του Γιώργου Πισσαλίδη
Κλείνουν στις 16 Αυγούστου 2017, σαράντα χρόνια από τον θάνατο του Έλβις Πρίσλεϋ , τον αποκαλούμενο “Βασιληά του Ροκ Εντ Ρόλ” Ήταν εκείνος που ανέτρεψε την πορεία της αμερικάνικης μουσικής μια για πάντα, έφερε επανάσταση με την σεξουαλικοτητα με την οποία μπόλιασε το ροκ, ενώ έκανε δημοφιλές το μπλούζ και γενικότερα την μάυρη μουσική σε ένα λευκό κοινό που δεν την άκουγε πριν.
Όμως υπάρχει μια μεγάλη επιρροή στην μουσική του Έλβις που συνήθως στην Ελλάδα την αγνοούμε. Και αυτή είναι η κάντρυ, η λαϊκή μουσική των λευκών του αγροτικού Νότου, που θεωρείται η μητέρα του ροκ εντ ρόλ. Ενώ αργότερα θα επηρέαζε τους πάντες από τον Τζέρρυ Λη Λιούις στους “Ηγκλς” και το “σάυθερν ροκ”. Ο Πρίσλεύ όχι μόνο θα επηρεαζόταν από την κάντρυ αλλά όπως θα δούμε θα την άλλαζε για πάντα.
9 Ιουλίου 1954 στα στούντιο της Sun Records στο Μέμφις του Τεννεσή. Ο Έλβις , ο παραγωγός και ιδιοκτήτης της Sun, Σαμ Φίλιπς και οι δύο μουσικοι του Έλβις Σκώτυ Μούρ (κιθάρα) και Μπίλ Μπλάκ (όρθιο μπάσσο) ψάχνουν να βρούν ένα κομμάτι που θα είναι στην δέυτερη πλευρά του That’s Alright Mama, του πρώτου μικρού του δίσκου, που ήταν διασκευή σε ένα μπλούζ του Άρθουρ Κράνταπ. Ξαφνικά ο Μπίλ τους φέρνει το Blue Moon of Kentucky, μια μεγάλη επιτυχία του Μπίλ Μονρόε του βασιλιά του μπλού γκρας (του παραδοσιακού στυλ με μπάντζο και βιολιά). Όμως εκείνο που θέλει ο Φίλιπς είναι να ακούγεται ούτε σαν κάντρυ αλλά ούτε σαν ρυθμ εντ μπλούζ, αλλά ένα υβρίδιο. Φυσικά το πάντρεμα της κάντρυ με το μπλούζ δεν ήταν καινούργιο. Από την εποχή του πατέρα της κάντρυ Τζίμυ Ρότζερς (1928) έως τις μέρες του Χανκ Γουίλιαμς (1949-1952) αυτό ήταν κάτι σύνηθες. Αλλά πάντα ο τελικός ήχος ήταν κάντρυ.
O ΣΑΜ ΦΙΛΙΠΣ ΜΕ ΤΟΝ ΕΛΒΙΣ, ΤΟΝ ΣΚΩΤ ΜΟΥΡ ΚΑΙ ΤΟΝ ΜΠΙΛΥ ΜΠΛΑΚ
Όμως η καντρυ που είχε υπ’οψιν του ο Σάμ Φίλιπς ήταν κάτι διαφορετικό, χωρίς βιολιά και χαβανέζικες κιθάρες. Τελικά μετά από πολλές προσπάθειες, το Blue Moon of Kentucky από τον Έλβις ακουγόταν αγριο, σεξουαλικό και με ένα καινούργιο ήχο που αργότερα θα ονομασθεί ροκ εντ ρόλ η για την ακρίβεια, “ροκαμπίλυ”.
Το ίδιο βράδυ ο Σαμ Φίλιπς θα δώσει στον ντισκ τζόκεύ του ραδιοφώνου Ντιούι Φίλιπς (καμιά σχέση) να παίξει ένα πρώτο δείγμα της μουσικής του Πρίσλεϋ. Ο Φίλιπς γυρνάει την πρώτη πλευρά και παίζει το φλιπ σάιντ, το Blue Moon of Kentucky που έχει ένα καινούργιο ήχο, για τραγούδι της κάντρυ. Ακόμα ο όρος ροκ εντ ρόλ δεν είχε ανακαλυφθεί και έτσι η μουσική του Έλβις έμπαινε στην κατηγορία της κάντρυ. Αλλά ακόμα και να υπήρχε, η μουσική του ήταν στην ουσία κάντρυ.
BLUE MOON OF KENTUCKY: ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΠΟΥ ΤΑ ΑΡΧΙΣΕ ΟΛΑ
Από την άλλη, σε μια εποχή που ήταν μουσικά και φυλετικά χωρισμένες και όπου η παραδοσιακή ποπ αλά Σινάτρα προερχόταν από την Νέα Υόρκη και το Λός Άντζελες και τα μπλούζ ήταν περιορισμένα στα μαγαζιά της Νέας Ορλεάνης, η μόνη μουσική στην οποία ένα λευκό παιδί από τον Νότο θα μπορούσε να κάνει καριέρα, ήταν η κάντρυ.
