαβάζονται μήπως και βρούμε επιτέλους το σωστό βηματισμό που πρέπει να έχουμε στο διάβα του χρόνου.
«Κάθε ελεύθερος άνθρωπος είναι Δημότης Μεσολογγίου. Όπου η θυσία καθαγιάζει την παρουσία μας στη ζωή, εκεί, πανάχραντο και ιερό, σαλεύει το Μεσολόγγι. Όπου η Αρετή υψώνεται, εγκαλλώπισμα και δικαίωση της εποποίας των ανθρώπων, εκεί υπάρχει το Μεσολόγγι. Όπου η Παιδεία θεμελιώνει το ελεύθερο φρόνημα των πολιτών, εκεί απλώνεται, βάθρο και κρηπίδωμα, το Μεσολόγγι. Όπου απροσμέτρητη η Αγάπη πλάθει τις μήτρες της Ιστορίας, εκεί παραστέκει το Μεσολόγγι. Όπου ο άνθρωπος ανεβαίνει τα σκαλοπάτια του Θεού, εκεί ορθώνει το ανάστημά του ο φράχτης του Μεσολογγίου. Όπου οι Λαοί αναζητούν την πορεία του Μέλλοντος, από γενιά σε γενιά, με ακατάλυτο προγονικό δεσμό, εκεί προπορεύεται το Μεσολόγγι.
Παντού υπάρχει το Μεσολόγγι, ένδοξοι κάτοικοι μιας πολιτείας στεφανωμένης από τη Δόξα. Γιατί το Μεσολόγγι είναι για όλους τους Λαούς της Γης πράξη Ελευθερίας και κανόνας της Αρετής. «Άνδρες η Πόλις, ού τείχη» γράφει ο Τρικούπης.
Σήμερα, πιο πολύ από κάθε φορά, ο σεμνός τόπος, όπου σε λατρευτική δέηση έχουμε συγκεντρωθεί από τα πέρατα της Πατρίδας, σήμερα, πιο πολύ από κάθε φορά, το Μεσολόγγι προβάλλει σαν υπέρτατος οδηγός του Έθνους. Η πολιορκία των Νέων Καιρών απαιτεί γενναίο και ελεύθερο φρόνημα, υψηλό και περήφανο λογισμό…
Ο σημερινός σας ομιλητής συμβαίνει ν’ αδεφώνη την κοινή μοίρα του Ελληνισμού. Σας φέρνει το μήνυμα από το Άγιο Βήμα της Κυπριακής Ψυχής. Απ’ εκεί, όπου η δύναμή μας πέλαγο, κι η θέλησή μας βράχος. Εκεί, στο μείζονα προμαχώνα του Ελληνισμού, όπου η πατρίδα μας, η Λευτεριά, αντικρύζει από ένα φράχτη – μια διαχωριστική γραμμή – την Τυραννία. Θαρρείς, πως η πολιορκία του Μεσολογγίου, συνεχίζεται μέσα στα βάθη του χρόνου. Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι της Κύπρου, ζωσμένοι τα’ άρματα, που δεν διαφέρουνε και πολύ από τα καριοφύλια και τις πιστόλες της Φρουράς, όρθιοι στο μετερίζι του Γένους, ξαναστήνουν το Μεσολόγγι κατάντικρυ στις στρατιές της Ανατολής, τις ίδιες στρατιές του Κιουταχή και του Ιμπραήμ που μυρμηκιούσαν, εδώ και 138 χρόνια, στα λιόδεντρα του Κάμπου σας.
Στα μάτια και στο πρόσωπο φαίνονται οι στοχασμοί τους. Τους λέει μεγάλα και πολλά η τρίσβαθη ψυχή τους.
Κι’ όπως πάντα, έτσι και τώρα, η ίδια απάντηση σε κάθε πρόταση είτε για προσκύνημα, είτε για διχοτόμηση. «Τα κλειδιά της Κύπρου, κρέμονται στις μπούκες των τουφεκιών μας». Αντηχεί το «μολών λαβέ», ύστερα από 2500 χρόνια, σαν προσταγή της στιγμής. Είτε το κραυγάζει ο Σπαρτιάτης, είτε ο Μεσολογγίτης, είτε ο Κύπριος…
Εξυμνώντας το Μεσολόγγι, προσκυνούμε την Ελλάδα. Εξυμνώντας την Ελλάδα, δοξολογούμε τον Άνθρωπο. Δοξολογούμε τον Έλληνα Πρόγονο, που τακτοποιεί το χάος του λογισμού με τον έντεχνο Λόγο και την ερευνητική σκέψη. Τον γλύπτη που ισορροπεί σε μοναδικές αναλογίες το κάλλος. Τον ποιητή που οικοδομεί την τραγική ουσία του μύθου μέσα στην κόγχη του αρχαίου Θεάτρου. Τον φιλόσοφο που λογχίζει το μυστήριο του Κόσμου με τον ακοίμητο λογισμό του. Αλλά και τον ανώνυμο κάτοικο αυτής της ευλογημένης Γης, τον ξωμάχο, τον ψαρά, τον δουλευτή, που κάθε γενιά – εδώ και τρείς χιλιάδες χρόνια – κατακτά με το αίμα του τη Λευτεριά. Και μεταπλάθει τους πόθους και τους καυμούς του σε τραγούδι και μοιρολόγι. Αυτή η