Του Τηλέμαχου Χορμοβίτη
Αν και δεν έχει λάβει ακόμη την αναγνώριση που του αξίζει, ο Κολομβιανός Nicolás Gómez Dávila (1913-1994) ήταν ένας από τους σημαντικότερους παραδοσιοκράτες συντηρητικούς στοχαστές του 20ου αιώνα και ένας από τους μεγαλύτερους αντίπαλους της νεωτερικότητας (“αντιδραστικό” αποκαλούσε ο ίδιος τον εαυτό του).
Γόνος πλούσιας οικογένειας, παντρεμένος με τρία παιδιά, απέρριψε προτάσεις να συμμετάσχει στην πολιτική και προτιμούσε να περνάει τον χρόνο του στο σπίτι του στην Μπογκοτά μέσα στην τεράστια βιβλιοθήκη του με τους 30.000 τόμους, με τη συντροφιά της οικογένειάς του και λίγων στενών φίλων, χωρίς εφημερίδες και τηλεόραση και κάνοντας ελάχιστες δημόσιες εμφανίσεις. Από τις λίγες φορές που έβγαινε έξω ήταν για να πάει στην κυριακάτικη Λειτουργία, στην Εκκλησία των Φραγκισκανών, που βρισκόταν στον ίδιο δρόμο με το σπίτι του. Το έργο του Νταβίλα αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από αποφθέγματα των δυο έως τεσσάρων στίχων. Ο ίδιος πάλευε ξανά και ξανά με τις σημειώσεις του, μέχρι να βρει τις κατάλληλες λέξεις που θα απέδιδαν το ακριβές νόημα αυτών που ήθελε να πει. ( “Ένας συγγραφέας που δεν βασανίζει τις προτάσεις του, βασανίζει τον αναγνώστη”, συνήθιζε να λέει.)
Για να πάρετε μια γεύση από το φωτεινό μυαλό του, ακολουθούν 20+1 αφορισμοί του Νταβίλα από το βιβλίο του “Αποφθέγματα” που κυκλοφόρησε το 2016 στα ελληνικά από τις Εκδόσεις “Περισπωμένη” :
“Όταν η ιδιοκτησία ορίζεται ως κοινωνική λειτουργία, επίκειται η κατάσχεση. Όταν η εργασία ορίζεται ως κοινωνική λειτουργία, επίκειται η σκλαβιά.”
“Το ποιητικό έργο του καλού κομμουνιστή ποιητή (Αραγκόν, Ελυάρ, Νερούντα κλπ) χωρίζεται σε δύο μέρη : το ποιητικό μέρος και το κομμουνιστικό μέρος.”
“Η ωρίμανση δεν συνίσταται στην παραίτηση από τους πόθους μας αλλά στην παραδοχή ότι ο κόσμος δεν είναι υποχρεωμένος να τους ικανοποιήσει.”
“‘Πατριώτης’ στις δημοκρατίες είναι εκείνος ο οποίος ζει από το κράτος. ‘Εγωϊστής’ εκείνος από τον οποίο ζει το κράτος.”
“Τελικά ο επαναστάτης είναι ένα άτομο που δεν τολμάει να βγει να ληστεύει μόνο του.”
“Οι κοινωνίες που πεθαίνουν σωρεύουν νόμους, όπως αυτοί που πεθαίνουν σωρεύουν γιατρικά.”
“Η μοντέρνα ιστορία είναι ο διάλογος ανάμεσα σε δύο άνδρες : έναν που πιστεύει στον Θεό και έναν άλλο που πιστεύει ότι είναι Θεός.”
“Οι ιεραρχίες είναι ουράνιες. Στην κόλαση είναι όλοι ίσοι.”
“Η κοινωνιολογία προστατεύει τον κοινωνιολόγο από κάθε επαφή με την πραγματικότητα.”
“Εαν είχαν λιγότερους σωτήρες, οι κοινωνίες θα χρειάζονταν λιγότερο την σωτηρία.”
“Η φιλελεύθερη δημοκρατία είναι το πολίτευμα στο οποίο η δημοκρατία εξευτελίζει την ελευθερία προτού τη στραγγαλίσει.”
“Τον φιλελεύθερο τον συγκλονίζει περισσότερο η εκτέλεση του φονιά απ’ όσο ο θάνατος του δολοφονημένου.”
“Τίποτε δεν είναι πιο επικίνδυνο από το να θίξεις τις προκαταλήψεις εκείνου που ισχυρίζεται ότι δεν έχει καμία.”
“Ο άνθρωπος μιλάει για τη σχετικότητα της αλήθειας επειδή ονομάζει αλήθειες τις αναρίθμητες πλάνες του.”
“Το ναυάγιο της προόδου οφείλεται όχι στη μη εκπλήρωση αλλά στην εκπλήρωση των υποσχέσεών της.”
“Η ταξική αντίθεση στο μοντέρνο κράτος είναι λιγότερο μια αντίθεση ανάμεσα στην μπουρζουαζία και το προλεταριάτο απ’όσο αντίθεση ανάμεσα στην τάξη που πληρώνει φόρους και την τάξη που ζει από φόρους.”
“Οι ουτοπίες μιας εποχής προξενούν τα αιματοκυλίσματα της επόμενης.”
“Η ‘σεξουαλική απελευθέρωση’ επιτρέπει στον μοντέρνο άνθρωπο να παραβλέπει τα πολλά άλλα ταμπού που τον κυβερνούν.”
“Ο φθόνος εξηγεί περισσότερα απ’ ό,τι η γενετήσια ορμή.”
“Η αστυνομία είναι η μοναδική κοινωνική δομή στην αταξική κοινωνία.”
“Δεν είναι όλοι οι ηττημένοι αξιοπρεπείς, όλοι όμως οι αξιοπρεπείς τελειώνουν ηττημένοι.”