Έτσι είναι στο κύκλωμα της κάντρυ που θα παίζει ο νεαρός Έλβις, αρχής γενομένης με το θρυλικό ραδιοφωνικό σώοου Grand Ole Opry, που μεταδίδεται από το “Ράυμαν Ωντιτόριουμ της Νάσβιλ του Τενεσσή, μέκκας της κάντρυ. Όμως οι σεξουαλικές κινήσεις του Έλβις σοκάρουν το συντηρητικό κοινό και ο διευθυντής Τζίμ Ντόλαν τον συμβουλεύει να γυρίσει στην πρωινή του δουλειά ως φορτηγατζής. Ο Πρίσλεϋ καταρρέει, όμως ο Φίλιπς (μαζί με τον ατζέντη Μπόμπ Νηλς) τον κλείνουν στον μεγάλο αντίπαλο του Όπρυ, το Λουϊζιάνα Χαίηράιντ (Louisiana Hayride) του Σέρβεπορτ που ήταν πιο ανοικτό σε νεωτερισμούς για 52 Σαββατόβραδα τους επόμενους 18 μήνες. Ενώ μεσω του διάσημου μάνατζερ του Νο1 καλλιτέχνη της καντρυ Χάνκ Σνόου, Συνταγματάρχου Πάρκερ, ο Έλβις παίζει στην περιοδεία του πρώτου. Εδώ ήταν που ο Έλβις άρχισε να διαφημίζεται ως Hillbilly Cat (χιλμπίλυ κατ= ο κουλ τύπος της κάντρυ) η ο βασιλιάς του Western Bop (γουέστρν μπομπ= αναφορά στο παντρεμα της κάντρυ και του μπούγκι)
Ο ΕΛΒΙΣ ΣΤΟ GRAND OLE OPRY
Όμως η επιτυχία ήταν προς το παρόν σε τοπικό επίπεδο. Και αυτό γιατί οι ραδιοφωνικοί παραγωγοί τον θεωρούσαν πολύ μαύρο στον ήχο και οι αντίστοιχοι του μπλούζ τον θεωρούσαν πολύ χιλμπίλυ, όπως Όμως πρώτα με το Let’s Play House και αργότερα με το “Ι Forgot to Remember to Forget” που θα κυκλοφορούσαν αντίστοιχα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1955, ο Έλβις ανεβαίνει στα πρώτα 20 τραγούδια της κάντρυ σε εθνικό επίπεδο. Την ίδια περίοδο αναγνωρίζεται ως ο πιο ελπιδοφόρος καλλιτέχνης της κάντρυ, ο οποίος έχει από πίσω του όχι μόνο χιλιάδες οπαδούς, αλλά και καλλιτέχνες όπως ο Καρλ Πέρκινς η ο Τζώννυ Κας (που ακόμα δεν έπαιζε κάντρυ) που τον μιμούνται.
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1955: Ο ΕΛΒΙΣ ΑΝΟΙΓΕΙ ΤΗΝ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΟΝ ΓΙΑΝΓΚ
Όμως ο Σαμ Φίλιπς θεωρεί ότι για να κάνει ο Έλβις το μεγάλο βήμα στην καριέρα του, πρέπει να υπογράψει συμβόλαιο σε μεγάλη εταιρεία. Λέει λοιπόν στον Πάρκερ ότι πουλάει το συμβόλαιο του Έλβις για 40.000 δολλάριια, πόσό ανήκουστο εκείνη την περίοδο. Ο Πάρκερ αφού δοκίμασε άλλου, καταλήγει στην RCA, την εταιρεία, όπου ηχογραφούσε ο Χάνκ Σνόου. Έτσι τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, ο Έλβις υπογράφει συμβόλαιο με την καινούργια εταιρεία.
Ο ΤΣΕΤ ΑΤΚΙΝΣ, Ο ΕΛΒΙΣ ΠΡΙΣΛΕΥ ΚΑΙ ΟΙ ΤΖΟΝΤΑΝΑΙΡΣ ΣΤΑ ΣΤΟΥΝΤΙΟ
ΤΗΣ ΝΑΣΒΙΛ . PHOTO: DON CRAVEN
Τόν Δεκέμβριο, ηχογραφεί το πρώτο του μικρό δίσκο , το Heartbreak Hotel στα στούντιο της Νάσβιλ (μέκκα της κάντρυ), όπου πέρα από την μπάντα του (Σκωτ Μούρ, Μπίλ Μπλακ, Ντ.Τζέυ Φοντάνα) συμμετέχουν ο πιανίστας Φλόυντ Κράμερ και ο κιθαρίστας Τσετ Άτκινς, ο οποίος σύντομα θα γίνει ο αρχιτέκτονας του γυαλιστερού ήχου της κάντρυ, γνωστού ως “Ήχου της Νάσβιλ” (Nashville Sound). Παραγωγός ο Στηβ Σόαλς, το αφεντικό της RCA. To τραγούδι είναι το πρώτο του τραγούδι που ανεβαίνει στην κορυφή ταυτόχρονα των τριών σημαντικοτέρων καταλόγων επιτυχιών: της ποπ, του ρυθμ εντ μπλούζ και της κάντρυ. Το Μπίλμπορντ γράφει σπάζουν τα στεγανά ανάμεσα στην κάντρυ, την ποπ και το ρυθμ εντ μπλούζ και έχουν ως παράδειγμα τον Έλβις Πρίσλεϋ, τον οποίο αποκαλούν “χιλμπίλυ κατ”.
Τους επόμενους μήνες, η επιρροή της καντρυ θα περιορισθεί σε τραγούδια, όπως Love Me Tender, All Shook Up και Don’t Be Cruel που όλα ανεβαίνουν ψηλά και στα τρία τσαρτς. ΌΜως από πίσω του έχει δεκαδες μιμητές από τον Τζέρυ Λη Λιούις στον Τζην Βίνσεντ και τον Μπάντυ Χόλλυ που θέλουν να παίζουν αυτή την καινούργια καντρυ χωρίς βιολιά και χαβανέζικες κιθάρες, αλλά μπολιασμένη με μπλούζ η μπούγκι και που τώρα πλέον αποκαλείται “ροκ εντ ρολ” η “ροκαμπίλυ”.
Συνεχίζεται…