μικροσκοπική σκόνη του Διαστήματος, ο Άνθρωπος στα δικά μας χώματα έχει ανακαλύψει το εύδαιμον και το ελεύθερον της Δημοκρατίας. Και έχοντας, από την αυγή της Ιστορίας, εισχωρήσει στη δομή της ύλης, αποδεσμεύει την ενέργεια, αποκαθιστώντας την ενότητα του Απείρου. Στα δικά μας χώματα, ο Άνθρωπος έγινε Σύμπαν… Και συμπυκνώνει την Ιστορία σε κάποια ορόσημα Δόξας, μιας Δόξας που περπατάει ολομόναχη στο απέραντο κοιμητήρι της Θυσίας. Θερμοπύλες, Άλωση, Έξοδος του Μεσολογγίου. Τι πρώτο και τι ύστερο να θυμηθή κανείς; Παντού η Λευτεριά αδελφωμένη με την ολοκληρωτική Θυσία…
Όταν οι Τριακόσιοι πέφτουνε στις Θερμοπύλες, παντοτεινοί κήρυκες του μεγάλου «Όχι» στη βαρβαρότητα. Όταν ο Παλαιολόγος πέφτει, άγνωστος ανάμεσα σε αγνώστους, κι αναστήνεται μαρμαρωμένος. Όταν ο Διάκος γίνεται φλόγα και δόξα, όταν σ’ όλες τις εποχές τα κουφάρια των αδελφών μας στήνονται προχώματα της τιμής. Τότε, ένας Λαός είναι ακατάλυτα δεμένος με τη Μοίρα της Γης του. Γιατί όπου υπάρχει ένα Μεσολόγγι, υπάρχει και μια Πατρίδα. Κι’ η Ελλάδα εναποθέτει τον όρκο της στα βάθρα της Ελευθερίας κάθε χρόνο, κάθε μέρα, κάθε στιγμή, παντοτεινή κι’ αδιάλειπτη άσκηση Αρετής.
Πατώντας εδώ όπου τα χώματα ανασαλεύει η Ιστορία, ας αντικρύσουμε τη μοίρα του τόπου μας μέσα στο Σύγχρονο Κόσμο. Να ξεδιαλύνουμε τους σκοπούς μας και να επισημάνουμε τους μεγάλους στόχους μας. Που στέκεται και που πορεύεται η Ελλάδα μέσα στα ενάντια ρεύματα των Καιρών: Κυκλωμένοι από Ήρωες Ηρώων, ας αντικρύσουμε θαρρετά τη μοίρα μας. «Η υπόθεση, δένεται με το Παγκόσμιο Σύστημα», μας φωνάζει ο Σολωμός. Ένα αρμονικό σύνολο που ξεκινάει από τη μπούκα του τουφεκιού ενός Σουλιώτη, έως την Ποίηση, τους φιλέλληνες και την Αδελφωσύνη του Κόσμου. Νοιώθουμε φτερά αετού να μας ανασηκώνουν, όταν μας φλογίζει ο άνεμος της περηφάνειας, όπως μας φέρνει το τραγούδι του Βύρωνα και το σύθρηνο των ξενηστικωμένων, που πηδάνε με τ’ αφιονισμένα παιδιά τους τα γιοφύρια της τάφρου.
Ζούμε μια από τις πιο αποφασιστικές, τις αληθινά κοσμογονικές ώρες της πανανθρώπινης Ιστορίας. Πολυάνθρωπες, ευρύχωρες Ομοσπονδίες Λαών αγωνίζονται ν’ απλώσουν τη Δημοκρατία απάνω στα στερνά ενός καθημαγμένου πλανήτη, που καταθλίβεται στα έγκατα της ψυχής του από την πείνα, την ανάγκη, την τυραννία και τον πυρηνικό όλεθρο. Τα μικρά Κράτη, που ζούσανε κάτω από τον ίσκιο των Μεγάλων, ζαρωμένα και περίτρομα, ανασηκώνονται για να διεκδικήσουν την ισοτιμία που τους εξασφαλίζει η δημιουργική τους ορμή και η πολιτιστική τους παράδοση. Οι έγχρωμοι της Ασίας και της Αφρικής ανεβαίνουν από τον λήθαργο της Προιστορίας στο προσκήνιο της Δημοκρατίας. Κι’ ανάμεσα στο απροσδιόριστο χάος, η μεγάλη τομή που διχάζει τον Κόσμο.
Σ’ αυτό το κρίσιμο σταυροδρόμι ο τόπος μας εγκαινιάζει την τελευταία, την οριστική αυτή τη φορά, πορεία του στο χώρο της Ιστορίας. Από ένα μικρό, βαλκανικό Κράτος, υποχρεωμένο να καταφεύγη στην εύνοια και να δέχεται την υποτιμητική καθοδήγηση των Μεγάλων της Γης, η Ελλάδα απλώνεται τώρα στην Ευρώπη. Δένεται οργανικά με ξένους, και προηγμένους λαούς, αποδέχεται την αναμέτρηση που θα κρίνει την τύχη μας οριστικά κι’ αμετάκλητα. Και το μοιραίο λάθος ημπορεί να μας οδηγήση στην αφομοιωτική εξαφάνιση, στην απαλλοτρίωση της πολιτιστικής μας ιδιομορφίας.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
